TIF - Onze generatie is opgegroeid met angst voor oorlog
De punkband TIF (tyfus) uit de niet-erkende Volksrepubliek Loegansk werd in 1989 opgericht. De band bracht recentelijk haar veertiende album uit. (AB) sprak met de 49-jarige zanger Senja Sedasjov over punk, politiek en de Russisch-Oekraïense oorlog.
Wat doe je naast de muziek voor werk?
Ik heb geleerd voor lasser. Daarnaast heb ik me nog een heleboel andere beroepen eigen moeten maken: automonteur, stukadoor, installateur, dakdekker. Dat laatste is dan ook direct het werk dat ik nog steeds doe. Maar de muziek blijft het belangrijkste in mijn leven.
Ben je getrouwd, heb je kinderen?
Ja, ik ben getrouwd en heb een dochter.
Jullie laatste album heet 'Najdi V Sebe Vraga' (Vind de vijand in jezelf). Kun je uitleggen wat je daarmee bedoelt?
Dat is heel eenvoudig. Ik heb altijd al gedacht dat in plaats van een extern vijandsbeeld te creëren die je de schuld kunt geven van alle problemen en ongeluk, het noodzakelijk is bij jezelf te rade te gaan. Misschien zit de bron van haat en vijandschap wel in jezelf. Mensen zijn veel te snel in het bijten op commando. Iemand volgen is immers veel gemakkelijker dan je eigen weg te vinden.
Het album is op een unieke manier opgenomen. Kun je daar iets over vertellen?
Het bestaat uit materiaal dat we sinds 2014 hebben verzameld. Op dat moment stonden we voor een groot aantal moeilijkheden: geen repetities, geen concerten. De muzikanten zaten duizend kilometer van elkaar verspreid. Op dat moment leek er geen enkele mogelijkheid een album op te nemen. Maar onze wil om ons project door te zetten, bleek toch sterker (lacht).
Alles gebeurde op afstand, we hebben de songs verzameld en aan elk deel apart zitten slijpen. Soms moesten we de zang apart opnemen met bijvoorbeeld alleen drums en gitaar en dan de andere instrumenten er overheen, wat natuurlijk totaal anders is dan bij een normale studio-opname… Maar om kort te gaan, ondanks alle moeilijkheden is het ons na als die jaren toch gelukt.
Teksten zijn een wezenlijk element in jullie muziek. De meeste Westerse punklegendes hadden een vrij beperkte woordenschat. Denk je dat er een speciale ‘Sovjetpunk’ bestaat?
Eerlijk gezegd is het voor mij moeilijk de teksten van punklegendes in het Westen te beoordelen, maar de tekst is bij Russische punkrock absoluut het wezenlijkste bestanddeel. Zelfs bij gewone Russische rock is het een heel belangrijk element. Dat is inderdaad een speciale karaktereigenschap van onze muziek. Punk is bovendien altijd protest dat op verschillende manieren kan worden geuit: met een uiterlijke verschijning, choquerend optreden, bijtende muziek. Maar ik denk dat het niet mogelijk is de idee te communiceren zonder een sterke tekst.
Welke song vind je zelf de beste?
Op dit moment is dat zeker Na Vostok (naar het Oosten) van ons laatste album.
Soms komt het ook voor dat ik met andere ogen naar een tekst ga kijken die me eerst niet bijzonder imponeerde. En als ik dan op een concert zie dat mensen meezingen, de woorden hebben onthouden of in berichten citeren, dan kijk ik er ineens anders tegenaan. Als onze fans een bepaalde gedachtegang in mijn lied hebben gevonden, dan betekent het dat die er ook moet zijn... (lacht)
Wie is je lievelingsschrijver?
De Stroegatski-broers (Sovjet-Russisch schrijversduo van vooral fantasy- en science fiction, niet in Nederlandse vertaling beschikbaar, wel in het Engels en Duits, nvda).
De band TIF bestaat inmiddels meer dan dertig jaar. Heb je bijzondere herinneringen?
Herinneringen… De opnames van onze albums en alle bijzondere omstandigheden. Wat ook altijd veel voeten in aarde heeft is de opname van videoclips.
