Motorpsycho - Luister met je hart en je zal het begrijpen

Als er een nieuwe plaat van Motorpsycho aankomt, houden wij altijd de adem in. Van verwachting, wel te verstaan. En bijna altijd worden die verwachtingen overtroffen. Of dat deze keer ook zo is, kan je binnenkort lezen in de recensie. Maar tot zo lang hoorden wij zanger-bassist Bent Sæther uit over van alles en nog wat. De neerslag daarvan krijg je in twee stukken. In dit eerste deel gaat hij dieper in op de nieuwe plaat.

De release van het nieuwe album werd uitgesteld. Heeft dat een invloed gehad op de muziek? Zou de muziek anders hebben geklonken als het album niet was uitgesteld?

Bent Sæther: Het album zat al in het mixingstadium toen de pandemie uitbrak. Dus de nummers zijn er helemaal niet door beïnvloed. Het uitstel maakte het wel mogelijk om alle ingrediënten nog eens extra onder de loep te leggen. Omdat we plots die enkele weken erbij kregen om de inhoud te laten bezinken en alle perspectieven beter te begrijpen, hebben we wel wat kleinigheden aangepast.

Moeilijk te zeggen hoe de nummers hadden geklonken als ze later - of na de uitbraak van het virus - zouden zijn geschreven, maar de songteksten zouden die ontwikkelingen allicht wel hebben aangeraakt. Ik bedoel: het is een nieuwe wereld waaruit wij niet wijzer geraken dan iemand anders, maar het is zo allesomvattend dat het altijd wel ergens onze gedachten bezighoudt.

Zou je kunnen (willen?) uitleggen hoe de albums in de "Gullvåg Trilogie" met elkaar verbonden zijn? Waarom zitten ze precies in deze volgorde? Waar staat Gullvåg voor? En hoe zijn jullie ooit op zo'n idee gekomen?

Håkon Gullvåg is misschien wel de bekendste levende kunstschilder in Trondheim, waar wij wonen. Zijn werk is wereldwijd bekend en voor ons was het een ongelooflijke eer om enkele van zijn schilderijen te mogen gebruiken als cover van de laatste drie albums. Dat hij voor ons de cover van 'The All is One' wilde schilderen, hadden we volstrekt niet voor mogelijk gehouden.

Zijn kunstwerken gebruiken op de covers van die albums voelde heel logisch. Een olieverfschilderij heeft een heel andere textuur, gevoel of gewicht en roept heel verschillende associaties op dan een foto of een pentekening. En zowel het medium als de manier waarop hij dat medium benadert voelden heel herkenbaar met betrekking tot de manier waarop wij werken en hoe ons werk "naar ons kijkt".

De drie albums; waarvoor hij het artwork leverde; zijn allemaal losjes met elkaar verbonden, zowel thematisch als muzikaal, en kunnen in zeker mate wel een trilogie worden genoemd. Maar er zit geen lineair grondplan in, geen verbindend verhaal of dat soort dramaturgische kunstgrepen. Enkel de teksten gaan allemaal min of minder over politiek en over hoe wij mensen ons gedragen naar anderen toe. Dus in dat opzicht is er in grote lijnen een thema dat de albums bindt.

Dat dat samenviel met het laatste Amerikaanse presidentschap is waarschijnlijk geen toeval, maar we kunnen Meneer Trump ook niet van alles de schuld geven. Er zitten op dit moment ook mini-Trumps in Brazilië, Hongarije, Turkije, Rusland (eerder macro eigenlijk) en andere landen. En de angst slaat ons als liberale democraten om het hart dat mensen de toevlucht zoeken tot dat soort neofascistische vormen van bestuur. Mr. Gullvåg is het hierover roerend met ons eens en voor ons echoot zijn werk heel erg in wat wij op muzikaal vlak proberen te doen. Vandaar, om het makkelijk te maken: de "Gullvåg-trilogie".

'The All Is One' lijkt ons gebaseerd te zijn op het Hermetisme. Kan je daarop dieper ingaan? Is er op de één of andere manier een "religieuze" ondertoon? Is het leven meer dan wat wij kunnen zien? Hoe verhoudt zich dat tot jullie muziek en deze plaat in het bijzonder? En dekt de titel van deze plaat volgens jou het hele album?

Dit zijn geen kleine vragen, beste vriend. Ja, er speelt hier inderdaad een idee dat zich verbindt met verscheidene religieuze en esoterische gedachten, maar de titel houdt ook een erkenning in van het feit dat wij met zijn allen in een geglobaliseerde samenleving leven waar alles impact heeft op alles, en dat je, door anderen te schaden, uiteindelijk jezelf pijn doet.

Mijn persoonlijke overtuigingen zitten in de manier waarop ik met de wereld omga: het schemert door in hoe ik muziek en teksten schrijf. En deze specifieke teksten zijn in alle waarschijnlijkheid de meest kernachtige condensaties van deze ideeën, die ik ooit zal kunnen geven. Ze zijn voor mij nogal vanzelfsprekend, maar... ik zou dan ook zelf moeten weten waarover ik het heb, niet!

De huidige crisis lijkt te worden beschreven in de titelsong. Wij vonden het zelf verfrissend om mee te maken dat economische belangen plotseling (en voor deze ene keer) minder belangrijk werden. Hoe heb jij dat ervaren?

