#25 jaar duyster. - De duystere kantjes van (cd)
Op 2 januari 2000 zocht radioshow duyster. voor het eerst schuchter de weg in de ether. In die kwarteeuw is het programma uitgegroeid tot een genre in its own right en werd de wekelijkse laatavondafspraak voor velen een houvast in de turbulente innerlijke wereld.
daMusic blikt de komende dagen terug op vijfentwintig jaar duyster. met getuigenissen van luisteraars binnen en buiten onze redactie. We polsten tien verstokte fans van de show naar hun duystere kantjes.
Op onze redactie schuiven we all things postrock, shoegaze of lo-fi nogal vaak door naar (cd). Duyster.-bands als Sophia, Godspeed, Sigur Rós, Mogwai, Low of Slowdive zag hij gemiddeld al vijfentwintig keer live. Vandaag is het dus de beurt aan Christophe Demunter om licht in de duysternis te scheppen…
Herinner je je nog waar, door wie, hoe of wanneer je duyster. ontdekte op je radio?
Nee en ja… Ik denk niet dat ik er vanaf aflevering één bij was. Ik vrees dat ik in die tijd zelden thuis was ’s avonds. Maar ik herinner me wel nog hoe in de eerste maanden van 2000 op kantoor mijn mond openviel en de wereld stilviel toen in het ochtendblok van Studio Brussel Svefn-g-englar van Sigur Rós een paar dagen na elkaar passeerde. Misschien was dat de springplank naar het avondblok met duyster.? Een paar weken later, in april 2000, had ik het geluk Sigur Rós in de Royal Festival Hall te zien openen voor Godspeed You! Black Emperor, daarvan herinner ik vooral mijn verbazing dat de IJslandse band een frontman had, en geen ravissante frontvrouw…
Een obligate halte in muziekvragenlijstjes…. Wat zijn jouw favoriete artiesten en/of albums/songs uit het duyster.-archief, internationaal en Belgisch?
Wat een aartsmoeilijke vraag! Ik verslind ongeveer elke playlist van a tot z, dit is dus een beetje kill your darlings.
De Canadese connectie rond Godspeed You! Black Emperor en alle spin-offs hoort zeker in zo’n top-3. Omdat het sowieso onbegonnen werk is om een song te kiezen van het moederschip, hou ik het maar bij A Silver Mount Zion (maar het had evengoed Esmerine mogen zijn). Die band rond Efrim Menuck passeerde af en toe in duyster., maar ik kies voor dit lijstje hun epische Babylon Was Built On Fire / Starsnostars uit ‘"This Is Our Punk-Rock" Thee Rusted Satellites Gather + Sing’.
Mag evenmin ontbreken… de Schotse scene rond Mogwai en Arab Strap. Laten we dan maar gaan voor My Father, My King, gewoon omdat het lekker over de twintig minuten gaat (en omdat Mogwai die song voor het allereerst live speelde in de Botanique).
Allang niet meer gehoord op maandagavond maar nog steeds een waanzinnig mooi nummer… Catch The Breeze van Slowdive.
Dichter bij huis viel er ook veel moois te sprokkelen bij duyster. De onbetwiste topband is voor mij de portables (zaliger). Duyster. draaide meer dan dertig verschillende songs van hen door de jaren heen, ik hou het op Collective Disguise uit hun allerlaatste album.
Een band en song die we ontdekten op een festivalletje van Consouling Sounds, maar een maand later ook op duyster. passeerde, is Happiness Is Other People van Siem Reap, simpelweg een wereldsong!. Dit jaar viel Siem Reap ook last minute in voor een sessie tijdens duyster.live op Leffingeleuren. Inkadermateriaal!
Nog één plaatsje te vullen, met een Styrofoam versus Orange Black dilemma. Dan toch maar We’ve Lost Gravity van die laatsten? Al was het maar omdat Dieter Sermeus een mooie akoestische versie gaf tijdens daMusics lockdownfestival in 2020.
Welke songs of bands hoorde je voor het eerst bij duyster. en deden je haast je radiotoestel knuffelen?
Dat moet een heel lange lijst zijn, want het moet gezegd dat Eppo Janssen een goeie speurneus is. Maar twee recente herinneringen die spontaan bij me opkomen, zijn Les Temps Perdus van Bruit> en American Metal van deathcrash. Twee songs die in de weken na hun passage op duyster. in endless repeat gingen ten huize van…
Duyster. is tomeloze weemoed en oorverdovende zoetheid. Welke duyster.-songs raakten je tot in de diepste vezel, al dan niet tot tranen (van schoonheid of van gedeelde smart) toe?
