Ryuichi Sakamoto & Alva Noto - Kleine verhaaltjes

Ancienne Belgique, Brussel, 24 mei 2011

Met het tweeluik 'Silence Is Sexy' en 'The Art Of Noise' verpakt de Ancienne Belgique op vakkundige wijze minimal en noise, twee complementaire genres in de marge van de hedendaagse muziek. Met Ryuichi Sakamoto sloegen ze in ieder geval de bal raak als ze het op experimentele minimal gemunt hadden.

Sakamoto heeft immers net het laatste deel van een vijfdelige reeks gereleaset, een samenwerking tussen hem en elektromuzikant Alva Noto. Binnen het spectrum van klassieke componisten, die in de marge van de pop en elektronica een lans willen breken, blijft Sakamoto nog altijd aan de experimentele rand hangen.

Veel meer dan bijvoorbeeld Ludovico Einaudi, Ólafur Arnalds of Jóhann Jóhannsson. En toch is zijn samenwerking met Alva Noto een meer dan begeesterend project om uit de klassieke cocon te treden gebleken.

Achter beide heren doemde een horizontale lichtstrook op, die hun muzikale symbiose tijdens het volledige concert ondersteunde. En het plaatje klopte meermaals perfect.

Alva Noto stuurde in zowat ieder nummer een strakke, ritmisch opgebouwde elektronicapulse de zaal in op een ondersteunende noiselayer, die zowel de hoogste tonen als de laagste repetitieve bassen voor zijn rekening nam.

Sakamoto werkte het middenspectrum vakkundig af met pianoakkoorden en schijnbaar losse experimentele expressies. Heel minimaal, heel breekbaar maar tegelijk heel precies. De elektronica bewoog zich tussen de Oostenrijker Fennesz en de Georgiër Nikakoi en deed soms zelfs denken aan het Ijslandse Mùm.

Het waren echter vooral de visuals die alles deden samensmelten. De lichtstrook fungeerde als een soort digitale notenbalk waarop de pianoaanslagen, perfect gesynchroniseerd, een visuele representatie vormden van de muziek die je hoorde. Nu eens leken de noten witte dominosteentjes tijdens Trioon I, dan weer vierkanten (Inset). Of ze flitsten voorbij als kleine spermatozoïden. Zo vertelden beide componisten kleine, vrij korte verhaaltjes waarin kijken en luisteren bijna even belangrijk waren.

Niet altijd lukte het om verhaaltjes te schetsen, die even krachtig de drie polen lieten samensmelten. Vooral wanneer van de elektronica niet veel meer overschoot dan een vage ruis, aangevuld met losse pianoaanslagen, verwaterde onze aandacht.

Wanneer Alva Noto de hartslag, die deze muziek nodig heeft, in ritmische elektronica omzette, waren beide heren op hun sterkst en werd je zelfs als modale luisteraar meegezogen in een toegankelijke, experimentele wereld, die  veel hedendaagse, experimentele componisten niet lijken te kunnen creëren. Dat op zich is al een pluim voor Sakamoto en Alva Noto.  Dat de zaal na afloop iets leger was dan bij aanvang, hoeft hem niet te deren. Mensen met een gratis ticket en abonnees zullen er altijd zijn.

Het tweetal leverde dus wat we ervan hadden verwacht: een reeks minimale, klassiek-elektronische verhaaltjes waarvan sommige aangrijpend uit de hoek konden komen.