Joan As Police Woman - De human condition van Joan Wasser

Een tijdje geleden trokken we door het regenachtige Brussel op zoek naar Joan Wasser, beter gekend als Joan As Police Woman, en haar nieuwe album 'The Deep Field'. De New Yorkse dame blijkt zich met haar meest recente plaat bekeerd te hebben tot een volwassen veertiger die zich zeer graag verdiept in het romantisch denken. Na losse praatjes over asymmetrische vrouwenkapsels, haar puberale kaalhoofdigheid en het medelijden dat ze nu heeft met haar "poor mother" van toen, slaagden we er toch nog in om het gesprek in de richting van haar eigen songschrijven te sturen: "Het merendeel van mijn leven heb ik besteed aan het uitdenken van manieren om mezelf te haten. Maar er is geen tijd meer om te verspillen aan dergelijk doemdenken."

Het is twee jaar geleden dat we nog nieuw werk van Joan As Police Woman konden beluisteren. Opgelucht dat 'The Deep Field' is afgewerkt?
Joan Wasser: Oh (zucht opgelucht), jazeker! Alleen al het feit dat ik het maken van dit album heb overwogen en deze persoonlijke missie tot een goed einde heb gebracht, maakt me meer dan gelukkig. Het album gaat over mezelf en de positie waarin ik nu ben beland met mijn leven.

Vanuit welke positie heb je 'The Deep Field' dan geschreven?
Het idee achter dit album is zeer romantisch. 'The Deep Field' is namelijk een regio in het sterrenbeeld Ursula in het jongste melkwegstelsel. Kortom, iets waar wij als mens weinig vat op hebben. Als klein wezen wil ik die hele wereld proberen te begrijpen en daarbij verval ik in een soort van romantiek. We weten zoveel dingen, maar tegelijkertijd ook zo weinig. Ik denk dan: "Just enjoy and ride with it..." Ik voel me goed in mijn vel en denk dat het album deze positieve kijk uitstraalt.

Maar je bent daarbij niet in enig romantisch cliché vervallen?
Ik vreesde er inderdaad voor dat ik op het "cheesy path" verzeild zou raken, daar waar je de luisteraar verliest. Maar de truc is om de songteksten bij wijze van spreken een miljoen keer te herschrijven, tot het moment waarop je voelt dat je die tekst zonder enige schaamte of ongemak elke avond kan herhalen voor een groep onbekende mensen. Het is net die laatste vijftien procent van je song dat het moeilijkste is om af te werken. Het gaat hem vaak om een twijfel die ontstaat rond slechts vier woorden of één transitieakkoord, maar dát zijn net de details die je nummers typeren. Wanneer je iets vier dagen na elkaar met een goed gevoel kan spelen, denk ik dat je op die intuïtie kan en mag vertrouwen om te bepalen dat je nummer klaar is.

Dus we mogen eigenlijk blij zijn dat je nieuwe album er al na twee jaar is gekomen?
De eerste zeven nummers schreef ik on the road, tijdens de tour met mijn laatste album (To Survive, 2008, nvdr.) Na de opnames en eerste beluistering van die tracks, heb ik mezelf afgevraagd wat dit album nog nodig had om als één coherent geheel te klinken. En op dat moment hebben ze me voor het eerst in mijn solocarrière een deadline opgelegd. Ik was eerst erg zenuwachtig: (roept) wat als ik geen inspiratie heb?! Maar uiteindelijk heeft die werkwijze het tegendeel bewezen en mij net geholpen met het productieproces van 'The Deep Field'. Ik was op dat moment ook niet meer aan het touren en zat dus in een zeer comfortabele setting waarin ik zo hard als nodig kon werken aan mijn muziek.

Ben je in die periode jezelf nooit beu geraakt?
Wel, ik haal het merendeel van mijn ideeën gewoon uit het stadsleven van New York. Ik kan je verzekeren: there is a lot of humanity! Het boeit me om interacties van mensen te observeren en nadien na te denken over mijn eigen reacties in bepaalde, gelijkaardige omstandigheden. Soms reageer je heel anders dan je zou denken. Dus ik verwerk tegelijkertijd ook veel van mijn persoonlijk leven in mijn teksten en daar word je inderdaad soms moe van. Maar dan neem je gewoon even een adempauze en ga je later weer aan de slag.

Heb je daarom in 2009 de compilatie 'Cover' uitgebracht, als een soort van adempauze?
Inderdaad. De onderwerpen waarover ik aan het schrijven was waren heel zwaar en donker. Op een bepaald moment voelde dat erg crappy aan. Dat album is er gekomen uit verlangen om even weg te vluchten van mezelf, om even uit mijn eigen hoofd te kunnen verdwijnen.

