Fiona Brown - Eigenlijk zijn mijn teksten hoopvol en positief

Vier jaar geleden was Fiona Brown onze allereerste “Queen For Tonight”. Toen had ze enkel nog maar de ep ‘Demons’ uit, maar nu is er een volwaardig album en daarop heeft ze heel wat te vertellen.

Je album ‘Mundane’ klinkt helemaal anders dan je ep. De ep was eerder een gitaarplaat, terwijl nu de elektronica centraal staat. Waarom die koerswijziging?

Fiona Brown: Eigenlijk is mijn manier van songschrijven veranderd. Ik ben met Ableton beginnen werken en daarop ontdekte ik heel veel nieuwe klanken. Dat vond ik super. Vroeger startte ik vanaf een melodietje op gitaar, een paar pianoakkoorden of met een stukje tekst. Door al die nieuwe klanken te ontdekken ging er een hele wereld open en ontstond er ook op de één of andere manier meer vrijheid in het schrijven van nummers. Ik vond dat zo tof dat ik dat ben blijven doen.

Heb je je dat programma volledig zelf eigen gemaakt of kreeg je daar hulp bij?

Ik werkte daarvoor ook al met opnamesoftware. Dus ik kende de basis al. Gaandeweg werd het echt mijn instrument. Ik leer elke dag nog bij. En net dat is zo tof. Af en toe loop ik al eens tegen obstakels aan, maar dat is net uitdagend. Het schrijfproces is iets helemaal anders dan die muziek integreren in mijn live set. Af toe helpt Staf (Verbeeck, nvdr) mij wel. Hij luistert dan en geeft me tips en dan kan ik weer verder. Ik zit dan weer heel snel in mijn eigen klankwereld.

Staf Verbeeck is wel een naam in de Vlaamse muziekscène. Handig om met hem getrouwd te zijn.

(lacht) Hij heeft mij nochtans minder geholpen met ‘Mundane’ dan met de ep ‘Demons’. We hebben samen de productie gedaan, maar omdat ik vanuit klanken heb geschreven, is het meer mijn eigen ding. Hij laat die klanken soms wel groter, mooier en beter klinken, maar ik vind het wel tof dat ik die klanken zelf heb gemaakt. Ik wou al alles zelf doen bij de ep, maar toen stond ik nog bijna nergens en heeft hij me veel meer bij de hand moeten nemen. Ik had toen nog nergens verstand van, maar door te prutsen en te zoeken, werd ik gaandeweg ook beter in wat ik doe.Hij zegt dat ook: ik moet mezelf veel meer krediet geven.

Je bent al heel lang met muziek bezig. Waarom nu pas officieel een debuutplaat uitbrengen?

Vroeger heb ik mijn stem geleend aan andermans projecten. Ik zong onder andere bij Reymer en bij covergroepen als broodspeler. Ik had toen niet de focus om een eigen plaat te maken. Na de ep ‘Demons’ wou ik wel snel een album maken. Ik had ook al de nummers daarvoor, maar uiteindelijk heb ik die allemaal weggegooid. Ik ben dan opnieuw begonnen en van die tijd zijn er drie nummers overgebleven. Ik was een vijf- of zestal nummers blijven arrangeren en bijschaven, maar na een tijd voelde ik toch dat ze niet waren zoals het moest zijn.

Toen kwam de lockdown en alle andere nummers zijn in die periode ontstaan. Door mijn schrijfwijze te veranderen, voelde ik dat ik uitkwam waar ik wou zijn. Ik kan niets uitbrengen waar ik niet voor honderd procent tevreden van ben en ga al zeker niets uitbrengen zomaar omdat het al lang geleden is.

De ep was een heel afgebakend project. Ik wou me niet laten beïnvloeden en daarom wou ik alles alleen doen. Nu sta ik sterker in mijn schoenen. Ik had een sfeer in mijn hoofd en die wou ik op plaat krijgen, of dat nu alleen was of samen met andere mensen.

