The Empathy Exams - Koffie drinken, praten, eten en tussendoor enkele hypergeconcentreerde uren studiowerk

Ze kennen elkaar al twee decennia, maar nu pas zijn Arne Van Petegem (Styrofoam) en Dieter Sermeus (Dieter Von Deurne & The Politics, The Go Find, Orange Black) na heel lange tijd nog eens samen aan het werken. The Empathy Exams is daarvan het resultaat. Dan zijn wij uiteraard nieuwsgierig. Nieuwsgierig of er meer is, of er nog meer komt en of er nog meer van komt.

Wanneer komt de langspeler van The Empathy Exams eraan en wat moeten we daar nog verder van verwachten?

Arne Van Petegem: Die komt eraan als hij klaar is. En dat zal waarschijnlijk niet meer dit jaar zijn. Alle nummers zijn grotendeels afgewerkt, maar de laatste finishing touches laten nog even op zich wachten. De twee singles tot nu toe laten vooral de uptempo, poppy kant horen. Daarnaast zijn er ook best wel wat meer moody en langer uitgesponnen tracks.

We hebben best wel een ongewone manier van werken. Dieter en ik hebben op een bepaald moment gewoon beslist om terug aan de slag te gaan. Zo van: we moeten dat gewoon doen. Om dat te laten lukken in combinatie met onze andere activiteiten, hebben we toen beslist om te proberen om één dag per maand studio in te plannen. Dat was een jaar of drie geleden en is inmiddels met wisselend succes gelukt. Wat wel bijzonder was, is dat zo één dag altijd veel resultaat opleverde, een soort van opgespaarde energie die dan altijd onmiddellijk vrijkwam – waarschijnlijk ook wel omdat we elkaar zo goed kennen en aanvoelen.

Dieter Sermeus: Ik koester die momenten zo hard. Voor mij gaat het om samen muziek maken. Ik heb dat nog nooit eerder op deze manier gedaan. We beginnen met een idee van Arne of mezelf. En dan bouwen we. Arne kan mij ook nog elke keer verbazen met zijn gevoel voor melodie en de snelheid waarmee hij fantastische arrangementen maakt. Hij is bovendien ook een tovenaar met bakjes met veel lichtjes en mini-draadjes. Ik ben dan weer goed in zetelzitten en aanmoedigen. We zijn allebei ook lief-kritisch voor elkaar.

Zijn er plannen om op te treden?

Arne: Er zijn geen concrete plannen om op te treden, maar vroeg of laat zal het er zeker van komen. Uitgebreid touren of spelen zit er momenteel gewoon niet in – dat valt ook niet te combineren met al de rest – maar mits de juiste timing en in een goede setting zullen we er wel voor gaan.

Dieter: Dat moet er een keer van komen. Hoe we dat gaan doen, is me nog een raadsel, maar ik ben er zeker van dat het plezant gaat worden. Het moet gewoon op dezelfde ongedwongen manier kunnen. Voorlopig wel niet in Trix. De artistiek leider (de nieuwe job van Sermeus, nvdr) aldaar is nog niet mee. (lacht).

Arne: Dat voelt vooral heel vanzelfsprekend en natuurlijk. Toen we begonnen met The Empathy Exams, was het twaalf jaar geleden dat we nog samen muziek hadden gemaakt, voor 'Miami', de debuutplaat van The Go Find. Het voelde echt als de draad terug opnemen. Het grootste verschil voor mij is dat ik het gevoel heb dat het toen leek alsof ik technisch gezien geen flauw idee had waar ik mee bezig was, terwijl ik nu zoveel jaar ervaring heb als producer. Ik kan nu echt in een soort modus klikken en heel gericht werken in de studio. Dat werkt wel om snel ideeën concreet te maken in de studio. De hele context is vanzelfsprekend ook veranderd. Toen waren we nog jonkies, bij wijze van spreken.

Dieter en ik leerden elkaar kennen toen JJ Records, de platenwinkel in Leuven waar ik vlak na mijn studententijd werkte, via hun label Atomic Recordings de debuutsingle van Orange Black uitbracht. Dat waren zowat de early days van een soort Belgische indiescene, met zal als ’t Lintfabriek als vaste stek, waar een hoop legendarische en geweldige shows werden gegeven.

Een aantal jaren later kwam Styrofoam dan bij Morr Music terecht, waar nog iets later The Go Find onderdak vond. Dieter speelde een tijdlang live mee bij Styrofoam. We speelden op Boomtown, Pukkelpop en op La Route Du Rock in Frankrijk (met Four Tet en Caribou) en tourden samen in de VS en Japan. We vlogen naar Miami om er één festivalshow te spelen. Gekke tijden waren dat.

Dieter: Wat ik vooral voel is dat we goede vrienden waren, toen en nu. Ik was bovendien ten tijde van The Go Find al onder de indruk van Arne. Bovendien heb ik via hem Thomas Morr leren kennen en dat heeft me de kans gegeven om met The Go Find in het buitenland te toeren en mooie platen op te nemen. De periode van de opnames van 'Miami' is ook een fantastische herinnering. Eigenlijk hebben we de draad opgepakt nu met The Empathy Exams. En dat voelt goed!

Vergissen we ons als we zeggen dat The Empathy Exams meer het kindje van Arne is dan van Dieter?

Arne: Voor mij voelt het allemaal heel evenwichtig. De muziek, die we maken, kan alleen maar ontstaan als we samen in de studio zitten. Oorspronkelijk hebben we ook wel wat instrumental dingen geprobeerd die ik nog had liggen, maar dat voelde niet juist aan. Onze studiodag bestond uit veel koffie drinken, praten over het leven, iets gaan eten met tussendoor een paar hypergeconcentreerde uren studiowerk en knoppen draaien.

