Pat Metheny - En Toots zag dat het goed was

De Roma, 29 mei 2022

De titel van Metheny’s jongste project ‘Side-Eye’ is er eentje met ironie. Want iemand een side-eye toewerpen, dat gebeurt meestal uit ergernis. Niet zo bij Metheny, die in De Roma stond te genieten naast piepjong toetsenwonder Chris Fishman en de hagelstorm die Joe Dyson heet. Van zijn gezicht straalde alleen maar appreciatie. 

Het lijkt een wetmatigheid. Waar Metheny de tenten opzet, volgt een hoogmis om diep in weg te zinken. Met uit de duizend herkenbare melodieën, een greep uit recent experiment en solo’s waarvan je kinnebak openvalt. 

Sommige van zijn tunes draaien al mee sinds medio jaren zeventig. En worden op steeds luider gejuich onthaald. Toen Metheny Phase Dance inzette ('Pat Metheny Group’, 1978), joelde iemand ten oosten van ons: “Och hier!” De reactie op afsluiter Are You Going With Me (‘Offramp’, 1984) grensde zelfs aan collectieve gekte. 

Wie een stuk minder lang meedraait, zijn Fishman en Dyson. De ene omringd door een Wakeman-waardige batterij toesten, waaronder een Moog en een vleugel. De andere de rust zelve achter de trommels en cimbalen – hier en daar een welgemikte uitbarsting. 

Fishman is een prille twintiger. En het was ongelooflijk om te zien met welke durf hij zich door Metheny’s hachelijke composities worstelde. Ook al zaten de toetsen niet altijd genoeg op de voorgrond en konden een aantal solo’s ietwat extra muskaatnoot gebruiken. Een experimentje met twee klavieren op het meanderende It Starts When We Disappear ('Side-Eye', 2021) reed zichzelf vast. 

Natuurlijk is het punt net dat Metheny de ruimte geeft om te avonturen. Met een grijns, of een glimlach, of een side-eye. Safe spelen boeit niet. Zo was er een versie van Turnaround van Ornette Coleman, waarbij Metheny de innerlijke Hendrix losliet op een zwaar overstuurde klassieke gitaar in duel met Dyson.

Metheny keerde terug naar zijn vroegste dagen als bandleader tijdens de moderne standard Bright Size Life (van het gelijknamige debuut uit 1975). Met krachtig octavenspel maakte hij een buiging voor jeugdheld Wes Montgomery. Fishman nam ondertussen feilloos de fretloze bas van collega-wonderkind Jaco Pastorius voor zijn rekening. 

Daarnaast was er Metheny de geluidsinnovator, die opkwam met zijn tweeënveertigsnarige Pikasso-gitaar en die vervolgens inruilde voor de blonde Ibanez en gitaarsynthesizer. Hij had zelfs een miniatuurversie van het semi-automatische percussie-orkest bij: het orchestrion.     

Ook Metheny de melodiesmid liet van zich horen. Minuano (Six Eight), Always And Forever en This Is Not America, het blijven tijdloze, oorstrelende composities. 

Met Always And Forever vloog de geest van onze eigenste Toots Thielemans door De Roma. Toots blies ooit de ziel bloot op het orkestrale origineel ('Secret Story', 1992). Toen Metheny even later ging zitten om in zijn eentje Toots’ zestig jaar oude Bluesette te vertolken, was de magie compleet.

Metheny raapte alle focus en techniek bijeen om het stuk in een eigen arrangement te spelen. Mooi om te zien en te horen. Een ode zonder woorden. Toots tapte ongetwijfeld mee met Pat de Ket en zag dat het goed was.