Tijdens de lockdown heb ik ook geleerd om mij minder te laten afleiden door het gewone leven. Als vrouw zijn er altijd wel zaken die je aandacht vragen, maar ik heb dit keer de combinatie beter kunnen maken. Ik heb mijn album een paar keer echt tot prioriteit gemaakt. En dat is iets wat ik alleen kon doen. Dat allemaal samen maakt dat er wel wel tijd zat tussen de ep en het album.

Je hebt een heel sterke, soulvolle stem. Had je die altijd al of heb je moeten trainen?

Ik weet nog heel duidelijk wanneer ik mijn eigen stem ontdekte. Na een paar mislukte studies zag ik op een dag dat ze in het cultuurhuis sessies organiseerden waarop je met een band kon leren spelen. Dat vond ik supertof. Toen ontdekte ik wat mijn passie was.

Op een dag zong ik Gimme Shelter van Rolling Stones samen met een andere zanger en ik weet dat ik toen door de drive van de band mijn mond opendeed en er iets fraais uitkwam. Toen wist ik dat, als ik maar genoeg muzikale ondersteuning krijg, ik best wel goed zing. Dat ging als vanzelf, maar ik heb natuurlijk wel die stem moeten leren beheersen. Ik kon in het begin bijvoorbeeld thuis niet zingen omdat ik daar die band niet in mijn rug had. Op school heb ik dan geleerd mijn stem te controleren en te gebruiken op een technisch juiste manier.

Je lijkt je inspiratie van overal te halen. Je single My Void, ging over de eenzaamheid van de huidige generatie, terwijl Stalkers geïnspireerd werd door de gelijknamige film en door de mensen die Pripyat binnendringen. Zit er desondanks een lijn in de plaat?

Voor mij wel. De lijn is dat we allemaal een beetje op zoek zijn naar dat beetje gekte om het gewone leven aan te kunnen. De huidige samenleving is in zijn geheel zoekende. Hoe gaan we om met internet, met sociale media,...? De huidige generatie tieners weten met zichzelf geen blijf en hun ouders hebben ook al geen ervaring met al die snel evoluerende media. Dus die kunnen hen de weg niet tonen.

Mijn euro is gevallen door dingen als 'Idool' en 'Big Brother'. Die deelnemers zetten hun persoonlijk leven gewoon open en bloot op het scherm. Later ontploften dan de sociale media waarop letterlijk iedereen zijn privacy te grabbel gooit. My Void gaat daarover. Maar ook ik trap in die val. Ik zie steeds vaker dingen op Facebook of Instragram dingen waarvan ik denk: waarom moet ik dat weten? En toch klik ik erop. Als ik te veel op sociale media zit, ben ik ’s avonds moe en depressief. Iedereen stelt zijn leven zodanig positief voor… En toch is het verslavend.

Stalkers gaat inderdaad over jongeren die op zoek gaan naar avontuur. Dat is tof, maar ook gevaarlijk. Escapisme was nog nooit zo populair. Dat komt omdat we door die sociale media allemaal het gevoel hebben dat we perfect moeten zijn.

De plaat gaat daarover: hoe gaan we met die snel veranderende wereld om? Een nummer gaat bijvoorbeeld ook over de klimaatjeugd. Ook zij zoeken een manier om om te gaan met uitdagingen van deze tijd, maar dan weer op een andere wijze.

Een ander thema is marginaliteit. Het marginale fascineert mij. Een aantal nummers gaan ook daar over.

In Eternal Youth zing je over ouder worden. Is dat iets wat je bezig houdt?

Eigenlijk gaat dat over vampieren (lacht). Maar ik leg graag een dubbele bodem in mijn teksten. Ouder worden houdt mij zeker bezig, maar vampierenseries zijn mijn vorm van escapisme. Ik heb al die tienerseries en vampierenseries gezien, vanaf de dag van release.

Het concept van ouder worden, dat onder andere zit in de film ‘Only Lovers Left Alive’ van Jim Jarmusch, is intrigerend. Hoe zou je tegen het leven aankijken als je het eeuwige leven hebt? Die vraag is erg interessant. Het is een vampierenprent, maar dat is eigenlijk niet de essentie van de film. Die existentiële vraag is eigenlijk het belangrijkste en het is een heel mooie film met prachtige muziek ook van Sqürl (die volgend jaar naar De Roma komen).

