Mount Eerie - In de geest van Harry Smith

Ancienne Belgique, 29 mei 2023

Op 29 mei was het exact honderd geleden dat ene Harry Smith het levenslicht zag. Als de naam je niets zegt: Smith was een artistiek manusje-van-alles en behalve antropoloog en filmmaker hamsterde hij ook oude achenzeventigtoerenplaten. Uit die collectie stelde hij begin jaren vijftig de 'Anthology Of American Folk Music' samen, hedentendage nog steeds beschouwd als hét muzikale naslagwerk van de Amerikaanse muziek in het interbellum. De compilatie bevatte vierentachtig songs, die oorspronkelijk werden uitgebracht tussen 1927 en 1932. De verjaardag van Smith werd dit Pinksterweekend onder de spots gehouden door de Ancienne Belgique met als centrale invalshoek die 'Anthology'. Maandagavond mochten The Golden Glows en Mount Eerie elk op eigen wijze het weekend afsluiten.

The Golden Glows verdiepen zich al lang in stokoude Americana, folk en blues en waren dan ook de geknipte opener. Het trio bracht in opdracht van de AB in 2018 al eens een ode aan het meesterwerk van Harry Smith en kweet zich ook nu nederig van haar taak. The Golden Glows probeerden niet geforceerd als Amerikanen uit 1930 te klinken, maar brachten "zonder totentrekkerie" de liefde voor die muziek over naar het publiek. Dat publiek voelde zich deel van een geschiedenisles die op zoek ging naar de bakermat van de bluesrock. Een song als Black Jack David stond dan wel op de 'Anthology' in de versie van The Carter Family, maar gaat eigenlijk terug op een Schotse folksong uit de zeventiende eeuw. Het trio, met een zanger-gitarist achter een retro-microfoon en twee backing vocals die ook al eens een tamboerijn bezigden, voerde je moeiteloos terug naar een Amerikaanse herberg uit een zwart-witfilm. Soms mocht het ook al eens a capella zoals bij Fatal Flower Garden of I Wish I Was A Mole In The Ground.

De set werd laagdrempelig gehouden door vooral nummers uit de 'Anthology' te plukken die we in bekendere versies konden kennen. Zo passeerden See That My Grave Is Kept Clean (Thelonious Monster), Railroad Boy (Joan Baez) en Henry Lee (Cave) de revue. In de categorie van Henry Lee kregen we ook nog een andere murder ballad uit de 'Anthology': The Banks Of The Ohio. Na het mooie eerbetoon aan dit interessante hoofdstuk uit de muziekgeschiedenis beloonden The Golden Glows zichzelf met de wereldpremiere van het titelnummer uit hun aanstaande album 'Sunrise' (november 2023). "Het heeft een beetje invloeden van Egyptisch mysticisme. Ik denk dus dat Harry Smith wel fier op ons zou zijn". Wel, dat denken wij ook. Smith, die in 1991 overleed, moest eens weten dat een Brusselse zaal honderd jaar na zijn geboorte zijn anthologie terug onder de aandacht bracht!

Phil Elverum nam daags voordien al deel aan een debat rond Harry Smith, maar we keken vooral uit naar zijn optreden als Mount Eerie. Curator Kurt Overbergh leidde het concert in met het amusante feitje dat de grootoom van Phil Elverum ooit nog in de klas zat met Harry Smith. Even later zou Elverum zich excuseren dat hij niet echt een directe tribute zou brengen aan diens 'Anthology' ("Da's een beetje te ver buiten mijn comfortzone"), maar dat hij indirect zijn hele oeuvre schatplichtig vindt aan de nalatenschap van Smith.  Elverum toert alweer in zijn eentje, met enkel een elektrische gitaar als gezelschap. In die minimale bezetting hield hij een zittende AB een uur aan zijn songs gekluisterd.

Met een set, die vooral bestond uit nieuw werk, maakte hij het zich niet echt gemakkelijk. Hij was dan ook oprecht dankbaar voor het respect waarmee de zaal de nieuwe songs absorbeerde (en telkens beleefd, goedkeurend applaudiseerde). Die songs waren telkens opnieuw kleine schilderijtjes die hij met woord en geluid volkladde tot hij plots de rand van het kader had bereikt. Het waren vaak korte liedjes, die ietwat abrupt eindigden en onafgewerkt leken. Nadat na een half uur al heel wat songs waren gepasseerd, vroeg Elverum dan ook bezorgd of hij niet te snel ging. "Geef ik jullie de kans om het te laten bezinken? Of hebben jullie misschien vragen?". "Nee, we gaan er geen Q&A van maken", merkte hij terecht op. Bij Mount Eerie mogen de grillige, soms rustige, soms duistere klanken en het woord voor zichzelf spreken.

Eén enkele keer leidde hij een song wel in. Elverum stond erop een nummer te brengen van zijn goeie vriend Adrian Orange (aka de eenmansband Thanksgiving). "Het gaat niet goed met Adrian, mentaal dan toch, en ik wil eigenlijk dat de wereld zijn muziek hoort". Zelfs al is de song maar een tiental jaar oud, toch vond hij dat het goed paste in het 'Anthology Of American Folk Music'-thema dat als rode draad door de avond liep. Het voelde zowaar als een eenentwintigsteëeuwse aanzet tot een vervolg op die anthologie, met The Old Graveyard van zijn vriend Adrian als eerste bevestigde bijdrage. Wellicht ongewild, deed Phil Elverum zo de geest van Harry Smiths werk in de set binnensijpelen. We denken dat Harry Smith fier zou zijn op het achterneefje van die vroegere klasgenoot.

Na goed drie kwartier kondigde Elverum aan dat hij nog twee liedjes voor ons in petto had. Egg Smell Spa en Stone Woman (Gives Birth To A Child At Night), alweer twee onbekende, nieuwe songs, zetten een punt achter de minimalistische doch magistrale set van Mount Eerie. Waarna we dit alles konden laten bezinken (in een cafe om de hoek van de AB) en keihard uitkijken naar dat volgende album van Mount Eerie. In afwachting tellen we af naar 's mans volgende passage, woensdag 31 mei in de Sint-Albertuskerk te Genk. De mensen van Absolutely Free Festival postten vorige week nog dat de meeste kaartjes al de deur uit zijn. De resterende kaartjes vind je hier.