Zornik - We beseften ineens dat er toch nog veel mensen waren die ons wilden zien en horen

Na een stilte van negen jaar keert Zornik terug met een nieuw album: 'Infinity'. Dat blijft voor frontman Koen Buyse even spannend als bij het allereerste. Wat begon als een afscheidsshow, groeide dankzij de steun van de fans uit tot een herwonnen passie voor het podium en het maken van muziek. Ook na meer dan twintig jaar blijft Buyse meer dan ooit het kloppend hart van Zornik. En dat mag nog een tijdje zo doorgaan.

Negen jaar na 'Blinded By The Diamonds' ligt er eindelijk een nieuw album klaar. Hoe voelt dat om je songs terug de wereld in te sturen?

Koen Buyse: Eigenlijk blijft het toch altijd een beetje angstaanjagend. Niet dat het daarom zo lang geduurd heeft, want het laatste jaar was alles eigenlijk al klaar, maar dan beland je weer in die fases van "Het is misschien niet goed genoeg", of "Ik vind het maar niks". Dat komt meestal vlak na de periode waarin je euforisch bent en alles geweldig vindt. Het blijft wisselen en na al die tijd verandert dat eigenlijk niet.

Wat maakte dan dat dit nu het juiste moment was om toch weer de studio in te duiken voor die plaat?

Ik denk dat we daarvoor een paar jaar moeten teruggaan. Zo’n vijf jaar geleden was het verhaal van Zornik voor ons als band eigenlijk een beetje gedaan. De drive was weg. We hadden er geen zin meer in. De vlam was uit. We overwogen om ermee te stoppen en dat had ik toen ook aan het management laten weten. Als we dan toch zouden stoppen, konden we dat maar beter in schoonheid doen met een laatste show in de AB. En dus hebben we die in verkoop gezet. Op mijn verjaardag trouwens. Diezelfde middag belde het boekingskantoor dat het concert al uitverkocht was. Dat was het moment waarop alles weer in gang is geschoten. We beseften ineens dat er toch nog veel mensen waren die ons wilden zien en horen. Die show hebben we toen gespeeld en daarna kwam er nog eentje bij. En nog één. Eigenlijk waren het de fans die de vonk weer hebben aangestoken. Zij hebben ervoor gezorgd dat we weer zin kregen, dat het vuur terug begon te branden.

Single Little Liar raakt eigenlijk een heel universeel thema aan: leugens en eerlijkheid. Waar kwam de inspiratie voor dat nummer vandaan?

Ik denk dat die vooral uit het dagelijks leven komt. Het zijn van die kleine leugentjes, soms tegen anderen, maar ook tegen mezelf. Op een dag denk ik dat ik echt goed gewerkt heb en als ik daar dan even bij stilsta, besef ik dat ik eigenlijk niet zoveel gedaan heb. Je probeert jezelf soms dingen wijs te maken. Ik denk dat iedereen dat wel doet. Iedereen heeft zo zijn kleine leugentjes of kleine waarheden die niemand anders kent. Daar is dan uiteindelijk een nummer uit ontstaan. Ik ben nooit heel bewust bezig met teksten terwijl ik ze schrijf. Achteraf moet ik vaak zelf teruggaan en analyseren waar het nu precies over ging. Blijkbaar schreef ik daarover, denk ik dan achteraf. Dat is altijd zo bij mij. Ik begin nooit met een uitgestippeld plan. Misschien onbewust wel, maar dan weet ik het zelf niet.

Is het nieuwe album thematisch opgebouwd rond het idee van waarheid en leugen?

Het is zeker geen conceptplaat. Het zijn losse verhalen die onbewust tot mij komen. Teksten ontstaan bij mij heel spontaan zonder dat ik daar veel over nadenk. Muzikaal probeer ik soms wel iets meer te sturen, maar eigenlijk verloopt dat op dezelfde manier. Het is een proces dat moeilijk uit te leggen is. Dat is net het fijne aan muziek maken. De ene dag gaat alles vanzelf en komt er meteen iets uit, op andere momenten duurt het langer. Dat kan soms frustrerend zijn, maar tegelijk houdt dat het proces spannend en interessant.

Hoeveel van de nummers zijn autobiografisch?

Sommige nummers zeker wel. Ze gaan over situaties, die ik heb meegemaakt, of over hoe ik me soms voel. Dat kan zelfs binnen één song verschuiven. Dan projecteer ik het op een gebeurtenis die ik ooit heb meegemaakt, iets wat ik heb gezien of iets wat ik ken van andere mensen. Voor mij is het nooit helemaal autobiografisch, maar ook niet volledig verzonnen. Bij Little Liar gaat het over dingen, die ik herken bij anderen en bij mezelf. Als ik zing "You're So Perfect / Perfect Little Liar", dan kan dat evengoed over mijzelf gaan in bepaalde situaties als over mensen in mijn omgeving.

