Zornik - Niet te veel nadenken

‘Crosses’, sinds kort terug te vinden in de platenbakken, is de vierde studioplaat van het Limburgse viertal Zornik. Ondertussen kan Zornik gerust als een succesformatie bestempeld worden. Ze staan tussen de groten in de nationale muziekscene en daar staan ze niet zomaar. Zornik blijft verrassen, goed anderhalf jaar geleden met een akoestische plaat met strijkers en nu weer door een ruige en loeiharde plaat af te leveren. We treffen zanger, gitarist en songschrijver Koen Buyse in het zonovergoten Brussel om uitleg te vragen bij al dit geweld.

Waarom ben je weer naar Malta getrokken om de nieuwe plaat op te nemen?
Dat is eigenlijk heel eenvoudig: we moesten zeven weken werken aan de plaat. Moesten we dat hier gedaan hebben, zouden we niet zo gefocust kunnen gewerkt hebben, er is hier te veel afleiding: dan is er daar iets te doen, moet iemand naar zijn vriendin of een feestje. Het is dan gemakkelijk om eens te zeggen dat je een dag niet wilt opnemen. In Malta ging dat niet. We vertrokken met z’n vieren en we hadden één opdracht: die plaat opnemen. Zonder afleiding van buitenaf. Vorige keer hebben we ook opgenomen in Malta en toen hebben we daar veel mensen leren kennen, waaronder de studiobaas, een fantastische gast. Ook de studio daar is fantastisch, dat is eigenlijk onbeschrijflijk. Die ligt op het strand en we hebben opgenomen in januari, als je dan moet kiezen tussen uw ballen er laten afvriezen in Brussel ofwel naar Malta waar het twintig à vijfentwintig graden is, is de keuze snel gemaakt.

Het is dus ook een beetje vakantie?
Nee, we hebben vijf dagen vrij gehad op zeven weken maar het werkt ontspannender, de spanning en de stress vallen deels weg, je bent dan voortdurend gefocust op de muziek en als je dan buitenkomt ’s avonds of ’s morgens en je staat midden in de natuur en het is goed weer, dan heeft dat wel een relaxerend effect.

Sinds kort bestaat Zornik uit vier mensen. Gitarist Tom Barbier heeft zich bij de band gevoegd. Waarom die verandering na al die jaren met drie?
We waren al langer aan het overwegen om er iemand bij te nemen voor de toetsen omdat we veel elektronica gebruiken. Wat extra gitaar kan ook geen kwaad om het gewicht van ieders schouders af te nemen. Het is gewoon leuker, we kunnen veel meer doen. We wilden echter wel een volwaardig lid en niet iemand extra voor de shows, zoals bij Muse of Placebo.

Ik vind dat de nieuwe ‘Crosses’ steviger en aggressiever klinkt dan ooit tevoren. Is dat heel bewust? Moest je je afreageren na dat akoestisch avontuur?
Bewust is dat niet maar misschien is dat, onbewust, wel actie-reactie: het feit dat we een akoestische cd gemaakt hebben en daarna iets steviger.

Dat akoestische is heel goed meegevallen maar het was maar een zijstap, een project; wat toch veel mensen niet begrepen, hoeveel keer ik het ook gezegd had. (denkt na) Voor ons is ‘Crosses’ simpelweg de beste plaat. Punt. En dat is het enige waar wij rekening mee houden. Als we telkens een plaat maken en we kunnen telkens zeggen dat het het beste is dat we tot nu toe gedaan hebben, dan is het ok. Het is wel hard, maar ik heb de indruk dat het hard is op een andere manier; ik omschrijf de plaat misschien liever als een plaat waar veel meer energie in zit. Op één of andere manier is het gelukt om de energie die we live brengen ook op de plaat te krijgen.

