Le Guess Who? 2017 - Schitterende chaos
Utrecht, 9 november 2017 - 12 november 2017
We fietsten gisteren van hot naar her op Le Guess Who?; van de Helling naar Tivoli-Vredenburg, van diepe tristesse naar onversneden woede. Het was weer schitterende chaos.
De dag begon op Lombok-festival, één van de vele zijtakjes van Le Guess Who? We zagen de Turkse funkrockband Altin Gün in een antieke houten molen, hetgeen een erg warm geluid gaf. De band, met leden van onder andere Jacco Gardner speelde een strakke, stomende, dansbare show.
We begonnen LGW? met Roy Montgomery in De Helling, een Nieuw-Zeelandse dronefolkgitarist. Zijn lo fi soundscapes klonken heel rommelig, alsof hij twee gitaren door elkaar liet spelen. De klank was scherp en geluiden kwamen niet samen. Achteraf vertelde de teleurgestelde kiwi dat hij heel het optreden lang technische problemen had. Jammer, hopelijk geraken die opgelost wanneer hij zijn twelve-hour-dronesessie speelt.
'Hyperborea' is een stuk van neoklassiek muzikant Patrick Higgins. Het is gemaakt voor een strijkkwartet en twee improvisatoren/elektronische artiesten. In dit geval bediende Higgins zelf de knoppen. Tivoli-Vredenburg is een absurd grote, moderne muziektempel met zes grote concertzalen. En de Hertz (waar dit concert plaats vond) was een geschikt auditorium voor dit stuk. De strijkers interageerden in een intelligent samenspel, waarin stemmen speels in en uit elkaar lieten. Higgins voorzag een grondlaag van elektronische drones. Het was een mild en meeslepend optreden.
Van Higgins gingen we naar Mount Eerie. Phil Elverums laatste plaat doet het verslag van hoe zijn vrouw aftakelde en uiteindelijk stierf aan kanker. Alleen met zijn gitaar beklom hij het altaar van de volgelopen Sint-Jacobikerk. Het hele publiek hield de adem in voor de emotionele maalstroom, die zou volgen. Mount Eerie begon met de woorden: "Death is real", en zette meteen de toon voor een erg intens concert. Elverum bezingt zijn rouw ingetogen en prozaïsch; geen grootse metaforen, maar het rauwe relaas van een vreselijke episode; van de bezoeken aan het ziekenhuis, over het uitstrooien van de as tot de vragen van hun babydochtertje (die hij nooit bij naam noemt).
Hij bracht ook een hoop onuitgegeven songs mee, waarin hij beschrijft hoe de rouw wegebt, hoe hij zijn vrouw nog steeds mist, etc. Soms slaat hij een lichtere toon aan, wanneer hij beschrijft hoe hij zijn nummers brengt voor dronken Coachella-gangers bijvoorbeeld, om dan de lach meteen weer te smoren in een zee van tranen. Meer dan zijn ogen droogwrijven tussen de nummers door deed Elverum niet, geen bindteksten. Dit was ogetwijfeld het meest intense concert dat wij ooit zagen. Weinig mensen hielden het droog. Een hele groep mensen greep naar het rookgerief en stuurde de lieven veel te zoete sms'en. De show voelde vaak onaangenaam voyeuristisch en liet eender wie verweesd achter.
Van de grote emoties moesten we ons haasten naar het vraagteken van de dag. Na een uitgebreide studie van tourschema's bleven er naar onze mening drie opties over: Mulatu Astatke, Thundercat en The Residents. Het werden The Residents. De legendarische rockgroep definieerde postironisch al in de jaren zeventig. De bandleden waren, zoals steeds, vermomd. De zanger droeg een koe-onesie en de band bracht net iets te bombastische, humoristische muziek als commentaar op de heersende muziekcultuur. Het zat goed in elkaar, maar was te licht en intellectueel na Mount Eerie.
Wij haastten ons naar Gas (Wolfgang Voigt). De Duitse ambient-techno-artiest weefde beats en geluidstexturen op een meesterlijke manier door elkaar. Je kon elke geluidslijn volgen, hoe ze botsten met andere lijnen, samenklitten tot euforische klanken. De diepe beats kwamen en gingen en vervlochten met opkomende en uitdijende golven. Wolfgangs technisch meesterschap stond het gevoel niet in de weg. De Helling was echter niet de ideale zaal, mensen stonden recht, op elkaar gepakt. Een beetje ruimte om te zitten en te trippen ware leuk geweest.
We sloten de dag af met Moor Mother. De activistische noisehiphop dreunde en golfde. Camae Ayewa schreeuwde en kronkelde. De vergelijking met Death Grips dringt zich op, maar Moor Mother is authentieker. Ze meent wat ze roept en is geen karikatuur. Hoe kwader ze werd, hoe beter de muziek klonk
Le Guess Who? Dag 2 was een rollercoaster van het soort dat je enkel hier kan beleven.