De Nachten 2010 - Cultureel verantwoorde muziek

deSingel, Antwerpen, 8 november 2010

Het voelt een beetje raar, zo door de wandelgangen van deSingel struinen op zoek naar de Rode Zaal en de Theaterstudio, de twee zalen waar zich het muziekgedeelte van De Nachten afspeelt. Je voelt je een beetje uit verband getrokken. In doorsnee concertzalen ligt er nu eenmaal geen vast tapijt in de gangen of staan er geen pluchen zetels in de zaal. De Nachten is dan ook geen doorsnee festival. Je kan er naar literatuur gaan luisteren en muziek gaan lezen. Of andersom natuurlijk.

Frank Vander Linden sloeg de nagel op zijn kop toen hij ooit zei dat schrijvers ook die instant voldoening zoeken die muzikanten ervaren. Die laatsten worden nu eenmaal om de drie minuten toegejuicht, terwijl dat voor een schrijver helemaal anders ligt. Dat het een drukte van jewelste was in Antwerpens cultuurtempel bij uitstek was dan ook mooi meegenomen voor al dat creatief, literair talent dat op zoek ging naar mentale bevrediging.

Terwijl het voorlezen van deRoovers ondanks alle goede bedoelingen slechts matig kon boeien, was het experiment dat Annelies Verbeke met Venus in Flames op poten had gezet de ideale manier om een lange werkweek af te ronden. Het waren boeiende verhalen die de schrijfster opdiste terwijl Jan De Campenaere en zijn band de passende,loungy muziek daarbij produceerden.

Er werd onder meer uitgewijd over de liefde en de vergroeiingen die daarvan het gevolg kunnen zijn en over de intimiteit van het dansen. Tussendoor kreeg de romancier geregeld de tijd om op adem te komen en bracht Venus In Flames naast nieuwer werk (Hanging On) ook oudere nummers (Better Man) ten berde. Dit moet zowat de ideale opener van een dergelijk festival zijn.

Van Marble Sounds wisten we al dat ze een en ander in hun mars hadden. Hier waren wij getuige van een meer dan geslaagde show, waarbij de band voor de gelegenheid werd uitgebreid. Een trompettist en de vocale ondersteuning van Echo Beatty's Annelies van Dinter, die voor Sky High de zangpartij voor haar rekening nam - op plaat is het Miwako Shimizu die zingt - gaven het optreden wel degelijk meerwaarde.

Af en toe deed de muziek denken aan The Notwist, maar deze band heeft songs die het ook zonder die referentie volledig waarmaken. Wij waren al fan van na 'A Painting Or A Spill', maar zijn nu volledig overtuigd. Dit is een band die het volledig gaat maken.

Tussendoor pikten we ook nog een stukje van het Franse Starboard Silent Side mee, dat met op folk geïnspireerde en door een viool ondersteunde rocksongs - denk Stornoway, maar dan giftiger - best wist te boeien. Vooral afsluiter Dwayne zat er pal op en slaagde er moeiteloos in ons in die rode zetels te houden.

Ook voor het uitstapje dat Pascal Deweze en Tim Vanhamel met Broken Glass Heroes maakten was ruimte gecreëerd op De Nachten. En het was duidelijk dat dit voor de heren ontspanning was. Niet dat er niet geconcentreerd werd gemusiceerd, maar er zat toch steeds een zekere speelsheid in het optreden. Tim Vanhamel hing maar wat graag de clown uit, maar verloor daarbij nooit de muziek uit het oog, iets waar hij trouwens een patent op heeft. Denk maar aan Disco Drunkards.

Dat de songs een ode zijn aan hun respectievelijke muzikale helden (Beatles, Beach Boys, ...) is ondertussen gemeengoed en zowel de songs die Deweze vocaal voor zijn rekening nam dan wel die waar Vanhamel zijn stem aan leende, hielden de toeschouwers terecht in de Theaterstudio.

Bij het ene nummer (I Don't Deserve This Feeling, Let's Not Fall Apart) waren die invloeden wat duidelijker dan bij het andere, maar voor een gelegenheidsgroepje was dit meer dan gewoon ok.

Het was al even geleden dat we nog iets van I Am Kloot hadden gehoord en het was dan ook logisch dat ze hier met veel inzet en enthousiasme aan hun set begonnen. Zanger John Bramwell, één voet op een verhoog, de akoestische gitaar op de dij, liet met zijn typische, neuzige stem weten dat het "bloody weird" was om zijn publiek zo te zien zitten.

Om hun Engelse folksongs op overtuigende wijze te kunnen brengen werd de band hier opgeluisterd met piano en sax of dwarsfluit. Het resultaat klonk fris van de lever. Wij waren in het eerste deel van de set vooral weg van It's Just The Night.

Maar naarmate de show vorderde sloeg de eenvormigheid toe en werd het moeilijk om op dit late uur de aandacht bij de muziek te houden. Daar kon het solo-intermezzo van Bramwell weinig aan veranderen.

Gelukkig wist de band dat naar het einde toe weer goed te maken. Vanaf het pakkende Radiation waren wij opnieuw bij de les, waardoor we nog mooie versies van onder andere de bluessleper Twist en een bijzonder opgewekt (ook al bleek dat niet uit de teksten) Same Shoes meekregen. Al bij al werd dit toch nog een geslaagd concert.

U mag gerust weten dat het de unieke uitvoering van These New Puritans' 'Hidden' was waarvoor wij deze Nachten introkken. En al van bij het opstellen van het podium werd het duidelijk dat dit speciaal zou worden. Tijdens hun concerten in de Botanique en op Pukkelpop was al gebleken dat hun songs uit titanium bestonden, maar dat de complexiteit ervan en de beperkte mogelijkheden on stage de nummers soms onrecht aandeden.

Op dit ogenblik trekt het Engelse kwartet rond met een blazersorkest en twee extra percussionisten. Met de hulp van dirigent André De Ridder werd het wel mogelijk om de plaat recht te doen.

Het was vooral de percussie die ons - niet alleen vanwege het volume - in onze stoel deed daveren en zorgde voor een aaneenschakeling van kippenvelmomenten. Of dat nu was tijdens single We Want War of de bijna puur orkestrale afsluiter 5 (met werkelijk hemelse xylofoons), het was een overweldigend spektakel.

Maar de eerlijkheid gebiedt ons te vermelden dat de stem van zanger-gitarist Jack Barnett niet echt voldoende uit de verf kwam. Enkele koorzangers waren misschien geen overbodige luxe geweest en hadden het spektakel misschien nog meer muzikale waarde gegeven. Het blijft hoe dan ook een gedurfde zet om dit popexperiment te kruisen met een klassiek orkest, een zet waar wij hoe dan ook volledig achter blijven staan.

De eerste van De Nachten 2010 mocht er zijn. En het was helemaal niet nodig om belezen te zijn om hiervan te kunnen genieten.