Tape Tum - Het geluid van krakende M&M’s om vier uur ’s nachts

Het muzikale actieveld van Lieven en Benjamin 'Benne' Dousselaere is ontstaan in de dans- en theaterwereld, waar ze als Tape Tum soundscapes in elkaar knutselden. Maar er was honger naar meer. Muziek maken voor dans, theater, film en performances doen ze nog steeds, maar ze doken ook de studio in om luisterliedjes in elkaar te puzzelen die je nu zelf kan ontdekken op hun debuutalbum 'The Night We Called it a Day'.  Wij hadden een babbel met hen over de drang naar optreden, verborgen details in Madonnahits en nog veel meer.

Wanneer was er voor de eerste keer sprake van Tape Tum?

Lieven: We speelden eigenlijk al samen toen we nog thuis woonden, dat was dan op zolder. Nadien speelden we samen in groepjes, maar op een gegeven moment hadden we daar genoeg van. We wilden met een beperkter aantal personen werken. En voilà, dat werd dan Tape Tum.

Benjamin: Het eerste wat we als duo gedaan hebben is muziek componeren voor een korte performance. Pas later zijn we aan echte nummers beginnen werken.

Jullie hebben een verleden als componisten voor podiumkunsten en film. Hoe anders is het om muziek te maken die op plaat moet komen?

Lieven: We maken nog steeds muziek voor theater- en dansvoorstellingen, maar theatermuziek is iets heel anders dan de muziek die je op ons album hoort. Als je muziek voor theater maakt, dan maak je theater mét muziek en niet omgekeerd. Het theater en de muziek moeten als één geheel werken. Op plaat werkt dat niet zo. Het laatste nummer van het album, Spiders, is daar een uitzondering op. Het is een song die we gemaakt hebben voor een dansvoorstelling van Erna Ómarsdóttir. Dat nummer paste dan wel weer mooi op de plaat. Het omgekeerde is ook al gebeurd. We hebben Tell Me Something gebruikt in een theatervoorstelling, weliswaar helemaal verknipt en onder de tekst hebben we een andere melodie gezet, maar het nummer was perfect voor de voorstelling.

Wat zijn jullie invloeden voor de muziek op het album?

Benjamin: Dat zijn er gigantisch veel.

Lieven: Zelfs metal, waar ik naar luisterde toen ik twaalf was. Slayer en het vroege Metallica bijvoorbeeld, maar later ook Nirvana. Die dingen hoor je natuurlijk niet in onze muziek, maar ergens zijn die groepen wel een invloed geweest. We worden beïnvloed door heel uiteenlopende artiesten, van elektronica tot pop. Zo is Burt Bacharach een grote invloed en Jim O'Rourke of Fennesz horen daar zeker ook bij.

Dat zijn dingen die je dan wel weer duidelijk terughoort in jullie muziek.

Benjamin: (al mompelend met een mond vol chips) We hebben de laatste jaren ook veel naar Bernard Herrmann geluisterd, een componist die vaak voor Hitchcock gewerkt heeft.

Toch ook een filmcomponist die blijkbaar belangrijk is voor jullie. Jullie muziek is heel filmisch, je kan er makkelijk beelden en een sfeer bij verzinnen. Hoe belangrijk is sfeer voor jullie muziek?

Benjamin: Als we aan de nummers werken, moet de sfeer juist zitten. We knutselen ook veel met onze muziek. We brengen verschillende stukjes bij elkaar, nemen dingen weg, voegen nieuwe dingen toe. Telkens wanneer we een nieuw element toevoegen, moet de sfeer kloppen met hetgeen we al hebben.

Lieven: Veel mensen merken op dat er heel wat sfeer in onze nummers zit. We zijn daar zelf niet zo bewust mee bezig. Onze nummer zijn ook gecomponeerd dus het is niet louter sfeer, verre van, maar doordat we allebei heel erg met klanken bezig zijn, sluipt dat sferische er vanzelf in. We hebben alles zelf opgenomen en geproducet, dus voor ons is klank even belangrijk als de songs op zich.

Er zitten veel lagen én een heleboel instrumenten in jullie muziek. Hebben jullie veel gastmuzikanten gebruikt?

Benjamin: De strijkers die je hoort zijn gastmuzikanten. We hebben zelfs nog nooit met hen samengespeeld, we hebben hun partijen apart opgenomen.

Lieven: Thuis componeren we alle partijen zelf en dan simuleren we met software hoe ze zouden moeten klinken. Nadien hebben we alles op papier gezet en daarmee zijn we naar echte strijkers getrokken, omdat dat toch nog iets anders is dan via zo'n software.

Benjamin: We willen graag eens live spelen met hen erbij en dat zal er zeker van komen, maar nu lossen we het anders op. Op het podium zijn we met vijf. Er vallen dingen weg, maar er komen hier en daar ook nieuwe dingen bij.

Lieven: Live vervangen we de strijkers in Zimmer bijvoorbeeld door een trompet. Het is leuk om tijdens een optreden alles eens op een andere manier te spelen.

Jullie haalden het zelf al aan, jullie knutselen vaak met klanken. Het album is ook een echte luisterplaat vol onderliggende details geworden. Hoe meer je ernaar luistert, hoe meer nieuwe dingen je ontdekt.