Je hebt je verdiept in de hoofden van andere songwriters, door hun nummers te coveren. Was dat een verrijkende ervaring voor jou als muzikant?
Dat valt moeilijk te zeggen. Langs de ene kant heeft die ervaring ervoor gezorgd dat ik nadien fris en opgemonterd opnieuw kon beginnen schrijven aan 'The Deep Field'. Langs de andere kant heb ik me natuurlijk ook ingeleefd in het werk van andere artiesten, wat een heel andere dimensie is. Die werkwijze heeft zeker wel invloed gehad op de nummers die ik nadien heb gecreëerd, maar dan eerder onbewust.

Het is nu ook de derde keer dat je samenwerkt met Bryce Goggin. Wat betekent hij voor jou als producer?
Hij heeft ten eerste een fantastisch gevoel voor muziek. Maar het meest belangrijke is dat ik me echt goed voel bij hem in de studio. Het is niet vanzelfsprekend om talloze keren te zingen over de meest intieme, persoonlijke dingen uit jouw leven, terwijl er naast jou iemand uiterst geconcentreerd zit te luisteren. Als je jezelf ongemakkelijk voelt in de buurt van die producer, gaat het wantrouwen zich ook vertalen in jouw songs. Hij is rechtuit zonder onvriendelijk te zijn en hij is ook niet pretentieus over zijn eigen ideeën. Bovendien kan hij perfect aantonen wanneer iets niet werkt en dat dan ook subtiel in de vuilbak smijten (lacht). Dat is een perfect voorbeeld van zelfvertrouwen, zonder een al te groot ego te hebben. En zo kies ik ook mijn muzikanten: met de meeste mensen waarmee ik samenwerk heb ik een speciale band opgebouwd. Bovendien zijn ze erg easy going. Er zijn veel goede muzikanten in New York, maar ik wil ze echt niet allemaal op mijn plaat (lacht).

Goggin heeft ook het begin van je carrière als singer-songwriter meegemaakt. Hoe denk je nu over je eigen soloproject?
In het begin had ik erg veel schrik dat er niets ging zijn, dat ik niets had om over te praten of om te delen met een publiek. Ik heb in mijn leven al naar zoveel goede muziek geluisterd en er letterlijk ook tussen geleefd. "Ik zou die mensen nooit kunnen evenaren.", dacht ik. Maar wie niet waagt niet wint. Dat klinkt zeer logisch, maar ik moet mezelf er elke dag aan herinneren.

Nu heb ik enige ervaring en als er iets is dat ik geleerd heb, is het gewoon geduldig zijn en niets forceren. Muziek maken is een spontaan proces, want als je jouw muziek een tijdje aan de kant plaatst, ga je hem vanzelf missen en er opnieuw aan verder werken, waardoor je weer dat gevoel van voldoening krijgt. Daarentegen moet je wel doelen en deadlines stellen om het te kunnen afwerken. En daar is dan weer oefening voor nodig. Jimi Hendrix zou Jimi Hendrix nooit geweest zijn zonder veel te oefenen. Vanzelfsprekendheid is een té naïeve gedachte in de muziekwereld.

Op je laatste album zing je: "The human condition makes me melt inside." Is dat ook een naïeve gedachte?
Integendeel, het is iets wat mensen vaak niet zien. Het gaat niet over de algemene mensheid, maar eerder over het metrostel in New York. Daar zitten zoveel verschillende culturen en nationaliteiten samen in een gesloten ruimte. Wat me daar opvalt is wat voor breekbare, delicate en mooie wezens wij mensen wel zijn. Je kan die breekbaarheid aflezen van mensen hun gezicht, ook al willen ze die niet expliciet laten zien. Dat is voor mij de human condition. Daarenboven smelt ik nóg meer als mensen spontaan vriendelijk zijn tegen elkaar.

De meest donkere song van het album is Flash. Ondanks de positieve teksten komt de song wel erg obscuur en dromerig over.
Ik heb dat nummer geschreven op een trip in Mexico. Het is een soort van self love song, waarin ik mezelf leer accepteren. Dat heb je af en toe eens nodig. Ik heb het merendeel van mijn leven namelijk naar verschillende manieren gezocht om mezelf te haten. Maar er is geen tijd meer om te verspillen aan een dergelijk doemdenken.

Staat dat in relatie tot je leeftijd?
Zeker, ik klaag namelijk niet over ouder worden, maar ben er net optimistischer door geworden. En dat is nu het punt dat ik met dit album wil maken. Ik heb er veel energie in gestopt om die donkere bagage uit mijn leven te verwijderen. Het was echt een bewuste keuze om een mentaal raamwerk op te bouwen en van die donkere onderwerpen af te geraken.

Ik wil zo verantwoordelijk mogelijk leven voor de rest van mijn tijd. Je altijd herinneren aan het feit dat je gelukkig mag zijn dat je leeft, is zeer belangrijk voor mij.

Die boodschap is duidelijk. Bedankt.