Fischer-Z - Triptych

So-Real

“Ne zanger is een groep” (Wannes Van de Velde – 1976), want “Zonder de stem van die miljoene muzikaante was 't meh schoên liekes al laank gedoan". Daarnaast valt er wat te zeggen voor de stelling “Ne groep is ne zanger” (vrij naar John Watts – 2021), zoals de frontman ons toen wist te vertellen. John Watts ging na de split van Fischer-Z solo de hort op en nam onder eigen naam verschillende platen op. Andere soort muziek, andere naam, moet hij gedacht hebben. Maak je het de wereld dan niet moeilijk om je muziek te leren kennen? Zo werd Fischer-Z terug tot leven gewekt als een soort van richtingaanwijzer waar de muzikant voor staat. In zijn eentje treedt hij terug op als Fischer-Z (zo zagen we hem vorig jaar nog aan het werk in Duffel), maar nu is er dus ook een nieuwe groep onder het keurmerk Fischer-Z. Voor ‘Triptych’ verzamelde hij vrienden en familie (zijn dochter zingt mee en zijn schoonzoon levert het nodige drumwerk) om nieuw werk op de wereld los te laten.

 

Het drieluik uit de titel van de plaat verwijst naar het trio digitale ep’s die deze fysieke versie voorafging. Een triptiek met (driemaal vier en dus) twaalf songs over politiek, maatschappij en de liefde, een thematiek die wel vaker terugkomt in het Fischer-Z universum.

De zomer waait ons tegemoet in opener Nefertete, een koninklijk nummer over de liefde met een grote L. En over samen dansen om die liefde te vieren. Townshipvibes met luchtige gitaartjes uit het zuiden van Afrika draperen de song over de geliefde die hij herkent als “a favourite song”. En ze is zowel “a mermaid” als “the Devil’s daughter”.

Dat het niet altijd rozengeur en maneschijn is in het leven en de liefde, mag nogmaals blijken uit This Woman And I. Het mag dan heel vrolijk klinken met sixties-Byrds-harmonietjes en een onderhuids voortjekkerende viool, maar de ups en downs in de relatie maken dat het niet goed afloopt voor de geliefden. Ook The Hamburg Beat gaat over de tragiek van het afscheid nemen, van een uitgebluste liefde en het verdriet dat er mee gepaard gaat. “The dark sunshine” zoals Kristin Hersh het weet te verwoorden.

Van een heel andere orde is A Plea, een pakkend oorlogsrelaas uit dit dystopisch tijdsgewricht dat we de eenentwintigste eeuw noemen. Het is altijd “the same old story / choked up in Hope and Glory”. En de verbitterde vraag: “Where have all the good guys gone?”, blijft nazinderen over het slagveld. Vader en dochter blenden de stemmen mooi samen voor Still On The Train, mijmerend over het verleden en over terugvechten bij tegenslagen. Op naar het volgende (levens)station op de kruisweg van het leven, met je idealen als richtingaanwijzer.

En dan plotseling: bam, een slag in je gezicht. Wat voorafging, waren nog subtiele vertellingen over goed en kwaad, liefde en tragiek, getoonzet op ietwat frivole wijze, maar met Berta worden we even met de neus op de feiten gedrukt. Enkel een sobere begeleiding van orgel ondersteunt een snijdende aanklacht. Berta Cáceres voerde campagne tegen de bouw van een waterkrachtcentrale in Honduras, toen ze vermoord werd. Geen franjes, enkel een boodschap en een waarschuwing: “Injustice is an animal with teeth in its behind / The bite-back is a certainty to come”. Heftig zonder meer.

Melancholische afsluiter Blue Sound neemt ons mee naar weidse vergezichten, maar thematisch kruipen we in het eigen beperkte hoofd, want “The only way into your conscience / Is via a wide screen inside your brain”. We moeten op reis door ons brein om alles te resetten en weer verder te kunnen met “the blue sound of humanity”. Een vettige sax begeleidt ons op deze tocht.

Ook in zijn zeventigste levensjaar blijft Fischer-Z relevant. Want wie gaat er ons (naast Billy Bragg uiteraard) de komende jaren liefdevol een geweten schoppen? Een artiest om te koesteren.