Arsenal - Er is veel goesting

Na twintig jaar samen en apart als Arsenal kunnen John Roan en Hendrik Willemyns elkaar niets meer wijsmaken. Volgens Willemyns is het einde van de muziekwereld zoals we die kennen nabij en filmt hij zich een hiernamaals bijeen. Voor Roan ligt de verlossing in het uitdrijven van een black metal-plaat. 

In januari 2020 pakken ze hun beider demonen aan in de Chinese stad Chongqing. Enkele kilometers verderop doet een vleermuis een orkaan ontstaan. Hoe zijn ze tot hier gekomen? En waar gaan ze naartoe? Waar de muziek stopt en de band ontbindt, transformeert Arsenal in een transmediaal verhaal. Opnames worden soundtracks en omgekeerd. De nieuwe plaat ‘The Rhythm Of The Band’ ontpopt zich tot een driedelige televisiereeks. Genoeg stof voor een gesprek dus.

Een titel dekt meestal wel de lading. Hoe lang duurde de zoektocht naar een goede titel van de tv-reeks en jullie plaat?

Hendrik Willemyns: De naam van de plaat en de reeks moesten samenvallen en dus moest die goed zitten. We zijn toch een tijdje zoet geweest om er eentje te vinden die de lading dekte. Het duurde langer dan anders om de juiste toon te vinden. Op een bepaald moment hebben we gewoon de knoop doorgehakt. Er staat een nummer op de plaat dat heet The Rise And Fall en daarin komt ook "The Rhythm Of The Band" ter sprake. Het nummer verwijst naar de struggle die een deel van de band geworden is. Het op en neer gaan is eigenlijk ook het ritme, hetgeen voor ons dan weer een ander woord is voor frequentie. En daar gaat zowel de plaat als het tv-programma over. Ik ben dus wel blij met die titel.

‘The Rhythm Of The Band’ gaat naar eigen zeggen over een muzikale relatie die een beetje op een tweesprong staat.

Ik was ergens bezig met de vraag: "Wat is muziek?" Om daar iets rond te maken, John wou dan weer een black metalplaat op de markt brengen. Een beetje twee tegenovergestelden dus. We hebben beslist om de twee te combineren. Ik zou een documentaire maken met daarin een reeks gesprekken over wat muziek nu eigenlijk voor ons betekent. Daarvoor trokken we zelfs naar China. Daar hebben we een manier gezocht om de band, die op een schijnbaar onmogelijke tweesprong was beland,  te redden. Na twintig jaar samen als de band Arsenal hebben we het gevoel dat het einde van de muziekwereld zoals we die kennen nabij is. In januari 2020 zijn we aan de slag gegaan met de basisvragen waarmee we als band zaten: niet alleen om een relatiecrisis bedwingen, maar tegelijk een album en een televisiereeks maken. 

Waarom moest de reis naar China of all places leiden?

Corona is er ontstaan, toen wij daar waren. Maar daar had het niets mee te maken. Ik was bezig met de voorbereiding van een film die uiteindelijk in Japan werd gedraaid, maar was eerst van plan om dat dus in China te doen. Ik kwam terecht in de stad Chongqing, een nogal vreemde stad die in twintig jaar een echte megalopolis is geworden. Muziek is daar een beetje verdwenen. Het bestaat niet zoals ik het kende. De stad is eigenlijk de aanleiding geweest voor mijn film. Birdsong gaat over een meisje dat muzikant wil worden, maar in de prostitutie terecht komt. Een beetje een dystopisch beeld van wat er met de muziek zou kunnen gebeuren. Het was ook een goede plek om met John te praten over onze toekomst. En toen begon corona en werd het helemaal duister, die toekomst van ons.

Een echt antwoord op je vragen heb je dus niet gekregen?

Ik ben er nog altijd naar op zoek. Muziek is vertakt in zoveel brede facetten van mens zijn. Je kan het praktisch of pragmatisch zien, maar ook filosofisch. En dat kan je niet tegenhouden. Hetzelfde met de toekomst van de muziek. Komt het goed? Ja, het komt altijd goed. Gaat muziek overleven zoals ik het graag zie? Dat denk ik niet. Dat is voorbij, ook al klinkt dit erg dramatisch (denkt na).

