Massive Attack - Massieve aanval in Gent

undefined, 29 augustus 2016

Het Sint-Pietersplein (Gent) is al enkele jaren de thuisbasis van legendarische concerten op arenaformaat. De Purperen Kleine speelde er, net als Ennio Morricone en Leonard Cohen. Voor de goede verstaander : enkel en alleen de allergrootsten zijn uitverkoren om er te mogen concerteren. Deze keer was het de beurt aan Bristol's finest Massive Attack. Ooit nog straatjochies die deel uitmaakten van The Wild Bunch, nu absolute supersterren, die in een uiterst zonnige sfeer tekenden voor een spetterend concert dat om verschillende redenen nog lang in ons geheugen gegrift zal staan.

De band rond Robert "3D" Del Naja en Daddy G, die al spelend met oude leftovers van pickups en stokoude vinylplaten, triphop zowat uitvond, presenteerde in Gent een nogal voorspelbare set die vol stak met classics (Angel, Safe From Harm, Unfinished Sympathy), maar evengoed ook nieuw werk (Ritual Spirit, Take It There) aanboorde. Een zeer degelijke show, maar helaas erg routineus. Waarom geen Teardrop waar het talrijk opgekomen publiek haast om smeekte? Waarom geen Splitting The Atom,  Atlas Air of All I Want ?

Jammer, want Massive Attack geeft het allerbeste werk vrijwel enkel live aan het publiek prijs. Zo is het een publiek geheim dat de heren de toegang tot kluizen met tonnen aan onuitgegeven demo's, (live) tapes en sounds angstvallig bewaren en bootlegs van de band erg gegeerde objecten zijn.

Als voorprogramma had de bende niemand minder dan Adrian Sherwood opgetrommeld, een Britse muziekproducent / dj en veelgevraagd remixer (vraag maar aan Coldcut, Primal Scream Of Sinead O'Connor) die daarnaast zijn eigen On-U Sound Records (opgericht in 1979 and still running..) beheert. Sherwood kreeg een klein uurtje de tijd om wat plaatjes fraai aan elkaar te mixen.

Die liepen uiteen van Bob Marleys War (waar hij de set mee opende) tot samples uit het oeuvre van The Prodigy (o.a. Out Of Space). Hij bracht wat "tunes from the missing channel" (lees: dub, reggae, soul en dansbare beats) en naar het einde toe samplede hij wat fragmentjes uit het nieuwe album van "the mighty Massive Attack".

Wat hij bracht was de moeite, al was het publiek duidelijk voor de hoofdact gekomen en nam het er Sherwoods set maar wat lusteloos bij. Tekenend: hij klapte meermaals zelf in de handjes maar kreeg al gauw door dat het publiek (zeker in de Golden Circle) veel liever keuvelde over ditjes en datjes. En dus bouwde hij al knoppendraaiend en her en der een drumstokje bespelend vooral een feestje voor zichzelf.

De keuze voor Sherwood kwam er een beetje tegen de verwachtingen in, want wie Massive Attack een beetje volgt, zou zijn of haar geld veeleer ingezet hebben op Young Fathers ("The best fuckin' band in the world", zo liet de groep in een recent interview verstaan). Zoals Lou Reed Antony ontdekte, zo hebben we de ontdekking van Young Fathers en de uit Londen afkomstige songwriter Azekel (wat ons betreft dé revelatie van de avond) aan Massive Attack te danken. Wat een stem!

Diezelfde Azekel tilde het concert met zijn stem naar een onaards hoog niveau, en dat gold zowel voor het nieuwere werk (Ritual Spirit) als in iets oudere tracks. Zo bleef het vreemd aandoen om net hem Eurochild te horen rappen terwijl Tricky (die er destijds zichzelf op 'Blue Lines' de geschiedenis mee in rapte) liever nog wat backstage bleef.

Iets later dan voorzien betrad de bende uit Bristol het podium. Die brachten meteen Horace Andy in stelling om Hymn Of The Big Wheel te zingen. Meteen werd duidelijk dat Massive Attack nog steeds een band met een Boodschap is en die megaschermgroot laat projecteren. "Wat is de zin van het leven? Wat is het zin van sterven?", zo las het publiek op de projectieschermen. De toeschouwers werden zo genadeloos in het universum van Massive Attack geworpen, waar dergelijke filosofische overpeinzingen schering en inslag zijn.

Heerlijk om te horen hoe Horace Andy met zijn superbe vocals nog steeds in staat was om de sterren van de hemel te zingen. De arbeidende mens in het drukke stadsleven: "One man struggles while another man relaxes. Zolang het Grote Wiel maar blijft draaien, of anders verwoord : wat doet het er eigenlijk allemaal toe? Wat is het Hogere Plan?

United Snakes (dat in een ver verleden als Bullet door het leven ging) werd dan weer uit de behoorlijk obscure 'False Flags'-ep gehaald. De song is inmiddels tien jaar oud en had wellicht op de soundtrack van 'The Matrix Reloaded' kunnen staan, moest producent Jason Bentley er op het laatste moment niet anders over beslist hebben.

Het typeerde de Bristol-gang om niet alleen de klassiekers te spelen, maar ook onbekender werk niet te sparen. Massive Attack op kruissnelheid en zoals altijd visueel verbluffend: allerlei vlaggen en iconen uit heel de wereld passeerden in al minstens evenveel kleuren. Een band met een "Kritische Boodschap", al zat er tezelfdertijd ook een fikse scheut humor in: zo zagen we onder meer opschriften als "Liberal Jerk Party" voorbijflitsen.