Vanwaar de titel ‘Crosses’?
Dat heeft eigenlijk niets met de plaat te maken. Ik vind het nogal moeilijk om titels te zoeken. Het artwork is gemaakt door mijn petekindje van vijf jaar, die had een tekening aan de koelkast hangen met die kruisjes op en ik vond dat fantastisch. En dus heb ik haar onmiddellijk een contract doen tekenen voor een afstand van intellectuele eigendom (lacht). Het zijn kruisjes, maar ik hoop dat het plusjes zijn. Dat weet je natuurlijk niet en dus hebben we de plaat gewoon ‘Crosses’ genoemd. Je kan er duizend-en-één betekenissen achter zoeken.

Als ik de tracklist bekijk, zie ik niet al te veel ‘positieve’ titels. Is dat een weerslag van je persoon?
Nee, ik ben een heel vrolijk persoon. Ik ben geen neerslachtig persoon die in zijn eigen depressiviteit blijft aanmodderen en ronddwalen. Ik kan dat niet echt verklaren maar dat komt eruit in een nummer. Als het dan slecht gaat, en de afgelopen twee jaar is het af en toe heel slecht gegaan, komt de inspiratie gemakkelijker. Kijk, er zijn mensen wiens leven voort kabbelt (maakt golfbeweging), kabbelend door het leven, niet al te veel hoogtepunten en dalen want als je niet hoog gaat kan je niet diep gaan. Maar dan heb je ook zo’n middelmatig leven: huisje, tuintje, boompje. Daar is niets slecht aan maar ik leef zo niet. Ik leef met grotere verschillen: als ik beneden diep in een dal zit, en dat kan heel kort zijn, dan schrijf ik daar een nummer over.

Eén nummer op de plaat heet Fear In America. Een soort van protest tegen wat er aan de hand is in Verenigde Staten?
Goh nee, het is geen protest want ik ben niet van plan om maatschappijkritische teksten te gaan schrijven. Maar het is wel een irritatie (denkt na). Ik schrijf over dingen die mij raken. Dat kan een ruzie met een vriendin zijn of een situatie die ik rondom mij zie maar ik kan ook over iets schrijven dat ik gezien heb op televisie en waarvan ik denk: “Dit kan toch niet meer”. Waar Fear in America vooral over gaat, is één zin: “Retaliation in the name of Jesus”. Ik kan er gewoon niet tegen dat alles in naam van God gebeurt in Amerika. Het zou hier eens moeten voorvallen dat de premier zegt: “Morgen gaat de diesel omhoog omwille van verhoogde accijnzen en God zegene België." Ik denk dat hij op zijn bakkes zou krijgen. In Amerika is dat zo hypocriet, dat religieus extremisme.

Maar je schrijft zo’n song dan niet om mensen bewust te maken?
Helemaal niet, ik wil helemaal geen boodschap uitdragen. Wie ben ik? Dat is gewoon mijn frustratie, mijn irritatie, en dat is ook alles dat ik daar over wil zeggen. Ik wil daarover zeker niet in discussie treden met mensen, zo zit ik niet in elkaar. Ik wil mensen er niet toe bewegen om te gaan betogen hier in Brussel op de Ring. Dat zijn ook nummers: nummers zijn uitvergrotingen van kleine dingen die mij nu niet meer zo erg irriteren, die me nu niet meer zo erg opvallen.

Tijdens mijn zoektocht op het internet stootte ik op een heus Zornik-forum. Wat me vooral opviel was dat er voornamelijk veel tienermeisjes actief zijn.
Dat zegt veel over het forum en niet over het publiek. Het is een feit dat een groot deel van het publiek van Zornik jonge tienermeisjes zijn en wat ik zo raar vind, is dat iedereen daarop gefocust is en iedereen dat slecht vindt. Wat is daar slecht aan? Die groep van personen manifesteert zich wel op een andere manier, die willen zich uiten, die willen vooral gezien en gehoord worden. Wat gebeurt er? Die zitten op dat forum, die staan op de eerste rij op de optredens, enzovoort en dat springt natuurlijk in het oog. Tegen Ozark Henry zal nooit gezegd worden: “Wat mij opvalt is dat uw fans toch allemaal zo rond de dertig zijn."