Het was alleszins een waar genoegen om ineens zoveel tijd omhanden te hebben. Plots trok iemand aan de handrem en het tempo vertraagde tot iets wat we de laatste dertig jaar niet meer meemaakten. Dat was heerlijk en eigenlijk al lang overtijd. We hebben de laatste jaren veel te hard gewerkt en zouden gecrasht zijn als dit niet was gebeurd. Het is natuurlijk tragisch voor iedereen die rechtstreeks werd getroffen en sterfgevallen te verwerken kreeg, maar voor mij persoonlijk was het goed om die afstand te nemen. Raar eigenlijk.

Maar het titelnummer heeft hoegenaamd niets met covid-19 te maken. Het is een jaar eerder geschreven, allemaal vanuit een gevoel van wrevel en walging omtrent de gang van zaken. Het is het meest letterlijke dat ik in vijfentwintig jaar heb geschreven, en toch zeg ik nog steeds hetzelfde dat ik in 1993 in Demon Box zei: "You've got nothing to say to me".

Magie en mythen (zoals Sisyphus) spelen blijkbaar een grote rol op dit (en de vorige) album(s). Refereert N.O.X. aan de Romeinse godin? En indien niet, waarvoor staat het dan? Iets met alchemie?

Deze dingen zijn voor mij een weet en voor jou om uit te zoeken. Maar die dingen zitten erin en maken deel uit van het psychische landschap van het album. Als ik heel duidelijk zou willen zijn, zou ik letterlijk en direct zijn in wat ik wil overbrengen. Maar hoe je over iets zingt zegt ook veel over wat je wilt overbrengen. Luister met je hart en je zal het begrijpen.

N.O.X., meer dan veertig minuten muziek verspreid over vijf tracks. Hoe begin je in vredesnaam aan zoiets? En hoe beslis je dat het af is, perfect, afgerond?

Gewoon. Je start ermee en je werkt en werkt en werkt tot het allemaal logisch samenkomt en dan is het af! Het is een instinctieve aangelegenheid: vorm en omtrekken onthullen zich gaandeweg, als je juist zit. Dus moet je vertrouwen op je instinct dat het proces zal onthullen wat waar en waarachtig is, wat genoeg is en wat niet, en wanneer het af is. Dit is misschien wel metafysische blabla, maar het proces om het allemaal uit te vissen is dat ook. E En ik kan die waarheid met geen betere woorden omschrijven dan dat.

Sommige ideeën voor songteksten komen op één of andere manier groot geschaald. Het werk laat zichzelf onthullen.

Er wordt gezegd dat dit album, samen met de vorige twee, op een zekere manier alles omvat wat jullie muzikaal in de laatste decennia hebben gedaan. Klopt dat? En kan je uitweiden over hoe jullie een album schrijven?

Muziek eerst. Altijd! Gewoonlijk de akkoorden en de melodie tegelijkertijd en dan alles arrangeren tot het klaar is. De songteksten komen erbij, wanneer langere passages van muzikale of filosofische thema's, die we bij het creatieve proces betrokken, zichzelf onthullen in de muziek.

Ik heb geen idee of deze laatste drie platen überhaupt iets opsommen dan wel dat ze het eerste hoofdstuk zijn van iets dat moet volgen. Maar ik hou van ze allemaal en denk dat we drie hele goede albums hebben gemaakt. Natuurlijk waren sommige van de oudere albums ook heel fijn, maar ik ben ook niet echt objectief.

Kan je iets vertellen over wie heeft meegewerkt aan welk nummer? En waarom hebben jullie juist die muzikanten aangesproken?

Wel, Ole (Paus, met wie Motorpsycho eerder al samenwerkte,nvdr) en Lars (Horntveth, van Jaga Jazzist, nvdr) spelen mee op N.O.X., omdat zij beide mee aan de wieg stonden van dat project. Reine (Fiske, gitarist die eerder al mee op tournee ging met Motorspycho, nvdr) speelt op alle andere nummers mee, gewoon omdat hij bij die nummers hoort.

Maar dit zijn voornamelijk praktische keuzes: Ola (Kvernbnerg, speelde ook al mee op 'The Death Defying Unicorn', nvdr) speelt viool. Dus wanneer je een viool nodig hebt zoals Ola die speelt, dan vraag je het hem. Reine speelt “Reine-gitaar” zoals niemand in het universum dat kan. Dus wanneer je een Reine-gitaar wil, doe je op hem beroep, enzovoort. Het zijn allemaal fantastische muzikanten met een heel eigen geluid en eigen visie op muziek en ze brengen stuk voor stuk iets anders bij tot de nummers waarin wij willen dat ze meespelen.

Geweldige mensen, ongelooflijke muzikanten, frisse ideeën en een nieuw perspectief. Sommige nummers hebben een beetje Reine nodig om uit te blinken, andere een portie Ola.

Gaat The Same Old Rock over een spaakgelopen relatie?

Op een bepaalde manier misschien wel, maar het gaat evengoed ook over hoe er soms op geen enkele manier een breuk mogelijk is en dat er gewoon geen ontsnappen aan is.

Foto: Terje Visnes (http://motorpsycho.no/)

Met dank aan Michiel De Gieter