ТИФ Жизнь Дана Нам HD ‘Zjizn dana nam’ (Het leven dat ons geschonken is)
Enkele optredens hebben inmiddels historische waarde. Zoals in 1994 ons gezamenlijk concert met ‘Grazjdanskaja Oborona’ (Burgerverdediging, beroemde cultband uit de Sovjet-Unie, later Rusland, nvda). Voor mij persoonlijk was de kennismaking met hun zanger Jegor Ljetov heel speciaal.
TIF lijkt ook enigszins op ‘Grazjdanskaja Oborona’...
Ik vind van niet, hoewel de vergelijking met Ljetov zeer vleiend is. Vooral nu hij bijna tot een icoon is geworden en zijn teksten te pas en te onpas worden geciteerd. Maar het enige dat we muzikaal gemeen hebben is de slechte opnamekwaliteit in de beginfase. In de jaren 90 heb ik vaak met Ljetov gepraat. Natuurlijk ging het daarbij over politiek. We vonden een gemeenschappelijke basis over wat er op dat moment in het land aan de hand was. Maar daarna raakte ik teleurgesteld door zijn radicalisme en propaganda van ultrarechtse standpunten. Uitspraken als "als je het nazisme uit het fascisme haalt, dan ben ik voor het fascisme"... nee, dat is niets voor mij. Het flirten met fascistische en nazistische thema’s vind ik zeer verwerpelijk.
Все идёт по плану - ‘Grazjdanskaja Oborona’ live met zanger Jegor Ljetov – ‘Vsjo idjot po planoe’ (alles gaat volgens plan)
Ik houd niet van politiek en ik vind het onaanvaardbaar om deel te nemen aan politieke spelletjes die er alleen op gericht zijn macht over andere mensen uit te oefenen. Maar ik kan ook niet zeggen dat ik een volledig apolitiek persoon ben, dat zou dwaas zijn. Als je je niet met politiek bemoeit, zorgt de politiek wel voor je. Een dooddoener, maar helaas is het niet anders. De mens is een sociaal wezen, er is geen ontsnappen aan de maatschappij. Wij zijn ingebouwd in haar structuur. Maar elke menselijke eenheid die deze structuur vormt, heeft recht op een eigen stem, een eigen taal en het recht om gehoord en gerespecteerd te worden. Mijn stem zit in onze songs.
Treedt TIF ook buiten Loegansk op?
Nee, op het moment verlaten we onze thuisbasis niet. Door de beperkingen wegens Covid is het ook nogal moeilijk geworden. Deze zomer wilden we aan een festival deelnemen, maar dat werd geannuleerd. Maar we zijn altijd bereid een wereldtournee te maken... (lacht)
De situatie in de internationaal niet-erkende Volksrepubliek is bijzonder. Hebben jullie repressies ondervonden van de kant van de autoriteiten?
Nee, met de band hebben we geen last gehad van onderdrukking, censuur of dwang. Wat betreft de bijzondere situatie: mensen die ‘onaangepast’ zijn of niet in het gareel lopen wordt overal het zwijgen opgelegd. Dat bestaat binnen elke staat, zowel ten westen als ten oosten van ons.
Is het zwaar om in Loegansk te wonen?
Niet zwaarder dan het was om vijf jaar in Kiev te wonen. Nadat ik in 2014 was vertrokken, kwam ik in 2019 terug naar Loegansk met een gevoel dat goed wordt beschreven door de Stroegatski-broers aan het einde van ‘The Kid from Hell’: “Ook al ligt er totale vernietiging en duisternis in het verschiet, ik ben weer thuis.” Loegansk is mijn thuis. Het is mijn vaderland. Ik ben blij dat hier nu weer een vreedzaam leven mogelijk is. Het is eigenaardig natuurlijk, maar het is nu bijna net als voor de oorlog.
Je schrijft veel over de oorlog met een zekere ironie. Kun je vertellen wat je houding is ten opzichte van het militaire geweld dat onderhand al zeven jaar duurt?
Onze generatie is vanaf haar kinderjaren opgegroeid met angst voor oorlog. Het betekent het grootst mogelijke ongeluk. Daarom loopt dat thema als een rode draad door mijn nummers. En ironie komt vaak om de hoek kijken, omdat het beter is te lachen om een dreigend gevaar, dan van angst te verstijven. Maar in feite ben ik heel ernstig. Ik hoop dat er op een dag vrede zal komen.
fotocredits: Dimitri Lvov