Mitski - De muziek moet doen luisteren naar de woorden

Jong, Aziatisch en virtueel onbekend aan deze kant van de grote plas. Dat had te maken met zichtbaarheid, vooral omdat ze tot nu toe steeds ondergebracht werd bij kleine, lokale labels. Maar nu komt daar dus verandering in. En wij voelden Mitski aan de toch best scherpe tand.

De muziek moet doen luisteren naar de woorden



Wie is Mitski?
Noem me maar singer-songwriter bij gebrek aan een betere term. Ik woon nu in New York, ging daar ook naar school, maar ben geboren in Japan en werd door mijn ouders mee op sleeptouw genomen, de hele wereld rond. Ook door Europa, zo heb ik een tijdje in Praag gewoond.

Waarom noem je je album ‘Puberty 2’?
Zoals bij vele beslissingen die ik moet nemen, heb ik er niet echt lang over nagedacht. De producer, Patrick Hyland, en ik waren gewoon wat grapjes aan het maken over hoe we het album zouden gaan noemen. En ‘Puberty 2’ is dan ergens blijven plakken. Hetzelfde geldt voor songtitels. Daar ben ik gewoon niet goed in. Zelfs voor een nummer als Your Best American Girl is het gewoon de tekstlijn, die het meest voorkomt.

Dat specifieke nummer heb ik voor mezelf geschreven. Het was er erg snel en intuïtief. Misschien daarom dat we er een single van gemaakt hebben. Het schrijven van zo’n nummer gebeurt gewoon als ik er klaar voor ben. Pas later wordt dat dan aangepast en begin ik daar bewust over na te denken.

Heb je de bijhorende muziek dan al in gedachten?
Dat varieert. Soms zoek ik iets dat past bij het spraakpatroon dat in de teksten zit. De teksten zijn het belangrijkst voor mij. De muziek is er enkel om te doen luisteren naar de woorden.

Dit is je vierde plaat en voor de opnames hiervan had je meer zelfvertrouwen, lazen we ergens.
Dat klopt. Je kan deze plaat beschouwen als meer volwassen dan de vorige platen. Dit is tenslotte al mijn vierde en dus wist ik beter wat ik wilde en hoe ik dat in een studio tot stand moest brengen. Bij de eerste twee albums was het eerder een leerproces, om zelfs maar te leren opnemen. Op de derde plaat wilde ik dan weer iets opnemen dat ik ook live kon brengen. En met deze heb ik met al die ervaring geprobeerd een plaat te maken die gewoon goed klinkt.

Dus dit was wat je ongeveer in je hoofd had?
Het lijkt mij eerder onmogelijk om precies dat te bereiken wat je wil. Waarschijnlijk daarom dat we het blijven doen. Maar ik ben hiermee begonnen zonder een specifieke sound in gedachten. Ik ben met een open geest gestart en heb veel dingen laten gebeuren zonder mezelf te veel druk op te leggen.

Er zit nogal wat contrast tussen je stem en de muziek. Streef je daarnaar?
Ik denk het wel. Waar ik het meest naar op zoek ga, als ik muziek maak, is evenwicht en verhouding. Als er iets hards en scherps in een song zit, moet daar iets zachters, bijvoorbeeld een stem, tegenover staan om het evenwicht te behouden. Als de muziek dan weer zacht is, moet er ook iets zijn dat daar bovenuit steekt zodat het niet te comfortabel wordt. Ik kan mijn stem nu eenmaal niet veranderen, dus gebruik ik wat ik heb.

Waar zoek je naar als je zelf muziek beluistert? Contrast?
Eerlijk gezegd luister ik nooit erg bewust naar muziek, alsof ik mijn brein even kan uitschakelen zodat ik emotioneel kan luisteren. Nu nog meer, nu ik zelf leef van het maken van muziek. Als ik muziek begin te analyseren en ik begrijp het, dan verlies ik algauw interesse in die muziek. Als ik het niet door heb, kan ik mijn verstand afzetten en dat is net wat ik eigenlijk wil. Het klinkt misschien verwaand, maar vandaag nog luisterde ik naar [Charles] Mingus. Ik hou van zijn muziek omdat ik zelf geen jazz kan spelen en het allemaal erg onverwacht is, alsof dat bijna de bedoeling van jazz is.

Is dat misschien ook waarom er zo’n groot verschil zit tussen je verschillende songs?
Het gebeurt waarschijnlijk onbewust, maar er zitten meerdere mensen in mij, zoals in iedereen. Ik benader muziek meer als persoon dan als artiest. Ik ben een mens, die dit op dit ogenblik voelt en dat geeft dat als muzikaal resultaat. Een album is nog steeds meer een verzameling songs dan een thema of een project voor mij.

Heeft elk album dan geen uitgangspunt?
Elk nummer heeft een eigen uitgangspunt en de songs, die ik dan binnen een bepaalde periode maak, komen toevallig op een album terecht.

Een nummer als Made Of Crushed Little Stars is heel specifiek. Zowel muzikaal als tekstueel. Kan je daarover uitweiden?
Op teksten ga ik per se niet in. Die interpretatie laat ik over aan de luisteraar. Maar ik wist wel dat het kort moest zijn. Ik weet niet eens meer waar ik op uit was toen ik het schreef, maar het moest erg dicht tegen punkrock aanleunen wat akkoorden en dergelijke betreft. Elke strofe mocht bijvoorbeeld niet op een bepaald, verwacht moment beginnen. En het nummer moest bovendien in één take worden opgenomen.

Uit enkele van je tweets blijkt dat je bezig bent met politiek.
Ik ben nu eenmaal een persoon en iemand zei ooit: “The person is political”. Als mens, als volwassene kan je niet anders dan politiek zijn. Maar ik weet er eigenlijk niet genoeg van, niet van politiek of geschiedenis om het al in mijn muziek te kunnen verwerken. Maar artiesten hebben het voordeel dat mensen naar hen luisteren. Ik wil dat als muzikant niet uitbuiten. Ik ben nu eenmaal geen politicus. Ik zoek dus nog een evenwicht om mijn positie als muzikant te gebruiken in dat opzicht. Politiek is nog altijd een marketingspel en muziek is gewoon een voor de hand liggend instrument in dat opzicht.

Je haalt jezelf vaak neer in je songs. Doe je dat met opzet of gebeurt het gewoon?
Opgevoed als Aziatische vrouw, werd ik door velen gekleineerd en ging ik mijzelf ook zo zien. Onderbewust zal het altijd een deel zijn van wie ik ben.

22 juni 2016
Patrick Van Gestel