Emilie Zoé - Ik wil het vuur in mezelf volgen

Soms ontmoet je iemand voor de eerste keer en wordt het toch een levensveranderende ervaring. Onze online ontmoeting met de Zwitserse Emilie Zoé was zo'n ervaring. Zij maakte met 'Hello Future Me' een erg mooie plaat, maar de ideeën achter die plaat en de bijhorende tour zijn zo mogelijk nog mooier.

Wij leerden jou kennen met The Painter, een nummer van je vorige album ‘Pigeons’, dat je maakte samen met Christian Garcia-Gaucher. Maar je nieuwe plaat klinkt helemaal anders. Hoe zit dat?

Emily Zoé: Het is eerder de opvolger van ‘The Very Start’. Dit zijn opnieuw allemaal nummers die ik zelf schreef. En samen vormen ze mijn derde studioalbum. ‘Pigeons’ was een samenwerking met Christian, maar ook met Louis Jucker. Die nummers werden geschreven als een alternatieve soundtrack bij de film ‘A Pigeon Sat On A Branch Reflecting On Existence’ van Roy Anderson. We speelden die live tijdens de vertoning als ciné-concert. Achteraf kwamen die op plaat.

Dit album kwam compleet anders tot stand. Ik componeerde de nummers en nam ze achteraf op samen met Nicolas Pittet, de drummer waarmee ik al ongeveer tien jaar samen speel. Hij is ook een van mijn beste vrienden. We namen echt de tijd om deze plaat op te nemen. ‘Pigeons’ namen we op in ongeveer vier dagen en de opnames van ‘Hello Future Me’ duurden twee of drie maand.

Je doopte de nieuwe plaat ‘Hello, Future Me’. Wat wilde je je toekomstige zelf vertellen?

(aarzelend) Goh, misschien gewoon: “Hoe gaat het met je?”. Ik nam de meeste songs op in de loop van 2020. Een periode waarin ik veel tijd had om na te denken over vragen als “Wie ben ik eigenlijk?”, “Wat zijn wij in de wereld?”, “Hoe gaat het met die wereld?” Al dat soort grote vragen die me eigenlijk wel reeds bezighouden sinds mijn jeugd, maar die nu plots echt prominent werden.

Ik vroeg me ook niet alleen af welke de antwoorden nu waren, maar ook hoe ik er op zou antwoorden in de toekomst, over vijftien jaar of zo. Zou ik dan nog dezelfde zijn? Zou de wereld nog hetzelfde zijn? Uit dat gepieker kwam Hello, Future Me, dat later de titeltrack zou worden van deze plaat. Het is eigenlijk een soort van brief aan mijn toekomstige ik, waarin ik schrijf: jij weet wat er ondertussen allemaal is gebeurd, maar ik nog niet want ik leef nu. Dat nummer was ook het eerste dat ik had. De rest kwam er later bij.

Een echte soloplaat is ‘Hello Future Me’ ook weer niet. Je werkte samen met een aantal vrienden. Hoe belangrijk zijn zij geweest?

Mijn vrienden zijn erg belangrijk, al van bij het begin. Ik heb hen van bij het begin van mijn carrière erbij betrokken. Mijn labelgenoten bij Hummus Records vormen bijna een familie. Zo voelt het voor mij. We hebben ons hoofdkwartier in La Chaux De Fonds, een bergstadje op duizend meter hoogte. Daarom vormen wij ook echt een scene. Iedereen speelt samen met iedereen. Dit album is mijn meest persoonlijke, maar ik kon het niet alleen. Dus het lag voor de hand dat ik Nico (Nicolas Pittet, nvdr) er weer bij vroeg, maar ook Louis Jucker is er weer bij. Hij werkt ook al met mij sinds ‘Dead End Tape’, mijn debuut.

Die twee mensen hebben maar een half woord nodig om mij te begrijpen. Als ik bijvoorbeeld zeg dat iets wijds moet klinken, weten zij wat ik bedoel. Ik was voor het eerst zelf hoofdverantwoordelijke voor de productie. Alle keuzes zijn mijn keuzes, maar, maar ik had hun hulp zeker nog nodig om de plaat te laten klinken zoals ze klinkt. De instrumenten op de plaat (piano, gitaar, synths, Moog) speelde ik allemaal zelf in, behalve cello, drums en percussie.

Je benadert nu af en toe de sound van die andere Zwitserse act Black Sea Dahu. Nogal wat nummers hebben datzelfde intimistische, bedachtzame.