Overigens komen veel van de albumtracks live veel beter tot hun recht. Het hart van de band ligt dan ook duidelijk on stage, terwijl ze zo gaandeweg hun uitzonderlijke oeuvre verder aanscherpen. Ook al nemen ze er dan ruimschoots tijd voor. En zo kan het soms erg lang duren vooraleer die van Bristol, van nature uit perfectionisten die nimmer genoegen nemen met iets dat niet ver boven de middelmaat uitsteekt, een album klaar hebben.

Recent bracht de band, in afwachting van de nakende albumrelease na de 'Ritual Spirit'-ep, ook enkele fonkelnieuwe tracks uit, zoals het wonderlijke The Spoils (met engelachtige zang van Hope Sandoval) en Come Near Me (met een fijne guestspot voor Ghostpoet). Het was een meer dan uitgelezen kans om net dat nieuw werk eindelijk aan het publiek te presenteren, maar helaas stak routine een stokje in de wielen.

Verderop kregen we het donkere, moody Risingson dat het prachtige Sint-Pietersplein voor een enkel nummertje een clubsfeer meegaf. "Where have all those flowers gone / long time passin", en meer van dat. Eenzame, verlaten en brutale, gevaarlijke gedachten die door het hoofd spookten. Iets later hoorden we met het op een erg lui, maar aangenaam heupwiegend reggaeritme gestoelde Man Next Door. Nog een track uit 'Mezzanine', wellicht het meest bekende album waarmee het collectief, voor zover dat nog niet het geval was, definitief de supersterrenstatus verwierf.

En dan was het tijd om wat nieuw werk los te laten, zoals Ritual Spirit (fantastisch gezongen door Azekel) uit de gelijknamige nieuwe ep, die hongerige fans voorlopig tevreden moet houden totdat het langverwachte full album er eindelijk zal zijn. De band haalde Horace Andy nogmaals uit de coulissen en graaide wat graag in het verleden met het wondermooie Girl I Love You (uit 'Heligoland'), misschien wel één van de meest romantische tracks die de band ooit schreef. Het nummer werd opgedragen aan een uiteenlopende reeks helden van de band: van Karl Marx en Anish Kapoor tot Edward Snowden. "My heart went boom", en dat van het talrijk opgekomen publiek klaarblijkelijk ook.

Massive Attack staat bekend om zijn rebelse tegendraadsheid. Die konden ze onder meer kwijt in Future Proof en vooral tijdens Eurochild (mogelijk het meest openlijk politiek-kritische moment tijdens de set), dat geïntroduceerd werd als een "requiem for the EU" in het post-Brexit-tijdperk.

De weergoden waren Massive Attack goed gezind en dus kwam ook het fraai uitgesponnen Pray For Rain (op plaat ingezongen door Tunde Adebimpe van TV On The Radio, live nieuw leven ingeblazen door revelatie Azekel) even langs. Dat was het teken om de eindspurt richting finale in te zetten en een verse reeks hits and fun klaar te leggen.

"You Are My Angel". Het publiek wist dankzij die loodzware bassound even echt niet meer van welk hout nog pijlen te maken. De song kwam als vanouds erg hard binnen met dank aan de hemelse vocals van Horace Andy. Killer tune, straf gitaarwerk en majestueuze, vocale uithalen. De band haalde voor het eerst de handjes van het publiek op. Ook het erg creepy Inertia Creeps was - tegen de achtergrond van de meest uiteenlopende nieuwsfeed - nog steeds een dijk van een song en voelde nog steeds aan alsof je net je eerste joint had gerookt. Straf spul, zoveel was duidelijk, al kon je er niet meteen de hand op leggen wat er juist gebeurde.

Verder nog een nieuw nummertje: Take It There uit de 'Ritual Spirit'-ep, inclusief de lunginfected guest vocals van Tricky, die zich heel even de superster van dienst mocht wanen. Dat moment was een dubbeltje op zijn kant: zo verheugd we waren dat de jeugdvrienden eindelijk de onenigheden achter zich hadden gelaten, zo triest waren we over de muzikale verdiensten. Een samenwerking tussen deze beide partijen kan veel straffer werk opleveren (zie ook 'Blue Lines' voor hoe het dan wel kan).

Dat trof: met prijsbeesten als Safe From Harm (al een geluk dat het Sint Pietersplein geen dak had of de gitarist van Massive Attack had het er met zijn vileine gitaarwerk probleemloos af gespeeld) en ultieme afsluiter Unfinished Sympathy, beide afkomstig uit 'Blue Lines', nog steeds hun onovertroffen album, zat het er echt helemaal op. Mooi ook om te zien hoe de band even Toots Thielemans eerde ("Rest In peace, Toots"). Verder: veel geklap tijdens "Je Suis Charlie", en "Je Suis Bruxelles". Daarmee raakten ze een heel gevoelige zenuw.

Dit was een zeer goed concert, maar helaas nogal routineus. Volgende keer hopelijk iets beter, iets langer (het concert duurde een anderhalf uurtje) en, als het even kan, wat gevarieerder. En hetzelfde kan gezegd van de praktische organisatie: zo moest het talrijk opgekomen publiek zich noodgedwongen laven aan het concert in plaats van het moment wat aan te kunnen lengen met blond, schuimend bier. Rest ons nog te zeggen dat, wat ons betreft, men het "golden circle"-circus beter eindelijk eens definitief zou begraven.