Swans - Fysiek en mentaal geradbraakt

Ancienne Belgique, Brussel, 27 september 2014

We waren alweer vergeten hoe luid Swans kan zijn. Ondraaglijk luid! Het zestal worstelde zich onder leiding van Michael Gira door zeven slepende stukken. Brutaal, compromisloos, en met punk in de staart.

Kort voor Swans begon, gaf Gira boven de AB Resto een korte Q&A. "We're going to play dominoes, while you watch", beloofde hij venijnig grijnzend. Niet dus: het hele publiek deelde in de klappen.

Het geweld begon al met voorprogramma Pharmakon: op het eerste zicht een schuchter meisje, maar eenmaal op dreef een angstwekkend schepsel. Zwaar vervormde elektronica is haar dada. Gepeperd met geschreeuw dat door merg en been gaat.

Ze was ook niet te verlegen om een wildvreemde vent recht in het gezicht te brullen. Een schouwspel, dat wel. Maar memorabel? We zagen vooral experiment zonder veel samenhang.

Na een bijna eindeloze gong-en cimbalenintro slofte Gira op het podium. Hij gordde zijn BB King-gitaar om, en zou pas na een minuut of dertig in het nieuwe Frankie M zijn bek opentrekken. Ondertussen wiegde hij hypnotiserend naar voor en achter, met de blik van een beul.

Een blik die de bandleden van Swans - ook geen groentjes - nog altijd goed in de gaten houden. In de AB smachtten ze naar Gira’s goedkeuring. Iedereen behalve oer-Swan Norman Westberg, die net om die reden altijd minder betrokken leek.

Gira regisseerde meer dan je zou denken. Richtte hij zijn ogen op een ongebruikte drumstick of effectenpedaal, dan gooiden zijn luitenants het kleinood meteen in de strijd.

Swans katapulteerde tinnitus de zaal in. En liet grooves als die van Oxygen opvallend achterwege. Het ging er veel abstracter aan toe, bijvoorbeeld met de versplinterende sirenes van The Apostate.

Het hoofd koel houden onder zo’n loodzware hoeveelheid db’s was onmogelijk. Gira sleurde je mee in een psychose die hij doelbewust creëerde. Al legde Swans ons tijdens vorige passages al steviger aan de ketting.

Na meer dan twee uur haalde Swans het met van de keel met Black Hole Man. De beat - die zweefde tussen punk en krautrock - leek wel zalf voor onze opgezwollen oorschelpen. Terwijl er voor het eerst en laatst wat werd gemosht vooraan in de zaal. Contradictie? Niet bij Swans.

Een dag later zijn we nog altijd geradbraakt. Hét bewijs dat Swans - ook al zagen we al betere concerten van de band - niet zomaar speelt voor je ogen en oren, maar je hele lijf en geest domineert.