The New Pornographers - Zoals met de meeste kunst is het werken tot je vindt wat je zoekt

We treffen Carl Newman wanneer hij samen met Neko Case als duo door Florida trekt. De aanleiding voor dit gesprek is uiteraard het nieuwe album van The New Pornographers, dat eind maart verschijnt. Voor de negende studioplaat van de Canadese supergroep was het opnieuw Newman, die zowat alle songs schreef en dus is het logisch dat we hem ook aan de tand voelen. Niet alleen over de nieuwe songs, maar ook over hoe het er bij een band als The New Pornos, die toch bestaat uit een aantal sterke persoonlijkheden, aan toe gaat.

Iets dat we ons al lang afvragen is hoe het er precies aan toe gaat bij The New Pornographers? Je schrijft een paar songs, belt de bandleden dan op en je ziet dan wie er opdaagt?

Carl Newman: Aan deze plaat ben ik begonnen, toen de pandemie uitbrak. Ik woon in Woodstock, New York. Ik begon te schrijven in mijn thuisstudio, maakte een aantal demo's met versies van de liedjes en die stuurde ik dan door naar de bandleden met de vraag of ze daaromtrent voorstellen hadden. Dan komen er altijd ideeën binnen. Op gitaar of toetsen. We voegen alles samen en dan proberen we fysiek samen te komen in één kamer, als dat kan. Als de drummer in de buurt is, nemen we iets op. Zoiets.

Dat was deze keer vast niet vanzelfsprekend.

Zeker niet, maar we kregen het toch voor elkaar. Neko (Case – zang, toetsen, nvdr) woont op vijf uur rijden van bij mij. Dus als ik haar nodig had, reed ik tot bij haar thuis, maakten we opnames en keerde ik terug naar huis. Zo is het altijd geweest. Wij hebben altijd erg ver van elkaar af gewoond. We moesten altijd reizen, als we wilden opnemen of samen spelen.

En toch hebben jullie dat al twintig jaar volgehouden.

Inderdaad, eigenlijk begrijp ik zelf niet goed hoe we dat gedaan hebben.

Volharding loont blijkbaar. Waarom stapten jullie over naar Merge Records?

We zijn al jaren met hen bevriend, ook al omdat Destroyer (de band van Dan Bejar, ook nog los-vast-lid van The New Pornographers, nvdr) op dat label zit. De tijd leek gewoon gekomen om die overstap te maken. Toen de plaat af was, vroegen we hen of ze geïnteresseerd waren. En ze hapten toe.

Het album heeft iets weg van een verslag van de laatste paar jaar. Hoe kijk je daar zelf op terug, nu je die songs zingt?

Het is nog steeds niet voorbij. Toen ik die songs schreef, dacht ik dat ze altijd in een bepaald tijdsbestek zouden blijven steken, maar dat is toch niet het geval. Want naar mijn mening zitten we er nog steeds middenin. De pandemie is niet voorbij, maar is eerder getransformeerd. We zijn het alleen gewend geworden.

Neem nu Marie In The Undersea, een nummer over een verpleegster op de spoeddienst van een hospitaal. Die situaties doen zich nog steeds voor. Spoeddiensten worden nog altijd overspoeld door covid-gevallen. En dat gaat ook blijven duren. Zoveel is er uiteindelijk niet veranderd. Midden 2020 stierven er vierhonderd mensen per dag. Dat leek toen een vreselijke tragedie. Als er nu vier mensen sterven op een week, is dat gewoon “business as usual”. De wereld heeft zich met andere woorden gewoon aangepast. En dat moeten wij uiteindelijk ook doen.

Voor dit album zou je geëxperimenteerd hebben met je stem. Hoe zit dat precies?

