Kim Gordon - Op vrijdag dragen godinnen een sportshortje

VierNulVier Kunstencentrum, 31 mei 2024

We zien de laatste tijd nogal vaak oudere bands die reünie- of afscheidstournees doen (en die tournees ook nog eens blijven herhalen). Kim Gordon is intussen eenenzeventig, maar gedroeg zich vrijdagavond in de Gentse Vooruit allerminst als een schim uit het verleden, maar eerder als een jong veulen dat minstens evenveel Sturm und Drang tentoonspreidde als de (fenomenale) begeleidingsband, die bijna een halve eeuw jonger was. We gingen met matige verwachtingen de deur uit, maar keerden volstrekt voldaan huiswaarts.

De Antwerpse artiest Denis Tyfus is geen onbekende voor Kim Gordon. Dus we hebben zo'n vermoeden dat ze haar zegje had in de keuze van het voorprogramma. Onder de noemer Jeugdbrand stoomde Tyfus samen met percussionist Jeroen Stevens de zaal klaar met een performance die eigenlijk in niemands universum paste, behalve in dat van de protagonisten zelf. We vermoeden dat dat een doel op zich was van de show.

Denis Tyfus zat achter een klein houten tafeltje teksten te declameren, die ons grotendeels geimproviseerd leken, zich af en toe uitlevend op de gong die achter hem stond. U begrijpt het al: een moeilijk te ontrafelen en te duiden tragikomedie. Misschien heeft u er iets aan, als we schrijven dat hij soms klonk als een losgeslagen iman met een minaret in de kont, dan weer als een Tibetaanse monnik die misselijk is van hoogteziekte, om te eindigen als een Vlaamse boer die ijlde over zijn paard?

Kompaan Stevens stelde ons iets minder op de proef, hoewel we bij het irritante blokfluitje of de snerpende melodika toch wel spontaan aan een minaret-scenario dachten. Het geroezemoes in de zaal haalde stilaan de bovenhand, naarmate de performance vorderde. Het had iets van een marathon: je denkt vaak aan opgeven, maar doorbijtend haal je toch lachend en murw de eindmeet. We vreesden dat alles hierna als popmuziek zou klinken, maar dat was natuurlijk buiten de eeuwig eigenzinnige Kim Gordon gerekend.

Begin maart bracht Kim Gordon met 'The Collective' een opvolger uit voor 'No Home Record', het debuut onder eigen naam uit 2019. Die recente, experimenteel kronkelende plaat, doordrongen van eenentwintigste-eeuwse lome beats, vormde de menukaart voor het optreden: de songs netjes in volgorde opgediend. De volgorde was dan wel netjes, het optreden was dat allerminst. Het was één grote verleiding, waarvoor uiteindelijk iedereen voor de bijl ging.

Gekleed in een zwart designer-sportshortje en een zwarte satijnen blouse, omgordde Kim Gordon de gitaar om openingssong Bye Bye op ons af te schieten. De teksten van de nieuwe plaat las ze af van tekstvellen op een pupiter, hetgeen aanvankelijk de spontaniteit remde, omdat ze nooit verder dan een meter van de papieren autocue ging staan. Niet dat het haar ervan weerhield om ijzig sensueel bewegend het zwoele, minimale The Candy House in onze huid te naaien. We beseften dat de tand des tijds geen vat heeft op Gordon: ze was nog hetzelfde "kool thing" als die vorige keer in de concertzaal van de Vooruit in 1996.

Alle ogen waren vanzelfsprekend op Kim Gordon gericht, maar de driekoppige band achter haar was een wezenlijk onderdeel van de magie die zich voltrok. De stuiterende spanning tijdens It's Dark Inside, het kolkende slot van Psychedelic Orgasm, de krijsende gitaar die de lome drums jende tijdens Tree House of het uitgebeende Shelf Warmer, dat gaandeweg door de gitariste werd aangedikt, het waren machtige momenten. De enkele keren dat Gordon zelf de gitaar aansloeg, was niet meer dan de (moker)slagroom. Na vijfenveertig minuten had het collectief 'The Collective' erdoor gejaagd. We hadden de plaat al een aantal keer beluisterd, maar nooit klonk ze zo goed als live in de Vooruit.

Het kwartet kwam terug voor een bisronde, die een beetje een verlossing leek voor Gordon en de drie muzikantes. Het keurslijf van het nieuwe album met de complexe structuren en beats, was afgegooid en het pure spul werd aangesneden. We kregen een bisronde geplukt uit de vorige plaat, aftrappend met Airbnb. Kim Gordon leek zelfzekerder en verliet de pupiter om vooraan het podium het publiek ongewild op te hitsen. Intussen bleef de band ronduit schitteren. Cookie Butter werd naar een waanzinnig ritmische, mantra-esque finale gestuwd, maar amper bekomen, serveerde drumster Madi Vogt in Hungry Baby alweer het volgende meppende mantra. Ook Gordon zelf voelde zich opgezweept en trok weer naar het tipje van het podium. Nadat ze in Grass Jeans de gitaar had doen daveren als kerkklokken op een hoogdag, stelde ze de (ongelooflijk straffe) band voor en eindigde de show met Bye Bye waar ze ook begonnen was. 

Kim Gordon bevestigde in de Vooruit de status als moeder of grootmoeder van de underground. Of prinses, koningin of keizerin? Weet je, laten we het gewoon op oppergodin houden? Voor wie ons niet gelooft: de volgende eredienst vindt plaats in Bozar op 31 oktober.