Massive Attack - Geëngageerd en geëvolueerd

Paleis 12, Brussel, 11 februari 2016

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: Massive Attack was ijzersterk in Paleis 12. Er zijn nochtans mensen, die menen dat de band die in 1991 debuteerde met ‘Blue Lines’ en hun grootste hits scoorden tussen dat jaar en 1998 niet meer relevant is dezer dagen. Massive Attack bewees het tegendeel met een setlist die voor twee derde uit nieuwe nummers en nummers van na die periode bestond.

Het duurde ook echt lang voor ze aan die allergrootste hits uit de negentiger jaren toekwamen (Teardrop stond als nummer tien op de setlist). En toch wisten ze elk moment te boeien. Door ons mee te nemen op een parcours langs het meer recente werk – met het dreigende Risingon als derde in de setlist als uitzondering – bewees Massive Attack tegelijkertijd geëvolueerd te zijn sinds hun beginjaren en tegelijkertijd ook vandaag nog de muziek te maken zoals alleen zij dat kunnen.

Met openingstrack Battle Box 001 bijvoorbeeld, waarin ze dreunden als nooit tevoren en nog het best aansloten bij wat ze op ‘100th Window’ deden, maar dan radicaler. En aan het andere uiterste stond het eveneens nieuwe Ritual Spirit, met de door hen opgeviste bloedmooie stem van de Britse singer-songwriter Azekel, die tot nu toe twee ep’tjes uitgebracht heeft. Steeds op zoek naar nieuwe stemmen waar ze iets mee kunnen doen; ook dat is evolutie. Zo kwamen ook Young Fathers – die eerder al indruk hadden gemaakt in het voorprogramma met hun experimentele hiphop – twee nummers meezingen in de bissen.

Daarnaast was er natuurlijk ook het politieke luik, een stokpaardje in de liveshows van Massive Attack. Waar het begin nog vertrouwd leek - het op de korrel nemen van de farmaceutische industrie hadden we al eerder van hen gezien - maakten ze verderop in de show meer en meer hun hedendaagse zorgen om de wereld duidelijk. Zo verscheen tijdens Girl I Love You heel wat informatie op het scherm achter zanger Horace Andy met betrekking tot de huidige vluchtelingencrisis. In het Nederlands en het ene al wat minder voor de hand liggend dan het ander. Zo wisten we bijvoorbeeld wel dat dit de eerste grote vluchtelingencrisis van onze tijd is en de grootste sinds WOII, maar schrokken we toch van het percentage vluchtelingen dat uit moeders en kinderen bestaat: 77,1%. Op het einde van Safe From Harm werd er nog een onomwonden oproep getoond om geld te storten aan het UNHCR, The UN Refugee Agency.

Nog verderop werd er zeer bewust aan information overload gedaan. Zo werden er steeds sneller en sneller krantenkoppen geprojecteerd (alles tweetalig uiteraard) die de laatste dagen en weken in de kranten hebben gestaan. En zo lazen we over Gilles uit 'De Mol' (“Gilles is de Mol!”, zeg dat zij het gezegd hebben), Jill uit 'Temptation Island' (“Ik ben Jill en ik krijg altijd wat ik wil”) en Eddy Wally (“Eddy Wally is aan de beterhand, aldus De Streekkrant”) en stonden die koppen naast nieuws over Donald Trump en het hek van Netanyahu. Of het nu een ode aan of een steek naar de journalistiek was, dat was ons niet meteen duidelijk, maar indrukwekkend was het zeker.

En toch was het geen rondje gratuit pessimisme spuien, want tijdens Take It There – uit de nieuwe ep en de eerste samenwerking met Tricky in meer dan twintig jaar – verscheen er op de schermen een oproep tot meer begrip voor elkaar, een wereld met meer meer humaniteit en meer personalisering. En, zo werd er benadrukt, een betere wereld is mogelijk; als we de handen maar in elkaar slaan.

Erg knap allemaal, vooral als totaalplaatje. Want ook muzikaal was het de top. Zo was er mysterie in Paradise Circus en Psyche, hartzeer in Teardrop, gitaargeweld in Angel, dreiging in Inertia Creeps en er was afsluiter van de reguliere set Safe From Harm, dat begon als ballade, maar gaandeweg aanzwol en uiteindelijk ontplofte om dan stil te vallen en nog eens te ontploffen. En dan moest Unfinished Sympathy nog komen, een onverwoestbare klassieker waarin alles na al die jaren nog steeds juist zit tot in de details en die via lasers in alle kleuren nog wat extra schoonheid meekreeg.

Een geëngageerde band die even op de pauzeknop heeft gedrukt (‘Heligoland’ is al van zes jaar geleden), maar wilde laten weten dat ze helemaal terug zijn om op het allerhoogste niveau te spelen; dat hebben wij gezien. Na ep ‘Ritual Spirit’ kunnen we dit jaar nog een ep verwachten en nog een plaat. En ja verdorie, wij kijken daarnaar uit.