dEUS plays ‘The Ideal Crash’ (’99) - De kunst van het bouwen

Ancienne Belgique, 22 mei 2019

Voor wie de laatste tijd onder een steen heeft geleefd: ‘The Ideal Crash’, de derde plaat van dEUS, is twintig jaar oud en dat vieren de heren met een serie Rewind-concerten in de AB. Acht om precies te zijn, een record voor dEUS en een record voor de AB. Een indrukwekkende stunt die aantoont dat dEUS nog altijd koning is in België en dat er zelfs niemand nog maar in de buurt komt. Het concert bevestigde die status nog eens.

Zulke Rewind-concerten vertrekken altijd vanuit een gevoel van nostalgie. Twintig jaar is alweer een tijdje geleden. Maar toch waren deze concerten meer dan dat. Er is een reden waarom dEUS deze plaat heeft uitgekozen en niet ‘Worst Case Scenario’ of ‘In A Bar, Under The Sea’: ‘The Ideal Crash’ zorgde voor bewondering vanuit het buitenland, is de meest melodieuze plaat die de groep ooit maakte, is tekstueel ook heel erg sterk én staat vol nummers die sinds de release van ‘Pocket Revolution’ (2006) amper of nooit meer gespeeld werden.

Voor fans was het dus niet alleen een nostalgietrip, maar ook een kans om die pareltjes nog eens live te horen. Voor een nieuwe generatie fans was het misschien zelfs de eerste kans om bepaalde nummers op een podium te horen spelen. Bovendien valt tijdens het draaien van zo’n plaat nog meer op dat er op ‘The Ideal Crash’ tien pareltjes staan die na twintig jaar nog geenszins verouderd zijn.

Maar de grootste nieuwigheid voltrok zich op het podium, waar voor pakweg de helft van de nummers een aantal dansers verschenen. Het was raar, surrealistisch bijna, maar op een bepaalde manier paste het wel. Ook al hebben we nooit veel met dans gehad, het was schattig om Tom Barman af en toe een ingestudeerde beweging mee te zien maken tijdens openingsnummer Put The Freaks Up Front of tijdens de eerste bis Quatre Mains.

Het was niet het enige bizarre moment van het concert: na het derde nummer kreeg Barman vanop de eerste rij een opmerking over de geluidsmix, waarna Tom Barman ietwat onzeker antwoordde dat “de geluidsman er de eerste nummers nog wat moest in komen”, maar dat ze “hun best” deden. Alhoewel Barman vaak voor arrogante zak versleten wordt, gaf dat antwoord toch vooral blijk van verantwoordingsdrang en onzekerheid.

Het grootste gedeelte bestond uit het integraal live spelen van ‘The Ideal Crash’, van nummer één tot nummer tien en in volgorde. Daarbij vielen in het begin vooral Sister Dew op, waarbij de zachte viool én de mokerende extra drums in de finale van Klaas Janszoons indruk maakten. Wat ons betreft was The Magic Hour het mooiste moment van de avond. Het was het eerste nummer waarbij ook wij het gevoel hadden dat de geluidsmix perfect zat en waarbij vooral nieuwe gitarist Bruno De Groot de AB omtoverde tot een gezellige jazzbar. Het was allicht ook de meest breekbare song van de avond, want neem er het tekstboekje eens bij en je zal merken dat Barman op ‘The ideal Crash’ meer dan ooit zijn hart op tafel heeft gelegd.

Maar uiteraard was er ook herrie. Die aloude georkestreerde chaos, het is een kenmerkend element voor dEUS. De laagjes op elkaar bouwen, de song bijna ongemerkt intensifiëren. Dat was zo bij het prachtige Magdalena, maar zeker ook bij meer dansbaar materiaal als The Ideal Crash – die song maakt toch dat Magnus een perfect logische volgende stap was? - of Everybody’s Weird. En als Dream Sequence #1 je niet in het hart raakte, zouden we toch eens een afspraak overwegen bij de cardioloog.

Lang zijn de songs op ‘The Ideal Crash’ bijna zonder uitzondering. Instant Street duurt op plaat al ruim zes minuten, maar kreeg in de AB de – zo leek het althans – langste, scherpste en meest intense versie mee. En tijdens Let’s See Who Goes Down First – bijna zesenhalve minuut lang op plaat – maakten de dansers de eerste logische beweging van de avond: ze stonden te headbangen, net zoals wij in ons zitje zaten te doen.

Na een uur was de plaat erdoor en volgden er nog vier bissen. Die waren er allemaal boenk op. Quatre Mains was ook al zo’n nummer dat strakker klonk dan ooit tevoren, Fell Off The Floor, Man was zoals altijd het hand in hand gaan van ongebreidelde fun en inventiviteit, Nothing Really Ends blijft een wereldnummer en Roses…ook.

dEUS liet ons vervuld achter. In The Magic Hour zingt Barman over “the God of small things”. Dat is dEUS niet. Ze zijn en blijven groots. En nu is het uitkijken naar die nieuwe plaat, want daar hebben we, alle Rewind-ideeën, akoestische tournees en afscheidsconcerten terzijde, zeven jaar na ‘Following Sea’ toch ook echt wel zin in.