Als vrouw in een mannenwereld is ouder worden soms beangstigend. Ik ben een laatbloeier. Is dat wel ok? Ik vind het niet tof om ouder te worden, maar het is een fijne oefening om daar op een andere manier naar te kijken en erover na te denken. En dat zit ook in mijn plaat: als je iets vanuit een ander standpunt bekijkt, wordt iets speciaals plots normaal.

Dat zie ik ook gebeuren in de maatschappij: dingen, die vroeger absoluut not done waren, zijn nu gewoon en omgekeerd. Ik zag onlangs een film op Mubi en ik dacht dat die zouden aangeklaagd worden voor kinderporno. Dat vind ik dan weer goede ontwikkelingen. In de jaren zestig zijn we in een soort van extreem beland. En of dat nu beter was? Het gaat altijd in golven. En dat geeft dan weer inspiratie.

Over het algemeen klinkt de plaat erg donker, Fight The Fight doet zelfs denken aan Anne Clark. Was dat een keuze of werd het je opgedrongen door de omstandigheden?

Je bent niet de eerste die dat zegt, maar ik ken haar niet.

We hadden ook Kate Tempest kunnen noemen.

Zij is wel een voorbeeld. Daar heb ik naar geluisterd. Dus het is zeker mogelijk dat er iets van doorsijpelde naar de plaat. Ik heb hen ook al live gezien en ik bewonder hen. Zowel de muziek als de performance zijn super cool.

De donkerte in mijn muziek is relatief. Het kan altijd donkerder. Voor mij is het gewoon sfeervol, maar ik heb gemerkt - nu en in het verleden - dat wat voor mij geruststellend voelt, voor andere mensen al snel aanvoelt als donker. Ik vind eigenlijk dat mijn teksten hoopvol en positief zijn. In Fight The Fight zeg ik: dit is crappy, maar je bent er wel iets mee. De slotsom is altijd positief. Maar ik ben niet bang om dingen te benoemen en dat komt bij sommige mensen wel aan, ook al zeg ik de dingen dan nog niet letterlijk, maar in bedekte termen. En nee, ik houd niet van happy, poppy nummertjes. Die zijn niet interessant.

Je kon voor je plaat samenwerken met Neil Fraser (Tindersticks), Simon Casier (Balthazar), Steven Van Gelder (Geike, Driftwood) en Tom Barbier (Ozark Henry) en live zal ook Naomi Sijmons je bijstaan. Je hebt duidelijk een goed gevuld adressenboekje.

... en ook een paar stoute schoenen. Ik heb nagedacht over met wie ik graag zou willen werken en wie de sfeer, die ik in gedachten had, zou kunnen capteren. En die heb ik gewoon gecontacteerd. Gelukkig was het antwoord altijd positief. Dat is weer handig aan de sociale media: je vindt gewoon iedereen. Vroeger was dat een pak moeilijker. Sommige mensen kende ik wel via via en Staf kent zo ongeveer iedereen, dus…

Was dat samenwerken dan niet moeilijk tijdens de lockdown?

De plaat werd eigenlijk opgenomen tussen de twee golven. Steven en Simon zijn eerst naar de studio gekomen. Daarna is Tom dan gekomen. Ze waren nooit allemaal samen. De rest is gewoon bij mij thuis in de woonkamer opgenomen. Het was geen proces van weken. We waren goed voorbereid en het zijn ook gewoon heel straffe muzikanten. Hoe beter de muzikanten, hoe sneller het zou gaan en hoe sneller zij zouden begrijpen waar ik naartoe wilde.

Je hebt Schotse roots en zingt dus beter Engels dan de gemiddelde Belgische zangeres. Is dat een troef denk je? Of wordt dat niet opgemerkt?