Wie of wat heeft jou eigenlijk muzikaal het meest beïnvloed tijdens het schrijven van de nieuwe songs? Zijn dat de helden van vroeger of de nieuwe generatie muzikanten?

Ik probeer naar zoveel mogelijk muziek te luisteren en me niet te veel op één ding te focussen. Natuurlijk heb ik wel van die periodes. Zo heb ik vorige week nog een hele dag alleen maar naar Tool geluisterd of ben ik op YouTube nog eens alle sessies van Radiohead gaan bekijken. In het algemeen probeer ik zoveel mogelijk verschillende dingen op te zetten zodat de inspiratie, die ik opdoe, uit zoveel mogelijk richtingen en invloeden komt. Ik besef dat, als ik vaak naar dezelfde groep zou luisteren en mezelf de week erna opsluit in de studio om iets te schrijven, er al snel te rechtstreekse ideeën uit voortkomen. Dat sluipt dan onbewust in je werk, gewoon omdat je daar veel naar geluisterd hebt. Dus ja, ik heb intussen meer muzikale bagage dan vroeger. Ik denk ook dat deze plaat daardoor muzikaal gezien uit een ruimer verleden put. Misschien klinkt ze zelfs iets poppier en positiever dan wat we vroeger maakten.

Betekent dat ook dat je nieuwe wegen durft in te slaan?

Ik denk dat dat wel zo is. We zijn dat nooit uit de weg gegaan. Het is ook iets waar ik liever niet te veel bij stilsta. Zodra ik te veel begin na te denken over hoe ik iets precies moet aanpakken, wordt het krampachtig. Het is een beetje zoals bij het schrijven van een nummer en dan denken: "Oh nee, dat ga ik zo niet doen, want dan heeft het minder kans om op de radio te komen". Misschien deed ik dat vroeger soms wel, nu zeker niet meer. Ook met de band is het zo dat we gewoon kijken: klinkt het goed, dan doen we het. Omdat we al zolang samen spelen en ik natuurlijk mezelf blijf met mijn manier van spelen en mijn typische dingen, die er onbewust toch altijd insluipen, blijf je toch altijd een beetje trouw aan wie je bent en wat je doet. Er is zeker ruimte om nieuwe dingen te proberen, maar je blijft toch je eigen stempel houden en dat is oké. We mogen het ook niet te hard verloochenen, want dan wordt het vreemd, zeker als het over Zornik gaat.

Jullie gaan opnieuw heel veel spelen, ook in de AB met een bijzonder concept ‘De setlist’, waarbij de fans de nummers kiezen die jullie spelen.

Dat was eigenlijk een heel simpel idee, maar we waren er nog nooit eerder opgekomen. Het samenstellen van een setlist is altijd wel een punt van overleg binnen de band. Er ontstaan niet echt discussies, maar we hebben er altijd een gesprek over, zeker voor de zomer, wanneer we beginnen te plannen hoe we de set in elkaar gaan steken. Op een bepaald moment beseften we dat wij altijd de lijst songs in elkaar steken en bepalen wat we gaan spelen. Misschien was het eens leuk om dat volledig aan de fans over te laten. Dat zij kiezen en dat wij daar niks over te zeggen hebben. Voor hen is dat fijn. Via Zornik.com kunnen ze uit bijna honderd nummers kiezen, alles wat we ooit hebben uitgebracht. Die stemmen worden in een ranking gegoten die wij voorlopig alleen zien en dat wordt dan onze setlist. Voor ons is dat spannend om te zien wat eruit komt. Natuurlijk staan de vaste klassiekers en singles er sowieso tussen, maar er duiken ook nummers op, die ik toch niet had verwacht. We spelen dan die top twintig integraal. Geen honderd nummers natuurlijk, maar de twintig meest gekozen songs worden de setlist van de avond.

Wordt dat toch niet een beetje gestuurd?

Ik heb tegen de mannen meteen gezegd dat we er niks aan zouden veranderen. We respecteren de keuzes voor de volle honderd procent. Dat is voor ons eigenlijk ook tof, want er zitten nu al een paar nummers tussen die we al tien, vijftien jaar niet meer live gespeeld hebben. Dan besef je dat we daar nog eens goed moeten op repeteren om het live weer helemaal goed te krijgen. We gaan de democratie voor de setlist absoluut in ere houden. Natuurlijk zijn er ook nieuwe nummers bij die de mensen misschien minder goed kennen en dan is het wel jammer dat je die op zo’n moment niet kan spelen. Het concept van die setlist doen we ook echt alleen voor de twee AB-shows in november. We spelen nog twee try-outs, waarvan één in Nederland, maar verder passen we het daar niet toe. In de zomer gaan we sowieso nieuw werk in de setlist steken, maar de publiekskeuze bewaren we specifiek voor die AB-shows.