Het was niet echt experimenteren. Ik probeerde gewoon te zingen op een andere manier. Een tijdje geleden verscheen er een album van Liam Kazar, 'Due North', waarop hij in een erg “fluïde” manier zingt. Dat vond ik erg knap en ik wilde ook zo zingen. Ik had ook Bing Crosby in gedachten. Bij hem lijkt het altijd moeiteloos te gaan. Alsof je niet een bepaalde noot probeert te halen. Dat was wat ik wou bereiken. Als ik dan de indruk had dat ik moest worstelen met een noot, veranderde ik die noot gewoon. De performance was belangrijker dan het feit dat ik de juiste noten zong. Dat mag dan vanzelfsprekend zijn voor bepaalde artiesten, voor mij voelde dat nieuw aan. Elke keer ik een plaat maak, probeer ik een nieuwe invalshoek uit. Als het eindresultaat iets is dat in de buurt ligt bij wat ik al eerder heb gedaan, dan neem ik gewoon een andere weg om daar te geraken.

Dat geldt dan alvast voor single Really Really Light.

Inderdaad. Ik probeer altijd een combinatie te maken van vreemd en vertrouwd. Het mag niet compleet van de pot gerukt zijn, maar het mag ook niet te veel als “standaard” klinken.

Helpt de productie daar dan ook bij?

Ik denk het wel. Als ik iets opneem, ga ik nooit op zoek naar iets bepaalds. Je neemt iets op, rotzooit met de zang en de instrumentatie, gooit alles overhoop tot je een combinatie vindt die je aanstaat: die stemmen passen bij elkaar, die gitaarklank werkt, de drums passen goed bij de bas. Op die manier. Je weet nooit goed waar je naar op zoek bent tot je het gevonden hebt. En dan lijkt het zo vanzelfsprekend. Alsof het opdoemt uit de mist. Aanvankelijk zie je enkel de vage omtrekken. Dat is een steeds wisselend proces van experiment. Zoals dat met de meeste kunst het geval is: werken tot je vindt wat je zoekt.

Er zitten nogal wat referenties naar de bijbel in de plaat: Pontius Pilatus, de hel, de engelen in Angel Cover,... Ben je katholiek opgevoed?

Niet echt, eerder protestant. Maar die verhalen hebben me altijd gefascineerd. Het is een beetje onze eigen mythologie. Nu ben ik waarschijnlijk eerder agnostisch, maar die verhalen blijven boeiend en blijven steken in mijn hoofd: Jezus, die water in wijn verandert, Daniël in de leeuwenkuil, Jonas in de walvis, en dus Pontius Pilatus en Judas, die verraad pleegt met een kus. Het maakt allemaal deel uit van onze cultuur, van waar ik ben mee opgegroeid. Dat is dus allemaal elementair voor mij, iets waar ik niet aan kan ontsnappen. Het zijn bouwstenen.

Kan je iets zeggen over de hoes van de plaat? Hoe verhoudt de titel zich daartoe? Heeft die met covid te maken?

Daar zijn we min of meer toevallig op gestoten. De afbeelding is van de hand van Amy Casey, iemand waar we al jaren fan van zijn. Ik heb al jaren één van haar kunstwerken in mijn slaapkamer hangen, die heel veel weg heeft van de platenhoes. En op een dag dacht ik: “Dit werkt!” Ik hou van het idee van die gebouwen die allemaal verbonden zijn, maar tegelijk ook helemaal geïsoleerd. Je kan niet naar je buurman gaan, want je bent alleen maar verbonden via die draad. De beeldspraak, de metafoor was zo voor de hand liggend: tijdens de pandemie was er alleen maar verbinding mogelijk via het internet en waren we tegelijk zo geïsoleerd. Het klopte niet alleen, het zag er ook nog eens cool uit. Het voelt goed aan en het past bovendien bij de titel. Al de puzzelstukjes vielen dus in elkaar.

De saxofoon is een nieuw element.

