Katinka Polderman - Annie MG Schmidt heeft ook zitten ploeteren

Katinka Polderman wordt vaak omschreven als onverstoorbaar, gortdroog, subtiel en lomp, maar ook hilarisch, ontroerend en vaak absurd. In haar vierde voorstelling ‘Polderman Baart Zorgen’ bouwt de Nederlandse vrolijk verder aan de weg. De Zeeuwse blinkt uit door haar rake observaties, zelfspot, grote taalgevoel en nuchter engagement dat ze giet in leuke teksten en grappige liedjes. Die maken van Polderman een van de meest intrigerende cabaretiers van het moment.

Ga je met je nieuwe voorstelling een andere weg op of ligt ze eigenlijk in de lijn van je vorig werk?

Polderman : Er zitten nog altijd veel liedjes in. Zingen is iets wat ik graag doe en naar men zegt ook goed kan. Ik heb een minitheatertje gemaakt waarop een camera staat. Via de beamer wordt alles levensgroot geprojecteerd. Zo sta ik zelf ergens ook in mijn zelf geknutselde decor. In die zin sla ik toch nieuwe wegen in.

‘Polderman baart zorgen’ is de titel van de voorstelling. Hoe moeten we die interpreteren?

Polderman : Het vreselijke van zo’n titel is dat die al anderhalf jaar van tevoren bedacht moet zijn voor de programmaboekjes van de culturele centra. Ik moest dus zo’n ambigue titel kiezen. De titel heeft weinig met mezelf te maken want eigenlijk maak ik me al bij al niet te veel zorgen. De voorstelling gaat wel over de dingen die me bezig houden. Niet dat ik frustraties uit, dat zou geen leuke voorstellingen teweeg brengen, het gaat over de dingen waarover ik me kwaad maak en soms ook niet begrijp. Dat betekent niet dat ik het publiek de hele avond ellende voorschotel (lacht).

Je voorstellingen zijn behoorlijk uniek in hun soort, vind ik. Waar vind jij je inspiratie hiervoor?

Polderman: Eigenlijk in alles, ze ligt voor het grijpen. In boeken, op tv, gewoon in dingen die ik niet snap of waarvan ik verdrietig of blij word. Dat is het mooie aan dit vak. Als je maar gewoon een beetje leeft en je staat open voor alles, dan komen de ideeën vanzelf. Ik zoek daarbij geen grenzen op. Als ik de humor kan verantwoorden tegenover mezelf, denk ik dat het kan. Een voorstelling waarin het totaal onmogelijk is om je je beledigd te voelen is bovendien oninteressant. Ik wil als artiest dan ook diverse onderwerpen aansnijden.

Heb je ’t gevoel dat je soms choqueert?

Polderman : Ik vind ostentatief choqueren niet interessant. Alles moet een bepaald doel hebben. Het is aan het publiek om ergens door gechoqueerd te zijn, daar heb ik zelf geen invloed op. Sommigen hebben niet veel nodig, maar het is niet mijn stijl om heel grof uit de hoek te komen. Ik ben niet grof om gewoon grof te zijn. Zelf vind ik wat ik breng niet choquerend. Akkoord, in ‘Polderman baart zorgen’ vallen woorden als ‘kanker ‘ en ‘kont’ al eens. Mensen kunnen daarover vallen, maar als je goed luistert naar wat ik zeg zijn die woorden in het geheel helemaal niet choquerend bedoeld.

Ik vind jouw zelfspot heel sterk uitgewerkt. Is dat voor jou een soort therapeutisch gegeven?

Polderman : (lacht) Toch niet hoor. Iedereen moet zichzelf kunnen relativeren. Als je dat niet kan, ben je geen leuke mens. Dan is het vast niet zo plezant om met je samen te leven. Je moet jezelf niet belangrijker maken dan je bent.

Ik heb de indruk dat je liedjes vrij vlot tot stand komen. Klopt die inschatting of is het schrijven van songs toch noeste arbeid voor jezelf?

Polderman : Het is moeilijk te beoordelen omdat ik niet kan kijken in het hoofd van andere liedjesschrijvers. Soms lijkt het wel dat het schrijfproces makkelijk verloopt maar ik denk dat een goed lied gewoon moet klinken alsof het heel snel is gemaakt. Vaak zit daar dan meer moeite in dan je denkt. Annie MG Schmidt heeft ook zitten ploeteren op haar schijnbaar eenvoudige teksten, wees daar maar zeker van.

In Nederland ben je ondertussen een bekende cabaretière. Hoe staat het met de absolute doorbraak in Vlaanderen?

Polderman : Ik merk dat ik hier stilaan mijn eigen publiek begin op te bouwen. Er zijn toch al wat mensen die appreciëren wat ik doe. Het is een kwestie van opbouw en het wordt steeds beter. Er zijn natuurlijk nog plaatsen waar ik nog niet ben geweest en dus zijn er best nog wat publieken die me niet kennen en die nog wachten op verovering. Op plaatsen waar ik wel al ben geweest, sta ik al wat verder. Dat merk ik aan de beleving van de mensen.

Is de benadering van jouw humor in Nederland anders dan in België?

Polderman : Doordat ik eigen publiek aan ’t opbouwen ben, bestaat er misschien toch al zoiets als een Katinka Polderman-publiek (grijns). Het maakt niet uit waar die mensen vandaan komen. Eigenlijk beginnen het Vlaamse en het Nederlandse publiek steeds meer op elkaar te lijken. In Nederland wordt het meer getolereerd als een vrouw een vies woord in de mond neemt, in België schrikken sommigen daar nog altijd van. Dat is het enige verschil. Uiteraard hanteer ik ook typische Hollandes begrippen die in Vlaanderen minder bekend zijn. Zo laat ik Nick en Simon wel eens vallen in mijn nieuwe voorstelling. Het duo is iets bekender in Nederland dan bij jullie, maar ik leg ook uit wie dat zijn. Er zijn ook voldoende Vlaamse equivalenten waarmee de mensen in Vlaanderen zich kunnen identificeren om zo een beeld te krijgen van Nick en Simon.

Hoe ambitieus is Katinka Polderman als artieste?

Polderman: Ik vind het leuk om in België te spelen en dus wil ik jullie ook verder proberen in te palmen. Ik woon zelf in Brabant, het zuiden van Nederland is dat, dicht bij de grens. De taal is hetzelfde, alleen zijn er wat kleine cultuurverschilletjes. Ik wil ook in Vlaanderen, hoe zakelijk dat ook klinkt, ook een mooie theatercarrière uit te bouwen. We zien wel of dat lukt. Ik heb er in elk geval veel zin in!