Ik zie zelf niet meteen die overeenkomst, maar het is wel zo dat ik van bij het begin altijd heb gewild dat mijn stem zo dicht mogelijk bij het oor van de luisteraar komt. Alsof ik fluister in hun oor. Ik heb Black Sea Dahu wel al ontmoet en ik vind hun muziek goed, maar ik voel me muzikaal meer verwant met bands als Girls In Hawaii. België is naar mijn mening zeer vergelijkbaar met Zwitserland. Ook wij spreken drie officiële talen en hebben verschillende muziekscenes. De meeste Zwitserse bands kennen elkaar en ik veronderstel dat dat bij jullie ook zo is. We hebben ook heel veel festivals en in elke kleine stad is er wel een concertzaal. Het is echt ongelooflijk hoeveel er te beleven is.

Wat ik leuk vind is om van heel intimistisch naar heel wild te gaan, van diep naar hoog. Daarom ook dat ik deze acht nummers uitkoos. Ik had er meer, maar deze acht pasten het best bij elkaar en zij vormen het palet aan energie en stemmingen dat ik wou bereiken. Ik snap dat je in die intimistische songs iets terugvindt van Black Sea Dahu, maar de andere zoals Parents’ House en Apollo zijn veel gruiziger en steviger dan wat zij brengen. Misschien is dat wel vanwege mijn andere samenwerkingen. Zoals die met postmetalband Abraham.

Eén van de vreemdste nummers is I Saw Everything dat start met de woorden: "I saw everything / our monkey feet / printed in my head / it saturates my ears / I saw hearts of gold / but is gold for kings?” Wat bedoel je daarmee?

Ik schrijf ook wel eens muziek voor theater. Zo moest ik ook eens werken met een oude tekst van Racine (‘Andromarque’, nvdr). Het was een mythologisch verhaal vol vreemde woorden en poëzie en ik vroeg me echt af waarom we dat soort verhalen nog spelen in onze moderne tijd. Het is zo vreemd. Ik kwam erachter dat sommige onderwerpen tijdloos zijn en dus wou ik zelf ook zo’n nummer schrijven. Dat werd I Saw Everything. Ik besloot het op te nemen voor dit album omdat het meer verdiende dan enkel gespeeld te worden bij dat theaterstuk. Er zijn verhalen die de tand des tijds overleven. Racine schreef zijn tekst in de zeventiende eeuw in Alexandrijnse verzen, maar we worden er nog altijd door geraakt. Ik vroeg me af hoe dat komt en ik kwam tot de conclusie dat emoties van alle tijden zijn. Sommige zaken maken we altijd opnieuw mee. Het heeft geen belang in welke tijd je leeft.

Intermenselijke relaties, onze capaciteit om na te denken, bewust zijn, onze plaats hier op aarde en in het universum,... de zaken die voor ons belangrijk zijn, die zijn hetzelfde nu als honderden jaren geleden. Ik zie ons soms als een diersoort tussen de andere. Er is geen verschil. Wij denken wel dat wij uitverkoren zijn en losstaan van de natuur. Dat de natuur iets is wat wij kunnen observeren van buitenaf, maar door terug te keren in de tijd via die teksten, ontdekte ik dat we gewoon onderdeel zijn van alles.

Je lijkt ook een fascinatie te hebben voor vuur. In eerder genoemd nummer zing je: “She burned him down”. elders staan rozen in brand en in Volcan zing je: "Burn our bodies down". Is dat opzettelijk?

Ik hou wel van het idee dat sommige dingen even bestaan en dan plots verdwijnen. En vuur kan dingen doen verdwijnen, maar wel op een mooie manier. Vuur is angstaanjagend, maar mooi en die combinatie vind ik erg diep. Ik kan uren in vlammen kijken. Vuur staat ook voor energie. Als je vurig bent, ben je tot staat om dingen te verwezenlijken die je zelf niet voor mogelijk hield. Ook dat spreekt me erg aan. We moeten nu terug in connectie komen met het vuur in onszelf. Tijdens de lockdowns hebben we veel kunnen nadenken over alles wat slecht ging, over wat ons angst aanjoeg, maar we mogen er niet lethargisch van worden. We zijn hier en als mensen kunnen we kiezen om onze energie te besteden aan goede of slechte dingen. We kunnen voedsel geven aan onze angsten en aan alles wat slecht loopt, maar ik kan ook beslissen om een ander pad te volgen. Ik wil het vuur in mezelf volgen. Ik kan iets betekenen. Ik kan dingen ten goede keren.

Evident is dat niet. Ik heb er ook mee geworsteld. Iedereen krijgt klappen in het leven, maar dat is wat ik met dit album wil zeggen. Ik wil niet dat mijn toekomstige ik verslagen is en ik spreek mezelf moed in: ik heb een keuze. Ik kan bij de pakken blijven zitten of focussen op het positieve. Zelfs als alles shitty lijkt. Ik zal je nog iets vertellen: tijdens mijn toekomstige concerten wil ik een postbus op het podium brengen, de "Hello Future Box". Ik maakte zelf postkaarten en daarop zal het publiek dingen kunnen schrijven zoals wat ze hopen voor de toekomst. Tijdens de volgende concerten zal ik die positieve dingen voorlezen. Ik reis van stad naar stad en ik breng de boodschap over en ik ga ze ook op mijn website zetten. Misschien wil niemand er iets opschrijven, maar het feit alleen al dat ik al energie heb gestoken in deze positieve actie, betekent al iets voor mij. Ik heb er al over nagedacht wat ik zelf op zo’n kaart zou schrijven en dus heb ik zelf al iets positiefs gestopt in de toekomst.

