Madonna - Waarom ze nog steeds iconisch is

Sportpaleis, 22 oktober 2023

Madonna - Waarom ze nog steeds iconisch is

Na de eerste avond Madonna ging het achteraf in de media vooral over hoe de zangeres een uur later dan aangekondigd aan de show begonnen was. "Hold my beer", moet ze gedacht hebben, want de show zondag begon maar enkele minuten voor tien uur en dus bijna anderhalf uur te laat. Het is respectloos tegenover de fans en crew en wie met het openbaar vervoer naar het Sportpaleis was afgezakt en nog een aansluiting via bus of trein diende te halen, had dan ook geen andere keuze dan voor het einde van de show te vertrekken. Maar het moet wel gezegd worden: eens ze eraan begon, leverde Madonna wel een waar visueel spektakel af.

De voorgeschiedenis is genoegzaam bekend: nadat het popicoon vorige zomer het bewustzijn verloor en in allerijl naar het ziekenhuis werd afgevoerd, bleek ze een ernstige bacteriële infectie te hebben opgelopen. Het bleek allemaal ernstiger dan verwacht en het Noord-Amerikaanse luik van de tournee werd afgelast. Daardoor was Antwerpen, na een concertreeks in Londen, nog maar de tweede stop van de Celebration Tour. Een greatest hits-tournee min of meer en het is de eerste keer dat Madonna dat doet. Op haar vijfenzestigste is ze kennelijk klaar om eens achteruit te blikken. Maar ze doet het dan wel nog steeds op de eigen voorwaarden: met veel show, eigenzinnige setlistkeuzes en grote hits die in een remixversie gebracht worden.

Nog een opvallend dingetje was dat er geen band mee op het podium stond. Voor wie erbij was, was het ook meteen duidelijk waarom: de vele showelementen maken dat nagenoeg onmogelijk. Muzikaal was deze show dan ook niet van het allerhoogste niveau – Madonna zong ook niet altijd live - maar niemand gaat dan ook naar een optreden van Madonna om een muzikaal hoogstaand evenement te zien. Mensen komen voor de show. En show was er! Naast het grote podium achterin waren er nog drie afzonderlijke podiumdelen: voor, links en rechts van dat podium. Twee uur lang gebeurde er elke seconde ergens wel iets en was er geen tijd om je te vervelen. En telkens wanneer je dacht het allemaal gezien te hebben, toverde Madonna een volgende truc uit de hoge hoed met een nogal stevige versie van Ray Of Light als hoogtepunt, toen Madonna boven een batterij dansers en lasers heen zweefde in een soort van eigen hokje.

Hoe bijzonder de setlist in elkaar zat, toonde Madonna al aan door Nothing Really Matters helemaal vooraan te zetten. Het nummer stond in 1998 op ‘Ray Of Light’, maar maakte nooit eerder deel uit van een tournee. Voor de première van de Celebration Tour werd het nummer maar één keer eerder live gebracht: op de Grammy-uitreiking in 1999. Toch was het een perfect nummer om de show mee te starten: de openingsregels gaan immers als volgt: “When I was very young / Nothing really mattered to me / But making myself happy.” Als je het dan over achteruitblikken hebt, hier doet ze dat ook.

Het eerste gedeelte van de show was het meest nostalgische en het leukste: na Nothing Really Matters volgde in sneltempo debuutsingle Everybody uit 1983, het onverslijtbare Into The Groove en de aanstekelijke meezingers Open Your Heart en Holiday. Tijdens Burning Up omgordde Madonna de gitaar om te laten horen dat ze het ding ook effectief kon bespelen. Een hoogtepunt was het niet, storen deed het evenmin.

De hoogtepunten volgden elkaar op met een ontroerend Live To Tell uit ‘True Blue’, een nummer dat we enigszins vergeten waren en voor ons een echte herontdekking was. Op grote schermen rolden gevallen AIDS-slachtoffers uit de jaren tachtig en negentig voorbij. Als je het ons vraagt, was dit het hoogtepunt van de avond, zelfs al kwam er net daarna niets minder dan het iconische Like A Prayer voorbij. Dat Madonna de LGBTQ+-community altijd dicht bij haar hart heeft gedragen en omgekeerd kwam ook weer aan bod toen er voor het anthem Vogue ruimte werd gemaakt voor een ballroom-act. Wie geen idee heeft waar we het over hebben, moet maar eens naar de drie seizoenen van de geweldige reeks Pose kijken op Disney+, een reeks waarin Vogue in het tweede seizoen ook een belangrijke rol speelt.

Madonna is er intussen vijfenzestig, maar dat weerhoudt haar er niet van om haar seksualiteit in de kijker te zetten. In een pikante intro van Erotica kronkelde ze op de tonen van Papa Don’t Preach samen met één van de danseressen op een groot rood bedekt bed. De zangeres liet zich intiem betasten en dat zag er nergens goedkoop uit. Dit was het moment waarop het erotische icoon kon bewijzen dat ze nog helemaal niks van die seksualiteit verloren is. Dit was opwindend. Erotica staat na ruim dertig jaar overigens nog steeds als een huis en lijkt doorheen de jaren alleen maar een beter nummer te worden.

Nog mooie momenten waren Bad Girl, waarbij Madonna op piano begeleid werd door dochter Mercy, een speech die ze wijdde aan haar overleden broer en de cover I Will Survive die vast voor de zangeres zelf ook anders is gaan klinken door de gebeurtenissen van de laatste maanden. Overbodig of onnodig waren dan weer de verschrikkelijke versie van Don’t Cry For Me Argentina en de visuele dance-off tussen de King en Queen Of Pop, waarin stukken Billie Jean en Like A Virgin elkaar afwisselden.

Afsluiten deed de show na een flinke twee uur met Bitch I’m Madonna, het meest recente nummer van de avond, en Celebration (in de Benny Benassi-remix dan nog) en dat waren muzikaal gezien geen hoogtepunten. Hier en daar waren eerder al opmerkelijke keuzes gemaakt. Zo waren bijvoorbeeld Borderline en zelfs Frozen nergens te bekennen en was het gegarandeerde partyanthem Music voor deze tournee ingeruild voor het veel minder opzwepende Don’t Tell Me.

Anderzijds zijn dat ook weer keuzes waar je alleen maar respect voor kan opbrengen, omdat het aantoont dat Madonna zelfs op een tournee, die een carrièreoverzicht biedt, nooit voor de gemakkelijkste weg kiest. Ze heeft er een carrière op gebouwd, ze is er iconisch door geworden en op haar vijfenzestigste is ze nog niets van die eigenzinnigheid kwijt.

“The most controversial thing I’ve ever done is to stick around”, weerklonk het tijdens één van de video-interludes, een citaat uit de speech, die ze in 2016 gaf bij de Billboard Women In Music-uitreiking. Tegelijkertijd weten we dat wat Madonna op een podium doet, slopend is, dat ze nu eenmaal ouder wordt en dat ze dit soort show op dit niveau waarschijnlijk geen tien jaar meer zal volhouden. Dit was nog maar de vijfde show van Madonna op Belgische bodem, maar van ons mag ze nog lang blijven doen wat ze doet. Wij zijn blij dat we dit gezien hebben.

24 oktober 2023
Geert Verheyen