The Life And Death Of Marina Abramović - Deconstructie van een performance-icoon

Antwerpen, 3 juli 2012

We gaan niet vaak naar een opera hier bij daMusic, en nog minder brengen we er u verslag van uit. Maar als Antony Hegarty de muziek maakt voor een voorstelling over het leven van Marina Abramović, en Willem Dafoe speelt daarin een hoofdrol, dan leggen we bereidwillig zestig euro neer om dat voor u te gaan bekijken. Even goed houden we u graag op de hoogte van onze belevenis.

We zullen niet de enigen geweest zijn, die vooral op basis van Antony’s naam beslist hadden een excursie naar De Singel in Antwerpen te ondernemen. Bij navraag onder ons gezelschap leken weinigen de naam van Abramović te kennen. Nochtans was deze voorstelling volledig aan haar gewijd en was een basiskennis van haar werk vereist om er een touw aan vast te kunnen knopen.

Een uitstekende Willem Dafoe praatte, in de gedaante van een uit een Batman-film weggelopen Joker, schetsen uit het leven van Abramovic aan elkaar. Wie die niet kon plaatsen zag een onsamenhangende reeks beelden, die weinig steek hielden.

De performance-artieste vertolkte zelf haar eigen personage. Soms waren die schetsen puur theatraal, maar dikwijls waren het stukken muziek. Een aantal hadden de onmiskenbare Antony Hegarty-stempel, maar een ander deel werd gecomponeerd door Matmos, en nog een deel bestond uit Servische folkliedjes, die bijeen gezocht waren door een groep genaamd Svetlana Spajić.

Antony’s rol bestond erin om op de juiste pakweg vijf momenten statisch op het podium te verschijnen en een van zijn nummers te zingen. De begeleidende piano werd allicht bespeeld door iemand in de orkestbak, maar daar hadden we geen zicht op. Zijn nummers stonden in zijn typische stijl bol van pathos, kitsch en tragiek. Telkens werd zijn vertolking op applaus onthaald, als was het publiek blij met de vijf minuten verademing die hij met zijn liedje had geschonken.

De rest van de meer dan twee en een half uur durende voorstelling was minder gemakkelijk te verteren. Zelfs als je een idee had van waar de beelden naar verwezen, dan moest je als toeschouwer nog de visuele platitudes tolereren van de scenografie. Mensen met sullige kostuums, die slapstick-achtige bewegingen uitvoeren en aan kabels rondvliegende acteurs imponeren misschien een zaal peuters, maar voor een zaal volwassenen - waaronder Europees commissievoorzitter Barroso - leek het onvoldoende.

Het meest hielden we van het repetitieve a-capellanummer dat ergens midden in de voorstelling werd gebracht door de Servische folkgroep en deed denken aan exotische muziek zoals die van La Mystère Des Voix Bulgares. Voor de rest bleef vooral de scène waarin op een leeg podium Willem Dafoe en Marina Abramović verbaal duelleerden bij als iets waar deze voorstelling meer van had kunnen gebruiken.

Het verschrikkelijkst was het moment waarin Abramović zelf de microfoon ter hand nam en probeerde te zingen, daarmee haar zorgvuldig opgebouwd beeld van gerespecteerde artieste, die haar lichaam en geest volledig onder een soort bovennatuurlijke, zen-achtige controle heeft, aan diggelen gooiend . Dat hadden we echt liever niet gezien.