Dat weet ik eigenlijk niet. Ik word tegenwoordig aangekondigd als “Antwerpse zangeres met Schotse roots” en dat vind ik ok, maar het verhaal is complexer. ik ben geboren in Nederlands Limburg, mijn mama is geboren in Indonesië en mijn vader was Schots. Mijn allereerste taal was het Engels, maar uiteindelijk ben ik naar school gegaan en is dat Nederlands geworden.

Rond mijn twaalfde is mijn vader naar Engeland verhuisd, waar zijn familie dan al woonde. Ik ben daar ook heel vaak geweest en heb er ook vakantiejobs gedaan. Ik voel me totaal niet Nederlands, maar Vlaanderen sluit wel goed aan bij mij. Nederlands Limburg is het katholieke deel van Nederland en dus ook anders dan het calvinistische deel. Ik voel me ook Brits. Ik deel dezelfde soort humor en passie als veel Schotten. Ik heb ook een soort directheid die ik herken in mijn familie van over het Kanaal.

(lachend) Ik word thuis wel eens “Brutie” genoemd, maar ik wil nooit iemand kwetsen. Ik ben rechtuit en het komt altijd uit het hart. Dat is typisch Schots. Doordat mijn ouders allebei buitenlandse roots hadden, hebben zij zich hier ook nooit helemaal gesetteld. Dat heb ik ook wel: ik ben een “third culture kid” of kan me daar toch mee identificeren. Mijn Britse familie bekijkt me als Hollands of Vlaams en ziet me niet als vol (lacht). Je ziet: het is een complex verhaal en ik vind het wel belangrijk dat helemaal te vertellen, want ik krijg het liefst geen stempel opgedrukt.

Het artwork van je plaat is alles behalve bruut. Je staat er wat onscherp op en met de blik afgewend. Wat wil je met die foto vertellen?

Voor mij toont die de chaos van de mensheid. Ik vind hem ook heel mooi. Ik heb wel het gevoel dat de wereld in brand staat eigenlijk. Alsof de aarde aan het wegkwijnen is en niemand daar wakker voor wil worden. Dat voelt te ongemakkelijk. Als mensen iets moeten afgeven,... dat krijg je niet verkocht. En dan het racisme: je denkt soms dat we al veel stappen vooruit hebben gezet en dan zetten we weer stappen achteruit. Er is zoveel mis met de wereld dat de mensen de essentie van het leven uit het oog verliezen.

De meeste mensen hebben niet de luxe om uit te zoomen. Ze moeten zo hard werken om te overleven dat ze niet kunnen ontspannen, maar ook niet verder kunnen kijken dan morgen of de volgende maand. Dat maakt dat we gedwongen worden om te vluchten in escapisme. En dan is het te hopen dat dit in de vorm is van series kijken en niet in drugs. Maar hoe dan ook is het de perfecte manier om iedereen dom te houden. Voor mij is dat een heel zieke maatschappij en dat wil ik met die foto vertellen.

Misschien kan het anders, maar hoe? Vroeger was het de kerk die de mensen dom hield, nu is dat het kapitalisme. Ik praat nu heel politiek, maar ik snap de mensen wel. Ik ben er ook niet immuun voor. Ik vind niets heerlijker dan te verdwijnen in een fantasiewereld, maar anderzijds kan dit niet de bedoeling zijn van het leven.

Waar zijn we mee bezig? Het is een heel gevecht. Er is zoveel mis, maar wat kan je doen als individu? Ik kan er alleen liedjes over schrijven en in mijn nummers zowel kritisch als troostend zijn. Dat is wat ik onbewust probeer te doen en dat is mijn rol. Ik heb geen oplossing, maar ik kan wel vragen stellen.

Wat zijn je plannen, eens de plaat uit is?

Ik kan eigenlijk nog niet plannen, maar ik hoop in het najaar te kunnen spelen. Ik heb wel een online releaseconcert opgenomen om toch iets te hebben. In de tussentijd, tot we echt kunnen spelen, ben ik weer beginnen schrijven, want het duurt blijkbaar wel even eer je een hele plaat bij elkaar hebt (lacht). Maar live shows spelen? Ja, graag! Liefst zoveel mogelijk!