Ryan Wayne - Functioning Dysfunctionals

Eigen beheer

Net als op het debuut, neemt Ryan Wayne ook op de tweede langspeelplaat een duik in zijn psyche en in die van zijn medemens. Het resultaat is een kleurrijk, veelzijdig album vol muzikale verhalen, dat de voorganger minstens evenaart.

“Niet geschoten is altijd mis”, moet de Canadese songschrijver gedacht hebben, toen hij in 2023 een mail stuurde naar redacties van muziekbladen en e-zines over de hele wereld met de mededeling dat hij net een soloplaat had gemaakt. Hij voegde er – zelfbewust, maar tegelijk ook zeer nederig - bij voorbaat al een bedankje aan toe als we daar, in het geval we een minuutje over hadden, ook even naar wilden luisteren. De mail had wel iets van het klassieke briefje dat komt aanspoelen in een fles. Want eerlijk: tot dan was Ryan Wayne voor ons nog een nobele onbekende. Dat zou snel veranderen, want zijn ‘Crow Amongst The Sparrows’ werd misschien wel de verrassing van het jaar.

Aan de andere kant van de wereld, in thuisland Canada, was Ryan Wayne McEathron daarentegen wel een naam die bij menig melomaan een bel deed rinkelen. Hij is de jongere neef van folkrockzanger Dave McEathron, met wie hij ooit nog bij The Warped 45s speelde. Na de split hield hij de muziek lange tijd voor bekeken, maar nadat hij in 2022 tot tweemaal toe werd getroffen door een beroerte, pikte hij nog tijdens het herstel de draad weer op. Mondjesmaat en met de hulp van vrienden, nam hij een achttal zelfgeschreven nummers op, die allemaal op de debuutplaat belandden.

Die eersteling kreeg snel een vervolg, want amper een half jaar na ‘Crow Amongst The Sparrows’ verscheen de eerste van zes singles, die nu verzameld worden op ‘Functioning Dysfunctionals’. Een echte verrassing kunnen we deze tweede plaat dus niet noemen, want met één niet-single kenden we het grootste deel van de plaat al. Maar dat is geen bezwaar, want nu we ze allemaal bij elkaar hebben op één plaat, blijken de zes - samen met die ene nog ontbrekende song - ondanks de verscheidenheid in stijl, een heel mooi geheel te vormen. Zeven lijkt weinig, maar toch hebben we liever dit, dan een langspeler met zeven topsongs en drie (of meer) opvulsels die het niveau naar beneden halen.

Het album opent met de midtempo, een beetje naar Flaming Lips neigende titeltrack. McEathrons echtgenote Sarah schreef mee aan de tekst, die zowel naar een gestrande relatie als naar een totaal ontregelde band lijkt te verwijzen. Een beetje in dezelfde sfeer zit Lion In The Wall, een trage, doordringende en eerder donkere Americanasong, die gaat over hoe je leven niet alleen wordt bepaald door zaken die van generatie op generatie worden doorgegeven, maar ook door de gebeurtenissen die onvoorzien op je levenspad liggen. Je kan er tegen vechten en proberen je eraan te ontworstelen, maar je kan ze ook aanvaarden en omarmen, om zo een betere versie van jezelf worden.

Ready For Love is een oorwurm van jewelste. Het is een van oorsprong klassiek, eenvoudig folkliedje, dat zich door de forse drums, de opgestapelde laagjes gitaar en synths en de Beach Boys-koortjes ontpopt tot een erg dynamische, bijna uitbundige rocksong. Ook op het eerste gehoor erg aanstekelijk is de oudste single op de plaat, No Easy Way Out. Qua stijl een schijnbaar onbezorgde poprocksong, maar in de tekst van het nummer kruipt Ryan Wayne wel in de huid van een soldaat die zijn geliefden heeft moeten achterlaten en probeert te overleven in de waanzin van de loopgraven. 

Grand Illusions is een warm, dromerig indiefolknummer, dat werd geïnspireerd door een brief, geschreven in de jaren vijftig, die Ryan Wayne terugvond in een tweedehands boek. Daarin maakt de schrijver zich zorgen over zijn vrouw, die volgens hem op het punt staat hem te verlaten om de wereld te verbeteren door zich in New York aan te sluiten bij de communistische partij. De enige “nieuweling”, Between These Walls, is een trage, weemoedige ballad, waarin ondanks de alweer weinig jolige tekst, in het arrangement toch enige hoop - of is het eerder berusting? - schemert.

Het bitterzoete Love’s Lost Languages, de single die we in december aantroffen in ons schoentje na het bezoek van de goedheilige man, sluit de plaat af. Voor deze song haalde Ryan Wayne de mosterd bij een gedicht, waarin het portret wordt geschilderd van een uitdovende liefdesrelatie. Met zijn karakteristieke stem verklankt Ryan Wayne hier op passende wijze de pijn en de wanhoop van één van de geliefden, die met een gebedje aan de poort van een kerk in Charleston, South Carolina, probeert te redden wat er nog te redden valt.

Nu de plaat er is, is dus ook de puzzel compleet. De sterktes van het debuut zoals de vele stijlen die mooi in elkaar opgaan en elkaar invullen, binnen één en dezelfde song, zijn ook nu weer aanwezig, maar het grote verschil met de voorganger is dat deze ‘Functioning Dysfunctionals’ rijker gearrangeerd is. Er werkten ook beduidend meer bevriende muzikanten aan mee, die allemaal op hun manier nog meer kleur en postuur gaven aan de nummers.

Maar net als de vorige keer moeten we ook nu het antwoord schuldig blijven op de vraag of dit nu psychedelische folk, dromerige Americana, singer-songwriter met rafelrandjes is of nog iets anders waar musicologen nog geen naam voor hebben. Ach, misschien moeten we het er gewoon op houden dat Ryan Wayne stilaan een genre op zich aan het worden is.

Wat we wel met zekerheid kunnen zeggen, is dat deze tweede meer dan een bevestiging is van het knappe debuut.