Benjamin: Ik vind dat zelf ook geestig aan platen en ik heb dat zelfs met de meest dwaze nummers. Laatst hoorde ik nog La Isla Bonita van Madonna op de radio en ik hoorde dingen die me nooit eerder waren opgevallen, zoals achtergrondstemmetjes en details die er op het einde bijkomen. Het is toch geweldig om dat te ontdekken in een nummer dat je al twintig jaar kent!

Lieven: In onze nummers zit genoeg verborgen om nog een paar jaar voort te kunnen. (lacht)

Misschien dat jullie na een tijd zo zelf nog dingen ontdekken waarvan je vergeten was dat ze in jullie muziek verscholen zaten.

Lieven: Dat gebeurt ook echt. Ik luisterde een tijdje geleden nog eens naar onze ep die we in 2006 hebben uitgebracht. Ik had die al een jaar niet meer beluisterd en hoorde plots dingen die ik volledig vergeten was.

Op de radio krijgt muziek soms de functie van behangpapier. Vinden jullie het belangrijk dat mensen ook echt luisteren naar jullie muziek?

Lieven: Dat hopen we alvast. De muziek op 'The Night We Called it a Day' is alleszins geen muziek die je zo eventjes tussendoor gaat opzetten. Het is een album om bij voorkeur aandachtig te beluisteren.

Jullie naam komt van een Latijnse benaming; tapetum ludicum, het gedeelte van het oog waardoor nachtdieren ook 's nachts kunnen zien. Een naam die perfect bij jullie muziek past. Wat was er eerst, de muziek of de naam?

Lieven: Op het moment dat we die naam gekozen hebben, stonden we daar niet bij stil, maar achteraf gezien past hij wel goed bij de sfeer van onze muziek. We hebben de plaat ook bijna uitsluitend 's nachts gemaakt.

Wat is dat toch met artiesten en nachtwerk? Werkt de nacht bij jullie als een muze?

Benjamin: Dat is niet altijd zo. Nu zitten we in een periode waarin we ook 's ochtends actiever zijn, maar wanneer we samenkwamen was dat vaak in de avond en als we goed bezig waren, werkten we gewoon 's nachts verder.

Lieven: Als iets vlot gaat, dan wil je gewoon afwerken waar je aan bezig bent en denk je niet aan slapen. Het leuke aan 's nachts werken is dat het stil is. Dat is makkelijker om je in te leven in de muziek.

Benjamin: Muziek is sowieso een avondcultuur. Je gaat ook 's avonds naar optredens of je legt een plaat op als je thuis komt van je werk. De avond is gewoon het beste moment om muziek te beluisteren.

'The Night We Called it a Day' is alleszins géén wake-upplaat.

Benjamin: Wel een voor wanneer je mag blijven liggen.

Lieven: Een katerplaat!

Klopt het dat jullie proberen een mooie balans te vinden tussen experiment en structuur?

Lieven: Wat wij vooral belangrijk vinden, is dat we nummers hebben die goed in elkaar zitten, die goed gecomponeerd zijn. Maar tegelijkertijd staan we erop om met textuur en klank op zich bezig te zijn. Dat is niet alleen tof, die combinatie blijkt ook te werken wat onze muziek betreft.

Benjamin: Elk nummer dat op de plaat staat, zou op zich een soort tweeminutenversie kunnen zijn. Maar we vinden het nu eenmaal leuk om daar een nieuwe wending aan te geven en op zoek te gaan naar iets dat afwijkt van die structuur.

Hoe ziet een Tape Tumrepetitie eruit?

Lieven: Nu onze plaat af is, moeten we vooral uitzoeken hoe we iets live gaan aanpakken, wie wat zal spelen en meer van dat.

Benjamin: Wat nu leuk is, is dat we een hele band hebben en dat we de nummers kunnen spelen zoals ze echt moeten klinken. Met ons tweeën kwamen we altijd wel ergens een melodie te kort. Vorig jaar hebben we enkele try-outs gedaan om de nummers live te leren spelen, maar toen probeerden we zoveel mogelijk te spelen met twee en dat was niet altijd even makkelijk. Nu we live met vijf zijn, kunnen we de nummers iets extra meegeven.

We hadden het al over sfeervolle en filmische nachtmuziek, maar hoe zouden jullie het Tape Tumgeluid zelf omschrijven?

Benjamin: Het geluid van krakende M&M's om vier uur 's nachts na een lange opnamesessie. Na zo'n sessie ben je kapot en ga je naar de nachtwinkel om een zak M&M's mét nootjes te kopen. Het eerste geluid wanneer je je tanden op die M&M zet, dat trage KRRRRRK, dàt is onze sound. (lacht)

Hebben jullie al zicht op wat de nabije toekomst zal brengen?

Lieven: Veel optreden en een volgende plaat maken natuurlijk. We hebben veel goesting om verder te doen. Deze plaat is een mooi begin, maar nu hebben we vooral zin om live te spelen. We hebben heel lang met ons tweeën aan die plaat gewerkt en dat is een andere dynamiek dan optreden.

Benjamin: Het is sowieso heel anders om achter je computer te zitten en muziek in elkaar te knutselen dan er te staan met vijf man om dat alles live te brengen.

Lieven: Dat geeft een kick die ik wel even gemist heb.

Bedankt!

Op 8 april speelt Tape Tum in de AB tijdens het Domino Festival.