Zach Janikian is een goede vriend van me in Woodstock en ik heb hem erbij gehaald. Hij is een goed muzikant en hij woont nu eenmaal in de buurt in tegenstelling tot de bandleden. Tijdens de mix wilde ik er iemand anders bij, een andere invalshoek. En hij is uiteraard een uitstekend saxofonist. Bovendien speelt hij nog vijf andere instrumenten. Maar het was vooral die andere vibe, die het hem deed. Dat heeft de plaat echt beter gemaakt.

Gaat hij ook mee op tournee?

Ja, we waren ons ervan bewust dat we hem nodig hebben, als we deze plaat op een goede manier willen brengen. Hij speelt trouwens dus ook gitaar en bas op de plaat. En hij is een goede vriend. Dus ik ben blij dat hij meegaat.

Volgens het persbericht zitten er nogal wat referenties naar Dylan, Tom Petty en Jeff Lynne in de plaat. Hoe zie je dat zelf?

Ik probeer nooit te klinken als Bob Dylan, maar hij is uiteraard een invloed op iedereen, die in de laatste zestig jaar teksten heeft geschreven. Op dezelfde manier is Brian Wilson van The Beach Boys een invloed op het zingen en de muziek. Dat wordt gewoon een deel van jezelf. Dat zijn iconen. Ik vind de manier, waarop Tom Petty erin slaagt om een soort van middle-of-the-road-muziek te maken, bijzonder boeiend. Alsof wat hij speelt erg eenvoudig en toch groovy is, zeker op de platen waar Jeff Lynne bij betrokken was. Dat is waarschijnlijk nog de grootste invloed voor mij. Ik ben zot van ELO. Zijn sound heb ik altijd proberen nastreven. Niemand kan dat zoals hij, maar je kan het wel proberen.

Zou je het overwegen om een song van één van die invloeden te coveren?

Dat hebben we ooit gedaan. Met Don't Bring Me Down. We leerden het voor een Franse tv-show en we zijn het blijven doen. Ook live. Dat was leuk.

'Mass Romantic' (het debuut van The New Pornographers) is intussen twintig jaar oud. Als je dat album opnieuw zou moeten maken met al wat je nu weet, zou het anders klinken?

Ik vermoed van wel, maar zeker ben ik daar niet van. Het is vooral een snapshot van de tijd waarin het werd gemaakt. Af en toe dacht ik wel eens dat het tof zou zijn om een paar oude songs opnieuw op te nemen gewoon om te zien of het de moeite zou zijn om daarnaar te luisteren, of we er iets aan zouden kunnen toevoegen. Maar voor hetzelfde geld is het slechter. Wie weet.

Waren jullie naïef, toen je de plaat opnam?

Niet naïef, nee. Ik denk zelfs dat we een beetje wereldmoe waren. We maakten ons absoluut geen illusies over het feit of we succes zouden hebben. We dachten dat we een plaat aan het maken waren, waar geen haan naar zou kraaien. Het voelde aan als een “labor of love”. Dus toen we het album uitbrachten en dat op een succes uitdraaide, waren we absoluut geshockeerd. We konden niet geloven dat men hiernaar wou luisteren. Misschien klonk het naïef, maar dat was het zeker niet.

Het lijkt erop dat jullie het in Europa altijd moeilijker hebben dan in Noord-Amerika, waar jullie de ene na de andere zaal uitverkopen. Enig idee hoe dat komt?

In Europa is alles gewoon kleiner met uitzondering van steden als Londen of in Spanje. Het zijn gewoon kleinere shows. Nochtans spelen we hier graag. Het voelt ook aan als een privilege dat we er mogen spelen. Je komt tenslotte in historische steden, hetgeen absoluut veel opwindender is dan te touren door Amerika. Er valt gewoon meer geschiedenis te rapen.

Zijn er trouwens plannen om in Europa te touren?

Er is alvast nog niks geboekt, maar we zouden het uiteraard heel graag doen. Het wordt ook steeds moeilijker om te touren, duurder ook. De hele politiek die erbij komt kijken, de red tape. Soms is dat alles gewoon te veel.