Dit doet me denken aan een collega in het onderwijs. Ze laat de kinderen bij het begin van het schooljaar een brief schrijven aan henzelf over wat ze hopen te leren en beleven in de klas. Aan het eind van het jaar mogen ze de brief aan zichzelf opnieuw lezen. De reacties zijn altijd geweldig.

Fantastisch, ja! Wat zij doen aan het begin van het jaar, is als het planten van een zaadje van hoop.  Ik heb ook nogal wat vrienden die in het onderwijs werken. En wat zij zeggen, geeft me altijd inspiratie. Zij zijn ook bezig met de toekomst.

En wat heb je als Zwitserse met de zee? In de titeltrack zing je: “Our house is on the shore”, in Roses On Fire komt een schip voorbij en je hebt ook een song die Tidal Waves heet. Nochtans heeft Zwitserland geen kust.

Die kust is geen exacte locatie. De kust is het eind van iets, maar ook de start van iets nieuws. En toch kan je ook terug een eindje in het water gaan. Wij hebben dan wel geen zee, maar we hebben veel meren en ik ben opgegroeid vlakbij een meer en wat ik altijd het leukst vond, was dat er mist was: je kon dan niet het hele meer of de overkant zien. Dan kon ik als kind echt fantaseren dat het meer eindeloos was als de oceaan. Toen ik die de eerste keer zag, was ik helemaal overdonderd. Maar misschien zit er ook iets in van de klimaatverandering. Als de zeespiegel stijgt, zullen heel wat huizen aan de kust verdwijnen. Behoort dat tot onze toekomst? Zullen we hen nog zien staan als het eb is?

En wat met ‘Tidal Waves’? Het heeft als ondertitel ‘Song For Lautrec’. Bedoel je daarmee Henri De Toulouse-Lautrec? En zo ja, wat is de connectie?

Die song schreef ik eigenlijk voor een boekvoorstelling van Mathieu Mégevand die een boek schreef over Toulouse-Lautrec. Ik las het boek en het verhaal van de schilder en het raakte me erg hoe hij de kleine, betoverende details uit een situatie kon kiezen en schilderen. Hij voelde zich soms erg oncomfortabel bij de realiteit, maar hij wist er toch altijd de schoonheid van in te zien en te vertalen naar zijn werk. Hij schilderde veel feestjes en zomerse taferelen in Parijs, maar zelf voelde hij zich daar niet thuis. Hij was een buitenstaander en had last met intermenselijke relaties, maar hij kon er wel de schoonheid van inzien.

Dat is wat ik ook wil doen. Ik wil het mooie zien in onze soms grauwe realiteit en dat overbrengen naar de mensen in de toekomst. Schilderijen zijn blijvend. We kennen allemaal een schilderij van Toulouse-Lautrec en we kunnen nu nog zien hoe hij zich verhield tot de realiteit in zijn tijd. Dat is magisch. Wij kunnen nu nog altijd zien hoe hij de wereld zag. Ik hoop dat mijn kunst ook de tijd zal overleven en mensen uit de toekomst iets vertellen over hoe ik de wereld zag.

Op 16 maart kom je naar de Botanique in Brussel. Is het de eerste keer?

Nee, ik speelde eerder al vaker in België, maar niet met mijn soloproject. Als Emilie Zoé stond ik twee of drie keer in een kleine zaal: Le Moulin Fantôme in Tubize. Zes of zeven jaar geleden stond ik wel eens in de Witloofbar en ook al eens in de Orangerie in het voorprogramma van een andere band. Ik hoop dat ik dezelfde energie kan overbrengen als op het eerste concert dat ik zelf bijwoonde na zes maanden lockdown. Het moment dat de bassist zijn versterker opendraaide, gaf me zo'n boost! Heel mijn lichaam tintelde.

We gaan naar concerten om daar samen met andere mensen hetzelfde te beleven en dat maakt het leven mooier en beter. Daartoe bijdragen, is genoeg voor mij. Het is eigenlijk ongelooflijk. We hebben met vijf mensen aan deze plaat gewerkt in Zwitserland, een land dat voor jou honderden kilometers ver weg ligt. We kenden elkaar niet, maar op de één of andere manier kwam de plaat tot bij jou en kon ik jou raken. Dat geeft me zoveel voldoening! Als ik dat met mijn shows kan bewerkstelligen bij nog een paar mensen, ben ik gelukkig.

16 maart staat deze artieste in de Botanique.