Rats On Rafts - Wij zijn niet bang voor wat de luisteraar ervan vindt

Het is me nogal wat, die plaat van Rats On Rafts. Intussen zijn we door het naar ons gevoel weerbarstige vel van 'Excerpts From Chapter 3: The Mind Runs A Net Of Rabbit Paths' gedrongen, maar aanvankelijk liep het eerder stroef. Uiteindelijk bloeit de muziek open en wordt je beloond voor je doorzettingsvermogen. Maar met vragen blijf je wel zitten. En die stelden wij dus gewoon.

Hoe komt het dat jullie vijf jaar over deze plaat hebben gedaan?

David Fagan: Dat lijkt zo maar in werkelijkheid is dat iets korter geweest. Toen 'Tape Hiss' in april van 2015 uitkwam op ons eigen label Kurious Recordings, werd er heel erg veel live gespeeld. In combinatie met bandwisselingen zorgde dit ervoor dat we er vooral op gefocust waren om het materiaal zo goed mogelijk te oefenen en spelen. In oktober kwam de plaat internationaal uit bij het Britse Fire Records en werd er veel door europa getoerd. Er kwam nog een single uit, Some Velvet Morning, en vervolgens zijn we gaan repeteren met De Kift en aansluitend hebben we de lp van onze samenwerking opgenomen, die dus in 2016 uitkwam.

Daarna hebben we de gezamenlijke shows gedaan en tussendoor ook nog wat tourneetjes zonder de Kift. Hiernaast moest ook gewoon gewerkt worden. En toen dit allemaal klaar was, hebben we in de herfst van 2017 voor een paar maanden een gymzaal gehuurd in Culemborg. Maar toen kwamen we erachter dat we erg moe waren van dat alles en hebben we ingezien dat het nodig was een stap terug te doen.

Inmiddels speelde Mathijs (Burgler, drums, nvdr) bij ons en hadden we weer een vaste groep. Helaas moesten we toen de oude oefenruimte uit en gingen we haastig op zoek naar een nieuwe plek. Nadat we een geschikte ruimte vonden in het noorden van Rotterdam, besloten we in deze ruimte ook een analoge studio te bouwen. In eerste instantie voor demo's met de hoop dat we dit later als volwaardige studio konden gebruiken.

Al spelend en bouwend zijn we toen begonnen met opnemen van de ideeën, die we verzameld hadden sinds het uitkomen van de vorige plaat om vervolgens de plaat zelf op te nemen en af te mixen in onze Kurious Recording Studio.

Jullie kwamen bij ons onder meer onder de aandacht door de samenwerking met De Kift, die je zelf al vermeldde. Wordt die eventueel nog verlengd? Of staan er nog andere projecten in die aard op stapel?

Daar zijn alvast geen plannen voor, maar ik sluit niet dat we ooit nog eens een optreden samen doen. Momenteel gaan we de tijd gebruiken om nieuw materiaal verder uit te werken.

In een groot deel van de songs wordt niet gezongen, maar eerder geciteerd, voorgelezen. Is daar een specifieke reden voor? Heeft dat te maken met wie van jullie de nummers heeft geschreven?

Het is er zo uitgekomen. Dit voelde natuurlijk aan bij deze muziek. Bijna altijd is er eerst de muziek en daar voeg ik later tekst aan toe. Er is nooit over nagedacht dat het op een bepaalde manier overgedragen moet worden. Het is simpelweg zo ontstaan. Ik vermoed dat het wel te maken heeft met het vele lezen en films kijken dat ik tijdens die jaren gedaan heb.

Wel eens gehoord van Will Self, maar nog niks van gelezen. Hoe kwamen jullie precies bij die naam uit? En wat is de relatie ervan tot de muziek?

Dat is iets dat uit een persbericht komt dat niet door ons werd geschreven. Wij hebben nooit de link met Will Self gelegd.

OK, maar je gaf eerder al aan dat veel lezen iets is wat je doet. Ongetwijfeld heeft dat dan zijn weerslag op de muziek, de teksten. Kan je daar dieper op ingaan? Zijn er specifieke boeken (fictie /non-fictie?) die hebben meegespeeld bij het maken van deze plaat?

