De 9 van '94: Underworld - Dubnobasswithmyheadman

Flashback

Dit najaar keren we negen weken lang terug naar 1994. Pulp Fiction werd een bioscoophit, de wereld maakte kennis met Friends en Nelson Mandela werd president in Zuid-Afrika, maar ook op muzikaal vlak was het een bijzonder jaar. Eerder brachten we Blur al een bezoek en vorige week vlogen we naar de VS om Nas te herontdekken. In 1994 waren vervuilende vliegtuigen nog geen topic, dus vliegen we opnieuw de grote plas over, deze keer voor Underworld.

Studio Brussel was in 1994 nog een gitaarbastion. Enkel op een paar vrije zenders kon je New Beat horen of house of elektro of om het even welke muziek, die niet was opgebouwd rond een gitaar. Dat zou veranderen dankzij Underworld. Zo werd ons verteld door "iemand met kennis van zaken" in Chantal Pattyn's alternatieve avondprogramma "Update". 'Dubnobasswithmyheadman' zou als eerste de brug slaan tussen gitaarliefhebbers en dansmuziek.

Het bleken profetische woorden te zijn, al geloofde ik er eerst geen snars van. Hun muziek week niet zo radicaal af van de gangbare techno die op dat moment gemaakt werd. Er was al Aphex Twin, er was al New Order, er was al Front 242, en er was al Kraftwerk, waarom zou dit anders zijn? Niks daarvan was ooit als "echte muziek" beschouwd door de poortwachters van de goede smaak. En deze Engelsen zouden dat veranderen?

Op oudejaarsavond 1994 nam ik het zekere voor het onzekere en ging naar het grote verre Brussel om in het Luna Theater (het huidige Kaaitheater en het tijdelijke onderdak van de Ancienne Belgique) naar een optreden van Underworld. Geen enkele clubavond in om het even welke discotheek had me ooit zo van mijn sokken geblazen, en die avond werd ik overtuigd fan.

De teksten van Karl Hyde maakten dat de muziek een soort melancholie kreeg die paste bij de grootstedelijkheid, en aansloot bij de tijdsgeest. 'Dubnobasswithmyheadman' vond ook de goede balans tussen trage en opzwepende momenten. Live werd alles herwerkt tot een lange mix, waar de songs naadloos in elkaar overvloeiden, zonder dat het een DJ-set werd.

Allicht dat de achtergrond van Smith en Hyde in het reguliere popcircuit ook hielp om deuren te openen die voor andere muzikanten in het hokje "elektronica" gesloten bleven. Pukkelpop kreeg in 1994 voor het eerst een dance-hall, met Underworld op de affiche, en nog een paar bands die sindsdien in de vergetelheid zijn geraakt. Een jaar later vond de eerste editie van 10 days of Techno plaats tijdens de Gentse feesten. Elektronische muziek was salonfähig geworden, en de muziek werd eindelijk serieus genomen. Chokri heeft daar onlangs een lifetime achievement award voor gekregen.    

Het zou nog een tijdje duren voor Underworld bij het grote publiek doordrong. Chantal Pattyn had een cultuurprogramma over de middag, om een of andere reden 'Frituur Victoria' genaamd. Toen Born Slippy uitkwam als vooruitgeschoven single van opvolger 'Second Toughest in the Infants', liet ze geen aflevering voorbij gaan zonder de luisteraars dat nummer door de maag te spiesen. Dat was toen ongehoord op de radio, en het overtuigde niemand. Het was de film Trainspotting, in 1996, die er in slaagde van Born Slippy een grote hit te maken en van Underworld een belangrijke groep te maken.

Volgende week (her)beluisteren we 'Throwing Copper' van Live.