Ansatz Der Maschine - Requiem voor gemiste optredens

Handelsbeurs, 5 oktober 2020

De laatste plaat van Ansatz Der Maschine is uit sinds eind januari van dit jaar, maar toch stond deze show in De Handelsbeurs aangekondigd als "releaseshow". U weet vast wel hoe dat zo kon gebeuren.

'Burial Songs', zo heet die plaat en ze gaat over loslaten en afscheid nemen. Zaken waar velen onder ons de laatste maanden ongewild ervaringsdeskundige in geworden zijn. We moesten hobby's loslaten, afstand nemen van vrienden en familie en soms zelfs een job. Of erger nog: sommigen van ons verloren dierbaren op een moment dat er geen afscheid genomen kon worden op de manier waarop we dat gewoon waren. Het maakte dat definitieve afscheid nog veel zwaarder dan het altijd al was.

Een album als 'Burial Songs', dat opgebouwd is als een klassiek requiem met negen onderdelen, kon daarbij wellicht troost bieden. Een uitverkochte Handelsbeurs bewees alvast dat heel veel mensen kracht putten uit de composities van Mathijs Bertel. Of misschien kwamen ze wel speciaal om het gemis aan live shows te begraven.

Wie nu veronderstelt dat het hier om klassieke muziek gaat, moeten we toch even bij de les brengen. In de muziek zit zeker een neo-klassieke component, maar de elektronica is minstens even belangrijk. En erg zwaar op de hand, klinkt ‘Burial Songs’ ondanks de titel ook niet. Akkoord, je gaat deze muziek niet aantreffen tussen Jerusalema en Watermelon Sugar in de Ultratop maar esthetiek is belangrijker dan Weltschmerz in de sound van Ansatz Der Maschine.

Dat is niet evident. De band telt live zeven koppen met Jan Dhaene op drums en piano, Gianni Marzo op gitaar en heel veel pedalen, Seraphine Stragier op cello en harp, Wouter Mattelin op lapsteel en zingende zaag, zangeres Sophia Ammann, Sander Lambrecht als beheerder van een schier onuitputtelijke elektronische bron en Mathijs Bertel op viool, stem, piano en elektronica. Ondanks die numerieke weelde kreeg je nooit het gevoel dat de songs overladen werden. Er gebeurde weliswaar van alles op het podium, maar er bleef altijd ruimte voor stilte. Eigenlijk moest je je gewoon maar laten meedrijven. De songs werden opzettelijk als een lange lap muziek op ons losgelaten om de magie niet te verstoren. Je ogen sluiten mocht, maar dan miste je wel de subtiele visuals die de band projecteerde op drie ronde schijven, die als een trio manen tegen de backdrop hingen. 

Het kriebelde duidelijk bij frontman Matthijs Bertel om nog eens live te spelen. Zijn inleidend woordje, waarin hij zijn dank uitsprak aan de Handelsbeurs en het talrijk opgekomen publiek, werd snel afgehaspeld om dan veilig achter de piano te kruipen met de viool op schoot. Eens de show afgetrapt, daalde er een grote rust over hem heen en slaagde hij er zelf ook in te genieten. We ontdekten meermaals een lachje op zijn gezicht.

Voor de live shows werd de circulaire structuur van de plaat een klein beetje losgelaten. “Sommige songs zijn te moeilijk live te spelen”,  gaf de frontman na het optreden als reden, al was de afwezigheid van klarinettist Tom Callens en Colin H. Van Eeckhout van Amenra (die de tekst van Invisible insprak) misschien ook wel een reden en werd de single Falling Down, die we in zijn instrumentale versie kenden van de podcast ‘Waarom’, helemaal achteraan geplaatst.

Dat zorgde ervoor dat de bekendst in het oor liggende song voor een hoogtepunt kon zorgen, al werden wij vooral gegrepen door die andere single, die Falling Down net vooraf ging: de delicate pianosong Eagle. Die maakte ons als het ware los uit de zetel en deed ons op brede vleugels cirkelen, hoog in de lucht. We vergaten er zowaar het mondkapje bij.

“Please listen to this record once with your headphones or in the car at night”, staat er in het boekje bij de cd, maar wij zouden zeggen: “Please listen to this record once at a live show,” want de band zorgde voor een totaalervaring door ook luidsprekers achteraan in de zaal te plaatsen, waardoor we helemaal werden ondergedompeld in een warm muzikaal bad.

Na een uur ‘Burial Songs’ kregen we nog twee bisnummers: het onuitgegeven The Silent Story en het prachtige Colors dat eind juni hier de première kreeg, maar dat je niet op een streamingsdienst zal vinden. Wie het wil hebben, moet de vinyl of de cd kopen, waarop het als één van de twee bonustracks is opgenomen. Dat kan natuurlijk ook op één van de volgende live shows:

Donderdag 8 oktober: CC Mechelen 
Woensdag 14 oktober: N9, Eeklo 
Vrijdag 23 oktober:   CC De posthoorn, Hamont – Achel
Donderdag 29 okt: Het  Depot, Leuven
Zondag 6 december: De Studio, Antwerpen
Zaterdag 13 februari 21: Cc De Velinx Tongeren, Winter tales festival
Donderdag 18 feb 21:  Ansatz Cc de fabriek, Sint - Lievens – Houtem
Zaterdag 6 maart 21: CC Herentals
Zaterdag 13 maart 21:  CC Zandvliet