Het lezen is zeker van invloed. Tijdens het maken van deze plaat las ik bijvoorbeeld 'Now In November' uit 1934 van Josephine Johnson. Ik las dat boek tijdens de zomer dat we een enorme droogte hadden en het werd eveneens beschreven in het boek. Toen Arnoud (Verheul, gitaar, nvdr) daarna met een schets aan kwam zetten van de muziek van Part One: The Long Drought, viel alles samen en ontstond dit nummer. Ik vind het leuk om fictie en echte gebeurtenissen te mixen. Dan is het gemakkelijker om het over echte dingen te hebben.

En dat concept, dat er geen is, hoe zit het daarmee precies?

Het zijn fragmenten uit het derde hoofdstuk van het bestaan van Rats on Rafts. Hierbij krijgt de luisteraar gebeurtenissen voor de kiezen die in deze periode plaats hebben gevonden en die uiteindelijk een soort verloop krijgen om terug te komen waar het allemaal begon.

Chapter 3 zien wij dus als de periode tussen ons tweede album ('Tape Hiss') en deze plaat. Vandaar de titel. Het is ons plan om zodra afgewerkt is, verder te gaan met een volgend hoofdstuk.

Zitten we er glad naast als we zeggen dat jullie op deze plaat breder gaan richting progrock, psychedelica en andere noise? Zo ja, waarom nu, voor deze plaat?

Psychedelica zat er altijd al in, maar komt door de manier waarop we deze nummers hebben gearrangeerd, er nu sterker uit. Noise was altijd al aanwezig. Ik denk dat 'Tape Hiss' noisier is, maar dit heeft meer gelaagdheid. Progrock is een misvatting. Het is altijd het doel om iets organisch te creëren. Het zijn qua techniek dan ook geen ingewikkelde liedjes.

Hoe belangrijk is het niet-doordeweekse artwork - je noemt het zelf een origami-uitvouwhoes - van de plaat? Is dat iets dat bij jullie ook meespeelt, als je zelf platen koopt?

Wij vinden het heel belangrijk dat de hoes goed de sfeer weergeeft van de muziek. Het kan de luisteraar een extra vorm van belevenis geven, een extra dimensie toevoegen, maar het is altijd ondergeschikt aan de muziek. Wij kopen platen om de muziek. Als het artwork heel gaaf is, is dat altijd wel een fijne toevoeging.

https://www.youtube.com/watch?v=y8VHS6ZRfqw

Wij hadden aanvankelijk de indruk dat dit een massieve brok muziek is, waarvan je de ingang bijna moet inbeuken. Was dat opzettelijk zo? Of is dat eerder toevallig ontstaan? (Of zitten we er gewoon glad naast?) En leeft de angst niet dat luisteraars hierdoor zullen worden afgeschrikt?

Ik denk dat het voor iedere luisteraar anders is hoe je het opvat. Dat zal te maken hebben met wat je "gewend" bent of "fijn" vindt. Wat mij betreft is het begin van het album vrij gemakkelijk om erin te komen. Eigenlijk zijn alle nummers vrij toegankelijke liedje, /fragmenten. In de opbouw van het album zit veel contrast en de gelaagdheid en stemmingswisselingen kunnen misschien als heftig ervaren worden, maar naar onze mening komen dingen er dan sterker uit en is het daardoor iets dat je vaker kunt beluisteren. Wij zijn dan ook niet bang voor wat de luisteraar ervan vindt. Wij proberen hem of haar eerder uit te dagen dan te pleasen.

Het spreekt vanzelf dat jullie staan te popelen om deze plaat live te brengen. Zijn er al (Belgische en Nederlandse) optredens gepland? Of moeten ook jullie afwachten? In datzelfde verband: hoe onwezenlijk was het optreden op Eurosonic?

We hebben de volgende Nederlandse shows op de planning staan. Belgische shows komen later, als de situatie zich verbetert.

Het optreden op Eurosonic was anders dan we gewend zijn. Het was eerder opgenomen. Dus we hadden pas door toen de promo van het festival op gang kwam, dat er veel belangstelling was voor deze sessies. Ik vind dat ze een mooi alternatief hebben gecreëerd zodat je thuis toch nog een klein beetje hebt kunnen beleven hoe het vroeger was.

Foto: Jasmijn Slegh

31 januari 2021

Patrick Van Gestel