Stef Kamil Carlens - De diagnose stellen is al een stap dichter bij de oplossing

Stef Kamil Carlens kennen we voornamelijk van Zita Swoon Group. Maar nu waagt hij zich aan een sprong in het onbekende en brengt hij voor het eerst een soloplaat uit : 'Stuck In The Status Quo' waarvan de single The Journey Will Be Long u vast al was opgevallen.

Waar haalde je de mooie titel van je plaat?
Stef Kamil Carlens: Dat weet ik eigenlijk niet, hij kwam ineens in me op. Een "status quo" houdt veel mensen bezig. Bepaalde zaken lijken op de één of andere manier het maximum bereikt te hebben. Dat heb ik bijvoorbeeld bij iets als democratie. Sommige mensen denken dat we aan het plafond zitten; de waarachtigheid verdwijnt een beetje. Mensen twijfelen aan de stem die ze uitbrengen. Het leidt naar gedachten die vastgeroest zitten, ook al was het systeem initieel veelbelovend. Op één of andere manier botsen we tegen een muur en dus kiezen veel mensen voor alternatieven of leiders die pleiten voor verandering, maar vertegenwoordigers zijn van altijd maar hetzelfde.

Spreekt daar een zekere frustratie uit?
Misschien wel, maar tegelijk ook veel hoop. Door de diagnose te stellen ben je al een stap dichter bij de oplossing. Het is zeker niet louter negatief.

Waar schuilt volgens jou de oplossing?
De mensen krijgen de leiders die ze verdienen. Dus moeten we blijven nadenken en beschouwen; je informeren blijft de moeite. Denk na over je levenswijze en begin bij jezelf. Het is ingewikkeld omdat we er zelf een deel van zijn. We zitten in een soort comfortabel systeem dat ook veel negatieve kanten heeft. Het is een lange, boeiende zoektocht waarmee veel mensen bezig zijn. Dat bezing ik ook op de plaat. Ik geloof dat er een mogelijkheid is tot echte verandering.

De plaat heeft jouw groove, ritme en gevoel. Hoe kwam je tot die conclusie om dat te zeggen in de perstekst?
Ik ben naar al die dingen op zoek gegaan. Voor deze cd heb ik even geen beroep gedaan op de fantastische muzikanten, waarmee ik al zo vaak heb gepeeld en opgenomen. Ik heb vooral gekeken naar wat ik zelf in petto had. Ik ben beginnen spelen met een referentie waarbij ik zelf het ritme stampte op een cajon. Met mijn andere voet bespeelde ik een soort van voetbas. Zo kon ik helemaal op mezelf een heel wereldje neerzetten. Ik ging ervan uit dat, als ik het ritmisch heel duidelijk kon maken voor mezelf, ik gemakkelijker kon communiceren met anderen. Dat was mijn zoektocht van de laatste jaren. nog. Ik heb de songs dit keer dicht bij mezelf gehouden. Ik heb alle gitaren gespeeld, veel van de keyboards, de percussie en ook een paar baspartijen, wat me eraan herinnerde dat de bas toch één van mijn favoriete instrumenten blijft.

Verliep die zoektocht gemakkelijker dan je vooraf dacht?
Alles viel vrij goed mee; het hoeft niet altijd heel ingewikkeld te zijn, zeker niet muzikaal, je kan ook kiezen voor eenvoud. Je moet gewoon je innerlijke aanspreken, ik heb dat al eens gedaan toen ik jonger was, maar geleidelijkaan heb ik die manier van werken wat losgelaten. Misschien was ik vroeger te veel verwend doordat ik een band ter beschikking had. Nu moest ik zelf weer wat meer gaan studeren. Een echte liedjesplaat, dat was een jaar of tien geleden. Ik heb mijn sterktes proberen uit te spelen. Dat moest, want voor het eerst kom ik naar buiten onder mijn eigen naam.

Is 'Stuck In The Status Quo' een verhalenplaat geworden?
De voorstellingen van Zita Swoon Group draaien altijd om interactie met artiesten uit andere artistieke disciplines. Dat boeit me nog steeds, maar een popsong schrijven is iets helemaal anders. Het is een heel directe manier om je gedachten met je publiek te delen. Een kort, maar gebald geheel waarin je je verhaal en melodie kan ondersteunen met zorgvuldig gekozen klanken en kleuren. Ik had dit formaat een tijdje losgelaten, omdat ik andere horizonten wou verkennen, maar keer er nu met veel plezier naar terug.

Er staat op de cd ook een eerbetoon aan Gainsbourg en Birkin (Going Home, nvdr). Waarom heb je daarvoor gekozen?
Dat was in opdracht van een impresario, die toen bij V2 werkte in Parijs een paar jaar geleden. Ik kreeg de vraag om songs te leveren voor een album van Jane Birkin. Thema, dat aan bod moest komen, was "terugkeren": naar huis, naar je bron, naar een soort cocon. Daar moest ik mee aan de slag. De song is daaruit voorgekomen. Ik heb me ingebeeld hoe het voor Birkin moest geweest zijn om als jonge vrouw aan te komen in de wondere wereld van Parijs en zeker in die van Gainsbourg. Zij deelde de glorie met hem. In dat liedje blikt ze terug op die periode.

Welke ambities blijven er over na alles wat je hebt gedaan?
Ik heb zes jaar lang de songwereld verlaten en heb me gestort op andere kunstvormen zoals de beeldende kunsten. Dat verhaal loopt nog wat verder, want ik heb nog twee voorstellingen lopen, waaronder 'The Ballad Of Erol Klof' als hommage aan de folklore. Daarmee ga ik verder toeren, voor zover het lukt en dat is niet makkelijk. Wat ik nog verder wil, is gewoon songs schrijven. Verder ben ik sinds 2014 een nieuwe drive aan het vinden in mijn beeldend werk. Ik deed een aantal tentoonstellingen en daarmee wil ik me verder bezighouden: beelden in hout en op papier.

Is dat een grote wereld?
Ik heb geprobeerd alles te verenigen in één voorstelling. En het is een uitdaging om alles te combineren. Mijn beelden zijn heel vrolijk en ik weet niet of die altijd te combineren zijn met de songs. Met de Zita Swoon Group maakten we een aantal eigenzinnige theatervoorstellingen. Ik ben blij dat die zowel bij ons als in het buitenland gesmaakt werden.

Tot slot nog een laatste keer naar de plaat, je werkte er drie jaar lang aan. Dat is vrij lang voor iemand als jij.
Drie jaar voor acht nummers. Als ik het mezelf hoor zeggen, vind ik het wat belachelijk. Maar ik heb de plaat wel drie keer opnieuw gemaakt. Vaak opnieuw begonnen en, omdat ik ook met zoveel andere dingen bezig was, kon ik genoeg afstand nemen. Jo Francken heeft me ook even geholpen als producer. Dat was heel fijn en leerzaam, want ik was het niet meer gewend om de controle uit handen te geven. Sommige nummers zijn compleet veranderd en uiteindelijk hebben drie songs uit die sessies met Jo het gehaald. Ik schaaf lang aan mijn teksten. Ze moeten niet alleen goed in de mond liggen, maar ook een zekere poëzie uitademen. Een song schrijven is iets heel beeldends; een beetje zoals schilderen: lijntjes verzetten; gommen en opnieuw meten; tot elk detail in evenwicht zit.