Godspeed You! Black Emperor - Een sprakeloos pamflet

Ancienne Belgique, 16 oktober 2024

Twee weken geleden releasete Godspeed You! Black Emperor het album 'NO TITLE AS OF 13 FEBRUARY 2024 28,340 DEAD' en nu kwam de legendarische band uit Montréal de plaat voorstellen in de Ancienne Belgique. Uw dienaar nam eerder deze maand al een voorproefje in Tourcoing en Nancy en kan ook na het concert in Brussel alleen maar concluderen dat Godspeed strakker staat dan ooit. Of even strak als altijd, recht evenredig met de trieste spanningen in de wereld?

Wie op tijd in de AB was, kon de gehoorgang stretchen bij de minimalistische, maar volumerijke performance van Mat Ball. De gitarist van Big|Brave wrong een half uur lang een dreunende drone uit het instrument. Het was geen slechte aanzet richting de twee uur, die nog zouden volgen met zijn Canadese landgenoten. Terwijl Mat Ball zijn spullen opruimde, kwamen de leden van Godspeed You! Black Emperor al de eigen set voorbereiden. Als DIY-collectief teert de band ook na vijfentwintig jaar nog niet op roadies.

Toen de zaallichten uitgingen, sijpelde het collectief druppelsgewijs het podium op om langzaam maar zeker de traditionele openingsimprovisatie te doen aanzwellen. Terwijl die drone laagje per laagje aandikte, flikkerde op het grote scherm het gekrabbelde woord "HOPE" op. Ook vanavond speelde cineast Philippe Léonard als negende bandlid een cruciale rol van achter de vier zestien-mm-projectoren. De projecties interageerden zo sterk met de muziek dat je op den duur niet meer wist of de beelden de muziek kracht moesten bijzetten of andersom.

Na dik tien minuten zette Efrim Menuck een punt achter de hoopvolle vingeroefening met de eerste gitaarakkoorden van Sun Is A Hole Sun Is Vapors, maar Godspeed bleef verkennend musiceren, op zoek naar een lichtpuntje in een duistere, kapotgeschoten stad. Pas diep in Babys In A Thundercloud was het alle hens aan dek, aangevoerd door de viool van Sophie Trudeau. De uitbarsting was van korte duur, want Raindrops Cast In Lead werd ingetogen ingezet door drummer Timothy Herzog en bassist Thierry Amar, die beiden met een strijkstok langsheen een cymbaal kermden. De drony gitaren, die erop volgden, bevestigden de pracht van het nummer. Het overgrote deel van de set werd overigens uit 'NO TITLE AS OF 13 FEBRUARY 2024 28,340 DEAD' geplukt, maar niemand in de zaal leek daarom te malen. Pas na drie kwartier keek de band achterom naar de vorige plaat 'G_d's Pee AT STATE'S END!'. David Bryant zette spaarzaam Fire At Static Valley in, Mike Moya viel in, Herzig voegde de xylofoon toe en Amar streek over de dikke snaren van de contrabas. Hemels! Onze ogen werden stilaan nat bij zoveel muzikale schoonheid. Een prelude voor de dreiging van Pale Spectator Takes Photographs dat naadloos volgde. Tegen de achtergrond van Leonards projecties van onafgewerkte flatgebouwen en voorbijflitsende veilingkoersen van soja, mais, varkens, varkensbuiken en andere handelswaar trokken donkere muzikale wolken zich samen boven de AB. Terwijl de song nog aan het uitdeinen was, snerpte Menuck er Grey Rubble / Green Shoots overheen, alweer zo'n magistrale song uit de nieuwe plaat. Menucks plotse intro voelde als het ontwaken wanneer een zoveelste luchtalarm afgaat (niet dat we ons daar iets kunnen bij voorstellen), maar ook live mondde het nummer uiteindelijk uit in een verlammende rust.

De band  blikte een tweede keer terug naar het vorige album met Government Came" (9980.0kHz 3617.1kHz 4521.0 kHz) / Cliffs Gaze / cliffs' gaze at empty waters' rise / Ashes to Sea or Nearer to Thee, een langgerekt hoopvol huilend epos. Tien jaar geleden zong het kolderduo Kenji Minogue vlijmscherp: "Waar zijn we mee bezig? Nummertjes maken, terwijl de mensen sterven in de Gazastrook?". Toen Godspeed eind augustus de nieuwe plaat aankondigde, volgde het communiqué over de titel diezelfde gedachte: "NO TITLE= what gestures make sense while tiny bodies fall? what context? what broken melody and then a tally and a date to mark a point on the line, the negative process, the growing pile." Het was ook het gevoel dat overheerste in de AB. Geen woorden tijdens de songs, geen woorden tussen de songs. Enkel muziek en beelden die zowel de harde realiteit deden voelen, als troost boden. Een sprakeloos pamflet.

Pas aan het einde van de avond keerde Godspeed terug naar het eerste leven, van voor de hiatus, die de band van 2003 tot 2010 op non-actief hield. De viool van Trudeau en de "It takes dedication ..."-monoloog kondigden Chart #3 aan, de prachtige inleiding tot de ultieme radeloze kakafonie geuit in afsluiter World Police and Friendly Fire. We genoten intens van dit zesentwintig jaar oude nummer dat op 'Lift Your Skinny Fists Like Antennas to Heaven' terechtkwam, maar beseften andermaal dat het tweede leven van de band minstens even meesterlijk is. Na een kwartier was de strijd van de avond gestreden en verlieten de acht bandleden één voor één het podium, tot uiteindelijk ook drummer Aidan Girt en Mauro Pezzente verdwenen. Het verzamelde instrumentarium smeulde nog minutenlang luid na totdat Herzog en Pezzente terugkeerden "om nog wat feedback te geven" na het optreden, waarna versterker na versterker afgeschakeld werd, als was het de palliatieve begeleiding aan het eind van een grootse set.

Toch voelde het alsof het nog niet echt voorbij was, maar dat zal vooral te maken hebben met de aankondiging een paar uur voor het concert in de AB dat Godspeed You! Black Emperor op 16 maart alweer in België langskomt. De tickets voor het concert in de Vooruit gaan hard. Don't sleep on it.