Misschien wel de allermooiste song in mijn Duyster.-universum… Vaka (ook gekend als Untitled 1) van Sigur Rós. Telkens weer ontroering all the way. Vaka is een Ijslandse meisjesnaam en de voornaam van de dochter van de drummer van de band. Ik shortlistte Vaka ooit als naam voor onze eigen dochter, maar omwille van de bizarre Spaanse connotatie (‘koe’) deden we dat toch maar niet…
Een specifiek moment waarbij ik het amper droog hield, was de cover van Lows Nothing But Heart aan het einde van de set van Black Country, New Road op de Sonic City-editie die aanvankelijk door Low zou worden gecureerd (maar Mimi Parker stierf een week voor het Kortrijkse festival). Dertig artiesten brachten een minutenlange ode aan Mimi Parker (ter plaatse leek het urenlang) die door merg en been sneed. Low kon overigens ook niet ontbreken in dit stukje over vijfentwintig jaar duyster.
Nog iets dieper in je zielenroerselen peuterend… Welke duyster.-songteksten raken telkens weer een gevoelige, persoonlijke snaar?
Eind 2011 speelde My Brightest Diamond een duyster.-sessie die werd uitgezonden op de dag dat m'n zoon één jaar werd. Het liedje I Have Never Loved Someone (The Way I Love You) is een soort moeder-kind gesprek vanuit het hiernamaals. Toen ze de song een maand erna live speelde in STUK in Leuven, was de krop in de keel wel heel erg aanwezig (en ja, ook die traan in de ooghoek).
Ooit zag ik Smog in de Botanique (aan de vooravond van mijn zwaarste tweedezitexamen, maar dit geheel terzijde). Ik kende de song Inspirational (uit ‘Red Apple Falls’) niet maar de traankanalen werkten overuren toen ik Bill Callahan “If you're living the unliveable by loving the unloveable, it's time to start breaking the unbreakable and replacing the irreplaceable” hoorde voordragen. Een mens gaat al eens door een ldvd periode…
Ook heel erg een duyster. "household name" is Robin Proper-Sheppard, hetzij als Sophia of hetzij als The God Machine. Toen ik bijna dertig jaar geleden de website van The God Machine runde, was er ooit een poll over significante songteksten. “Why do all the things have to change, just when they mean the most” uit It’s All Over werd vaak vermeld, ook door mezelf. Bij mijn weten haalde deze song nooit de playlist van duyster. Nochtans een gepaste acht minuten lange afsluiter net voor middernacht…
Er passeerden de voorbij vijfentwintig jaar al duizenden songs op de playlists van duyster., maar je kan ongetwijfeld zelf nog songs suggereren die om welke reden dan ooit nog nooit de zondag- of maandagavondradio haalden?
Een bloedmooi persoonlijk favorietje dat nog nooit het programma haalde is Desire Lines van Lush. Meeslepend en sfeervol, om niet te zeggen weemoedig en zoet…
Een band die tot 2024 nooit duyster. haalde, maar talloze duyster.-bands zwaar beinvloedde, is The Cure. Met het recente album ‘Songs From A Lost World’ kwam daar verandering in, maar zowat alles uit ‘Seventeen Seconds’ kan wat mij betreft zo in de playlist. Mag ik Secrets suggereren?
Nog eentje om het af te leren… de drony shoegaze van thisquietarmy. Algal Bloom uit ‘The Body And The Earth’ is zo duyster.-fähig!
Om er nog een Belgische song aan toe te voegen… misschien is Gorki mijlenver buiten de duyster. comfort zone, maar de emoties die zowel de zang als de muziek van Monstertje oproept, liggen wel heel dicht bij de rillingen die duyster. kan veroorzaken.
Stel: er komt een nieuwe duyster.-compilatie-cd of -lp, welke songs mogen volgens jou niet ontbreken?
Ik begon met Sigur Rós, dus laat ik ook maar afsluiten met die oer-duyster.-band. De tandem Bíum Bíum Bambaló / Dánarfregnir Og Jarðarfarir (in het Engels Death Announcements And Funerals) staat niet op de bejubelde platen van de band, maar op de soundtrack van ‘Angels Of The Universe’, een Ijslandse film uit 2000, het geboortejaar van duyster.
Als er op de compilatie geen plaats is voor deze suggestie van ruim elf minuten, dan ben ik ook al blij met het half zo lange The Lost You van Hood of het nog kortere lo-fi pareltje Happily Divided van Sebadoh.