Er zijn veel factoren die de wereld van de muziek vernieuwen en zelfs kapot maken. Er stroomt niet zoveel geld meer door die wereld, onder meer door Spotify en andere streamingdiensten. Die globalisering heeft zo’n grote impact gehad op die wereld. De muziekbusiness is een soort Afrikaans land geworden met een heel brede onderlaag van muzikanten die het moeilijk hebben en een kleine elite aan de top die zich alles kunnen permitteren. Die elite zal altijd blijven bestaan. Vroeger had je ook een soort middenklasse, maar die lijkt weggesmolten. Muziek zal blijven bestaan, maar niet meer zoals wij dat hebben gekend zowat tien jaar geleden.

Was het vroeger dan zoveel beter?

Ik ben gewoon kritisch over de staat van de muziekwereld. Vroeger was het zeker beter in de sector. In de jaren negentig was er zoveel geld in omloop in de muziek. Alles wat toen alternatief was, werd gesteund. Er was volop ruimte voor innovatie, maar dat is nu allemaal weg. Alles wordt ook geformatteerd: alles wat anders is, krijgt weinig of geen ruimte meer. Het is een heel klein speelveld geworden voor jonge muzikanten. Er is veel veranderd de jongste vijf jaar. Een jonge band, die nu wil boomen, moet actieve sociale media hebben met veel volgers. Als je daar niet aan mee doet, kan je het vergeten. Zonder sociale media geen videoclips voor een band. Die formattering zorgt ervoor dat het zo moeilijk geworden is om aan de bak te geraken. Dat zorgt ervoor dat iedereen zowat hetzelfde begint te doen. Enkel wat werkt, krijgt nog een kans. We kunnen erover klagen, maar het is zo. Niet te veel buiten de lijntjes kleuren. Tegenwoordig moet je aan 'The Voice Van Vlaanderen' deelnemen om iets van aandacht te krijgen. Dat zegt veel.

Kunnen jullie als Arsenal dan nog buiten de lijntjes kleuren?

ik denk het wel. Het feit dat we een tv-programma konden maken is daarvan een bewijs. We doen nog altijd ons best om te vernieuwen en dingen te doen die niet alle jonge mensen kunnen. Wie weet, zit er iets interessants bij en levert het ook iets op. Misschien kan iemand ermee aan de slag? Het feit dat de tv-reeks een poëtische reis is geworden, is niet zo vanzelfsprekend tegen die achtergrond. Het is een muzikale documentaire geworden die met veel fictie een beetje waarheid probeert te achterhalen.

Hoe zie jij de toekomst van de muziekwereld?

Ik ben niet optimistisch. Mensen zullen altijd wel muziek blijven maken. Dat zal niet verdwijnen. Mensen zullen blijven feesten. Er zal nog gedanst worden. Denk maar aan het succes van Tomorrowland. Alleen zal alles wellicht meer en meer een happening worden. De honger naar live concerten in corona was groot. Er gaat een opflakkering komen, hoop ik, maar wat daarna?

Hoe groot is bij jullie de honger naar het podium?

Er is veel goesting! Live is altijd een heel belangrijk onderdeel geweest van Arsenal. Als dat niet kan bestaan, is het maar half. We hebben een nieuwe plaat en dat zou gepaard gaan met de cd-voorstelling in de AB en een mooie tour, maar dat valt andermaal in het water. Dat is absoluut een groot gemis voor een groep als de onze. Eind december staat ons eerstvolgende concert op het programma. Het is iets om naar uit te kijken. We zijn blij dat er iets op de agenda staat. Het is van september 2019 geleden dat we nog eens live gespeeld hebben met Arsenal. Dat is veel te lang geleden.

Het nieuwe Arsenal-album is uit op SONY. Deel één en deel twee van de Canvas-reeks zijn respectievelijk te bekijken op 9 en 16 mei om 22u50. Arsenal treedt live op in de Lotto Arena op 9 december. Tickets via Livenation.be.

Foto: Wouter Struyf