Studio Ghibli in concert - De magie van Hisaishi Live

Koninklijk Circus, 9 maart 2025

Wie Studio Ghibli zegt, die denkt aan de magische fantasie en de onnavolgbare schoonheid van animatie. Deze studio, soms “De Disney van Japan” genoemd, is verantwoordelijk voor enkele van de bekendste en mooiste, getekende films die vanuit Japan op de wereld zijn losgelaten. Ongetwijfeld is de populairste daarvan 'Spirited Away' (2001), die ook lang als enige niet-Engelstalige film een Academy Award heeft weten te veroveren (pas in 2024 zou de nieuwste Ghibli-film 'The Boy And The Heron' die vervoegen.)

Maar waarom die uitleg? Wel, wie Studio Ghibli zegt, die kan niet om Joe Hisaishi heen. Als quasi-huiscomponist zorgde hij voor het overgrote deel van de muziek van de studio. Zijn unieke mix van westerse en Japanse klassieke invloeden, samen met een verleden in de jazz en minimalisme zorgt voor een geluid dat onmiskenbaar het zijne is. En de formule werkt: van drei van de vijf meest succesvolle Japanse standalone films heeft hij de muziek geschreven. Zijn bijdrage tot het succes van Ghibli is dus onmogelijk te overschatten. En dat zorgt voor een lange lijst aan klassiekers die een plek in het hart van vele filmkijkers overal in de wereld hebben.

Dat bewijst ook dit hommageconcert 'Ghibli in Concert’, waarbij het European Philharmonia een bloemlezing uit zijn rijke werk brengt. Ze deed dit op een zondagavond in Het Koninklijk Circus in Brussel, een mooie, niet te grote venue, die voor de gelegenheid in Japanse sfeer was omgetoverd. Sakurabloesems en rode lampionnen decoreerden het podium en het werd ook geflankeerd door de typische lantaarns en offerhuisjes uit het Shintoïsme. We zouden ons zo in een podiumhuis van de Japanse Tuin in Hasselt wanen.  

Meteen was ook al duidelijk te zien dat de liefde voor de Ghibli-muziek zich niet laat vastpinnen op één bepaalde groep. Van oude knarren in kostuum tot kinderen en gezellige jongeren in Adidas-pak, iedereen wordt aangetrokken door de symfonische magie van Hisaishi.  

Dirigent van dienst was Walter Proost, moeilijk te been, maar des te voller van passie, toen hij zijn plaats innam voor het uitgebreide ensemble. Geen beginspeeches, geen boe of ba, een slag van de hand en we werden meteen getrakteerd op een introsuite, die enkele van Hisaishi’s bekendste motieven samen liet vloeien tot één geheel. Een prachtig begin dat bij elke introductie van een nieuw motief een reactie losmaakte in de zaal. Knal erop! Het publiek was meteen helemaal mee. Daarna kon het feest beginnen. Geen enkele klassieker bleef onaangeroerd: van zijn eerste werk voor de film 'Nausicaä Of The Valley Of The Wind' (1989) tot één van de meest recente films 'The Wind Rises' (2013), allemaal passeerde het met dezelfde passie de revue.

En die passie sloeg over op het publiek. Mensen wiegden mee op de vele walsmotieven zoals The Merry Go Round Of Life, of de dramatiek van symfonisch zwaardere stukken zoals The Legend Of Ashitaka. Ook werd halverwege duidelijk dat, hoewel Ghibli het hoofdthema was, dit slechts een excuus was om Hisaishi’s hele repertoire te kunnen eren. Er slopen nummers in, die uit heel andere werken kwamen en de reactie van het publiek toen dit de eerste keer gebeurde, was aandoenlijk. 

Maar de waarschijnlijk meest iconische song was toch One Summer's Day uit het eerder vermelde ‘Spirited Away’. Zodra de eerste tonen van de piano rolden, werd het publiek stil en werd er hoorbaar gesnakt naar adem. Ook wij voelden de warme rillingen over heel het lichaam lopen, terwijl het lied de melancholische reis verderzette. Het is een topnummer dat alles in zich heeft wat Hisaishi tot zo'n unieke meester maakt. De combinatie van westerse jazzinvloeden, vertaald naar klassieke instrumentatie, en een onnavolgbaar gevoel voor pentatonische melodieën zorgt ervoor dat de composities altijd de juiste snaar raken. Bijna nooit te zwaar, zoals klassiek soms is, of te complex, zoals jazz vaak is, maar net genoeg naar de simpliciteit van popmuziek neigend zonder echt voorspelbaar te zijn om zo gemakkelijk beluisterbaar te zijn voor bijna iedereen. One Summer’s Day toont ook zijn kracht om melodieën te schrijven die de luisteraar omgeven met een heimwee voor een plek die niets eens bestaat, een verleden dat zich enkel in de fantasie bevindt. De magie van Ghibli, van Hisaishi. Als het lied eindigt, is het even stil, voordat de zaal losbarst.

De kwaliteit van dit concert was top. De arrangementen waren zo goed en het ensemble speelde ze met zo’n gusto dat het even bijna leek alsof de echte Hisaishi erbij stond. De expressieve dirigeerbewegingen van Proost toonden zijn energie en passie voor de muziek en het ensemble reageerde er met haarscherpe precisie op. Combineer dat met de fantastische akoestiek van de zaal en het resultaat was een geluidskwaliteit, die zo op een live cd zou kunnen. 

Het enige minpunt van de voorstelling was het visuele: Op een scherm achter het orkest werd kunst getoond uit de films, waarvan de corresponderende muziek op dat moment gespeeld werd, vaak tekeningen die door middel van hulpframes of digitaal renderen geanimeerd werden. Ze werden gemaakt door individuele artiesten - en waren dus fanart - wat een heel mooi initiatief was, maar de kwaliteit was wel merkbaar minder. Hoewel de tekeningen leuk waren, voelde het aan alsof vele op goedkope wijze - lees: met AI - geanimeerd werden, iets wat in deze AI-gevoelige tijden, zeker in de grafische sector, toch te betreuren valt. Het neemt natuurlijk wel niet weg dat het leuke cues bleven voor het publiek om aan te geven uit welk werk er iets afgespeeld werd.

Als ze op de tonen van My Neighbour Totoro uit de gelijknamige film het concert beëindigden, bleef het applaus zo lang doorgaan dat Proost zich terug naar zijn plek begaf en vroeg of het publiek zin had in nog eentje, maar enkel als ze meespeelden. En zo donderde een hernieuwde versie van de aanstekelijke afsluiter door de zaal, deze keer door iedereen meegeklapt of gezongen. Niet meteen hoe we verwachtten dat een symfonisch concert zou afsluiten, maar dat maakte het des te beter. 

Voor wie geïnteresseerd is: je kan het zelf ook meemaken: ze keren in september terug voor een bisronde.

Meer info over Joe Hisaishi en diens innemende repertoire vind je op de officiële website of Youtubekanaal.