Ik vind wel dat er een verschuiving van doelpubliek is bij Zornik, zeker na die theatertour. Bij Zornik is dat mooi opgebouwd bij concerten: hoe meer je naar achter gaat, hoe ouder de leeftijd wordt en dat is wel tof. Dat is bijna zoals de Daltons (lacht). Ik vind het wel goed dat alles er zowat inzit.

Maar je speelt er toch af en toe een beetje op in? Ik zag onlangs een interview met je in Joepie, waarin je allerhande puberaangelegenheden moest bespreken, zoals Idool en de pil. Dus je bent je er toch bewust van.
Ik speel daar niet echt op in. Natuurlijk, als je een interview met de Joepie hebt, gaan ze niets vragen over maatschappijkritische nummers maar eerder of het af is met mijn lief of wat ik vind over condoom- en druggebruik. Dat wordt dan ook geschreven naar hun doelpubliek (van tieners) toe. Het is niet zo dat ik dat bespeel of gebruik, maar ik ben mij er wel bewust van dat we jongere fans hebben, maar ik vind het te gek dat we die jongeren ook kunnen bereiken, want die zijn niet altijd gemakkelijk te bereiken.

Als ik ‘Crosses’ beluisterde, moest ik toch regelmatig terugdenken aan Muse.
Da’s straf, want ik heb zo lang al niet meer naar Muse geluisterd. Waarom we dan weer vergeleken worden, is omdat er gewoon bepaalde elementen wel in dat muziekgenre liggen, o.a. die lange noten, gitaarriffs,... Ik denk dat de plaat ook veel meer opgebouwd is uit vette gitaarriffs en dat mensen dat dan veel sneller gaan vergelijken met Muse. Ik vind dat ook allemaal zo erg niet, er zijn ergere dingen. In het begin, toen Zornik de eerste plaat uitbracht werden we vergeleken met Radiohead omdat Radiohead toen hip was. Later met Placebo en nog later met Muse. Er zit natuurlijk een grond van waarheid in, dat zeg ik niet. We hebben een tijd getourd met Muse en ik had het erover met Matthew (Bellamy, zanger van Muse) en hij viel helemaal uit de lucht omdat hij dat er niet in kon horen. Ik vind het helemaal niet erg, maar bij Zornik wordt dat wel vaker in de verf gezet. Bas, die zelf bij Millionaire speelt, zei het nog: "Als Zornik een vierderangs Muse is, dan zijn wij met Millionaire een vierderangs Queens of the Stone Age, dan is Admiral Freebee een vierderangs Neil Young en Gabriel Rios een vierderangs Manu Chao." Met alle respect voor die mannen want die maken fantastische muziek, maar het is wel zo.

Mensen hebben een zekere vergelijking nodig.
Ja en dat is ook normaal want als je het met niets kan vergelijken is het één of ander atonaal dissonant muziekstuk waar je geen blijf mee weet.

Wie of wat heeft ‘Crosses’ dan wel beïnvloed?
Er zijn heel veel invloeden uit mijn pre-puberale tijd naar boven gekomen. Tot wanneer ik ongeveer veertien was. Heel de jaren tachtig. Ik was drie in 1980, maar dan begin je wel naar muziek te luisteren. Vanaf je vierde of vijfde begin je dat op te pikken en die nummers die toen zijn gespeeld en die ik mij vaag kan herinneren maar die blijkbaar toch naar binnen gesijpeld zijn, hebben een grote invloed gehad. Maar niet op die hype-manier zoals er nu duizend-en-één “The-groepjes” zijn. De jaren tachtig hebben zich op een andere manier binnengewerkt en dat is wel een grote invloed geweest.

Tenslotte, hoe zie je de toekomst van Zornik?
Belangrijk zijn de optredens in de Lotto Arena, op Werchter en enkele andere festivals.

Tussendoor beginnen met promo in het buitenland en proberen de singles daar aan de man te krijgen. We zien wel. Ik heb nog wat projecten op stapel staan samen met Steven Kolacny, nevenprojecten. En dan een beetje werken, gewoon zien waar we uitkomen, niet te veel nadenken.