Je zei daarnet dat je een aantal songs al tien, vijftien jaar niet meer speelt. Een aantal andere, zoals de hits, moet je altijd spelen. Hoe blijf je die fris houden voor jezelf na de duizendste keer?

Het publiek houdt dat fris. Ik ga nooit zomaar thuis in de zetel of in de studio mijn gitaar vastpakken om nog eens Scared Of Yourself te spelen. Dat doe ik eigenlijk nooit. Op repetitie komt dat natuurlijk wel aan bod, maar we repeteren die nummers ook niet kapot. Die zitten gewoon zo in ons systeem. Wat we wel doen, is af en toe eens met de structuren spelen of dingen lichtjes aanpassen. Het blijft vooral plezant, omdat we het voor een groot en enthousiast publiek kunnen doen. Dan amuseren we ons gewoon. Moest ik Scared Of Yourself vijf keer na elkaar spelen zonder publiek erbij, zou ik die ook kotsbeu worden. Maar als je het live doet en je ziet mensen meebrullen, dan voel je gewoon dat er iets gebeurt. Dat geeft die nummers ineens veel meer kracht en energie. Dat is vooral dankzij de fans en het publiek. Die maken het telkens opnieuw de moeite waard.

Als je de beginjaren van Zornik vergelijkt en kijkt waar jullie nu staan, wat zijn dan de grote verschillen in het maken en het beleven van de muziek?

Er is zo veel veranderd. Zo heb ik de indruk dat live muziek nog veel meer leeft bij mensen. Het hele verhaal van een cd of vinyl kopen is zo goed als verdwenen. Muziek is door Spotify en streaming veel vluchtiger geworden. Radio is ook minder belangrijk dan vroeger, mede door diezelfde streamingdiensten. Maar live optredens worden juist steeds meer omarmd en dat neemt een grote plek in. Dat vind ik heel fijn, want het is ook precies wat wij het allerliefste doen. Daar ben ik me nu ook veel bewuster van. In de beginjaren was het gewoon een sneltrein waar ik op zat. Soms viel ik er zelfs een keer af, maar het ging maar door. Nu denk ik er veel meer over na. Er is zoveel veranderd. Ik ben er zeker van dat we nu live beter zijn dan vijftien jaar geleden. Dat komt ook doordat we als band al zo lang samen zijn. Wat wij samen hebben opgebouwd als vrienden en als muzikanten, gaan we nooit meer meemaken met een nieuwe groep. We zijn daar te oud voor geworden. Dat kunnen we niet meer inhalen.

Wat blijft jou het meest motiveren om muziek te maken?

Het jongens-onder-elkaar-gevoel speelt zeker mee. Toen ik in mijn twintiger jaren zat, aan het begin van mijn carrière, kreeg ik vaak de vraag: Hoe lang denk je dit nog te gaan doen? Toen zei ik dat ik mezelf niet zag als een gek die op het podium rondspringt als hij veertig was. Nu ben ik achtenveertig en ik ben heel blij dat ik het nog kan doen. Ik kijk er zelfs naar uit om dat op mijn vijftigste nog te kunnen blijven doen. Ik denk dat het voor veel jongens onder ons een grote drijfveer is. We waarderen het ook veel meer dan vroeger. We zijn dankbaar dat we het al zo lang mogen doen en dat het nog steeds kunnen. Dat is niet voor iedereen weggelegd en dat besef geeft ons veel motivatie en kracht. Bijvoorbeeld dat mensen tickets blijven kopen en dat de AB-shows uitverkocht raken. Het feit dat onze fans zijn meegegroeid en er tegelijk ook nieuwe fans bijgekomen zijn en dat ze er nog altijd staan, geeft heel veel energie.

Welke dromen en ambities blijven er nog over na zoveel jaar?

Alles is voor mij eigenlijk bonus. We nemen het met open armen aan. Ik denk niet dat we nog echt grote ambities hebben. Laatst vroeg iemand nog aan mij waarom we niet op Werchter staan deze zomer. Ik antwoordde dat we er al drie keer opgetreden hebben en dat het nu tijd is voor nieuwe, jonge Belgische groepen om die ruimte te krijgen en die kans te grijpen. Dat is zeker niet meer onze ambitie. De droom om zo veel mogelijk live te spelen blijft er wel. Dat is namelijk wat we het allerliefste doen en dat gaan we deze zomer ook weer volop doen. De jaarlijkse AB-shows blijven ook een droom. Ik hoop dat de fans het leuk vinden om elk jaar te komen luisteren en kijken en dat we er telkens iets bijzonders en tofs van maken. Kortom, onze ambitie is vooral om gewoon door te gaan met wat we kunnen doen. Dat vind ik het mooiste geschenk dat er is.

Foto: Radio Willy