Dieter: Ontegensprekelijk voel je de hand van Arne in de productie en de arrangementen. Dat vind ik prima. Ik ben fan en kan me ook heel hard vinden in zijn aanpak. De basis proberen we samen te schrijven. Daarna kijk ik toe, moedig ik aan, twijfelen we samen,…

Arne, klopt het als we dit in het verlengde van je laatste Styrofoam-plaat vinden liggen?

Arne: Zo voelt het alvast niet aan, waarschijnlijk omdat ik weet waar ik naartoe wil met nieuwe Styrofoam-muziek en dat is niet dit. Anderzijds komen de nummers van The Empathy Exams wel tot stand in dezelfde studio, met dezelfde tools en met mezelf achter de knoppen. Dus zullen er absoluut herkenbare elementen in zitten.

Gaat de plaat ook bij je Griekse label uitgebracht worden? Hoe kom je daar trouwens terecht?

Arne: Nee, dat Griekse label is echt gespecialiseerd in instrumentale, elektronische releases en is dus niet de juiste thuishaven voor ons. The Empathy Exams is een volledige DIY-operatie. Misschien dat we voor een albumrelease wel uitwijken naar een label, maar dat valt nog te bezien.

Waar hebben jullie de bandnaam gehaald?

Arne: Die haalden we bij het boek 'The Empathy Exams' van Leslie Jamison. Dat is een verzameling essays. Buiten het feit dat dat een uitstekend boek is, hoef je daar niet veel meer achter te zoeken. Als ik dan toch een poging tot meer diepgaande uitleg mag doen: liedjes zijn vaak – zeker als je ze vanuit het standpunt van iemand anders schrijft – ook oefeningen in empathie.

Dieter, is dit voor jou een soort van terugkeer naar The Go Find? Heeft die band zijn weerslag op The Empathy Exams?

Dieter: The Go Find is ook weer een ander project. Voor mij zijn het verschillende projecten, maar ik kan me voorstellen dat, als ik alles onder The Go Find zou uitbrengen, (ook Dieter Von Deurne & The Politics) dat het dan ook zou werken. Maar, zoals al gezegd: de manier van werken is heel vergelijkbaar met die van 'Miami'.

Was er een welbepaalde inspiratiebron of heeft het toeval een grotere rol gespeeld? Was er een sound waar jullie naar mikten?

Arne: De sound is geleidelijk aan ontstaan, zonder dat we er veel over nagedacht hebben. Ik herinner me wel dat we op een bepaald moment het popsonggehalte, dat ongewild binnensloop, wat probeerden tegen te houden. Maar dat bleek onbegonnen werk. We beseften dat we doelbewust één van onze sterktes aan het saboteren waren. En dat is sowieso geen goed idee.

Dieter: Wij hebben gewoon allebei een zwak voor popmelodietjes. Dat maakt het moeilijker, omdat je je soms ook wel kan verliezen in zo’n melodie, die dan een dag later wat “plattekes” klinkt. Net die kritische zin voor melodie maakt onze samenwerking zo fijn. Het is een zoektocht naar een evenwicht tussen een goede melodie en avontuurlijke arrangementen.

Loopt de evolutie (airplay, aandacht, …) zoals jullie willen? Wat zijn jullie ambities voor The Empathy Exams?

Arne: Dit kan misschien vreemd en onvoorstelbaar naïef klinken, maar onze hoofdambitie is samen een leuke tijd beleven in de studio en iets moois creëren. Natuurlijk wil je dat zoveel mogelijk mensen je muziek horen, maar aan het eind van de dag is er niets mooiers dan te horen wat je gemaakt hebt, als je ’s morgens van een leeg blad bent vertrokken. All the rest is noise, zoals ze zeggen.

Dieter: Ik ben al heel blij met de respons. Dat is zonder meer prima!

Dieter, hoe vond je hier in godsnaam nog tijd voor naast je werk voor Trix, de (tijdelijke) heropstart van Orange Black (die toch iets meer uitgesponnen wordt dan gedacht (ook in Charlatan)) en wie weet wat nog allemaal?

Dieter: Tja je kan sommige zaken ook niet controleren. Ik laat het vaak op me afkomen en dan loopt het wel eens uit de hand. Het is nooit anders geweest. Maar mijn gezin blijft wel de ultieme toets: als zij het niet meer zien zitten, bouw ik af. Sowieso probeer ik ook meer rust in mijn agenda in te bouwen. En dat lukt me al veel beter dan vroeger. Ik zie tegelijkertijd ook Arne heel veel zaken combineren. Dus wat dat betreft, zijn we aan elkaar gewaagd. De kunst is te proberen om de momenten waarop je dan samen muziek maakt, alles daarrond te vergeten. Trouwens merci, Arne. Die studiodagen bij u zijn ook wel een beetje therapie voor mij.

Arne, heb jij nog ander werk in de wachtkamer staan?

Arne: Er staan twee nummers van mij op het nieuwe album van Geike, nummers die ik samen met haar heb geschreven. Als producer heb ik afgelopen zomer een kerstalbum geproducet met de Nederlandse band Clean Pete, waarvan ik ook de vorige twee platen heb onder handen genomen. Dat komt eind dit jaar uit bij Excelsior. En ik heb nog wat ander productiewerk in de agenda staan voor dit najaar.

Daarnaast ben ik al even op een uitgebreid covers project aan het broeden dat conceptueel nogal uit de hand aan het lopen is: een lange lijst covers en een even lange lijst samenwerkingen. De opnames daarvoor zijn volop bezig, maar ik ben er nog lang niet.

Midden november komt er dan ook nog een single uit die ik samen met Logan Lynn, een zanger en LGBT-activist uit Portland, Oregon, heb gemaakt, exclusief voor de Netflix-serie 'Eastsiders'.