Nils Frahm - Zedenverzachtend
De Roma, Borgerhout, 14 november 2013
“Den Duits” was opnieuw in Antwerpen. Maar deze keer geen sirenes en schuilkelders. Geen bommenregens en schreeuwende burgers. Hoewel, er weerklonk toch heel wat geschreeuw in De Roma. Vooral nadat pianist par excellence Nils Frahm één van zijn composities had afgerond. Alleen ging het deze keer om geschreeuw van bewondering. Ontroering zelfs.
Vooraf mocht Chantal Acda haar nieuwe plaat komen voorstellen. Met twee uitstekende muzikanten (een gitarist en een drummer/percussionnist) als backup leidde zij ons rond door haar eerste echte soloplaat. Naast haar kristalheldere stem was het vooral de fantasierijke percussie, die opviel. Bovendien kreeg ze van de protagonist van de avond – niet toevallig uiteraard, gezien die ook als producer van haar plaat fungeerde – pianistieke bijstand tijdens de laatste twee nummers.
Maar ondanks het warme applaus dat Acda te beurt viel, voelde je de zaal pas echt de adem inhouden toen het kleine, bebaarde mannetje de bühne opkwam en, net als Schroeder, het figuurtje uit Charles Schulz’ ‘Peanuts’, in opperste concentratie de rug kromde over zijn piano. En net als altijd gaf Nils Frahm bijna fluisterend een beetje tekst en uitleg bij zijn werk. Waarom hij bijvoorbeeld alleen maar aan zijn rechtervoet een schoen droeg. Of hoe hij verbaasd was dat het publiek zo stil was.
Says was de eerste monumentale deken muziek, die De Roma over zich heen kreeg. En de temperatuur steeg meteen. Met de Juno 60 als basis zorgde hij voor een fluwelen opbouw, terwijl de vleugel, waarop hij dan zijn frustratie al hamerend leek uit te werken, als uiteindelijk orgelpunt diende. De inleving van de kleine Duitser in zijn muziek was zo immens dat je je als toeschouwer al schuldig voelde als je stoel lichtjes kraakte (en de klapzeteltjes op het balkon maakten dat er niet echt eenvoudiger op). Maar verder was het dus muisstil in de zaal.
Wat Frahm zo uniek maakt is dat er elke keer, elk concert wel weer iets nieuws in de set wordt verwerkt. Ook nu haalde hij een nummer boven dat hij nog niet eerder live speelde. En als hij dan aan het werk ging, als een schaker die vier zetten vooruit denkt, hoorde je de herfstblaadjes toch nog van de al verwinterde bomen vallen. Of je zag hem trommelen tijdens Toilet Brushes op de omkasting van de vleugel, waarna hij datzelfde thema overnam op de toetsen van de piano, de pauzes net iets langer dan je als luisteraar verwacht.
Het pièce de résistance – om het met een Duits woord te zeggen – volgde met bisnummer Said And Done, waarmee hij alle verdere commentaar overbodig maakte. Rond één, eindeloos aangehouden noot werd een prachtig stukje muziek geweven als gekleurde linten rond een middeleeuwse meiboom. En net als je denkt dat het niet mooier meer kan worden, slaagt Frahm er toch nog in om er na een overgang via de synth nog een klein verlengstukje toe te voegen aan wat eigenlijk al perfect was.
Deze keer werd “Den Duits” met open armen in Antwerpen onthaald, werd hij luid toegejuicht en was het applaus niet van de lucht. Of hoe de tijden veranderen kunnen en muziek de zeden onmetelijk kan verzachten.