Eefje De Visser - De nacht is boeiend, maar de dag geeft energie

Op 8 januari (vandaag dus) brengt Eefje De Visser haar derde album ‘Nachtlicht’ uit. Dankzij de knappe voorgangers ‘De Koek’ en ‘Het Is’ wist ze in Nederland en Vlaanderen een trouwe schare fans voor zich te winnen. We spraken met Eefje op een warme decembermiddag in haar tweede thuisstad Gent. We hadden het uiteraard over ‘Nachtlicht’, maar ook over haar groep, invloeden, herinneringen, hoogtepunten en dromen.

Je geeft concerten onder je eigen naam. Nooit aan gedacht om een artiesten- of groepsnaam te gebruiken? Eefje De Visser: Ik heb dat helemaal in het begin wel overwogen, nog voor ‘De Koek’ uitgekomen is, maar dat voelde heel onlogisch aan. Ik kon ook niet onmiddellijk iets bedenken dat natuurlijk en geloofwaardig aanvoelde. Ik was toen ook sowieso nog meer een soloartiest dan nu. Het was toen dus logisch om als Eefje De Visser naar buiten te komen, terwijl ik nu wel het gevoel heb dat ik meer onderdeel ben van een band. Omdat de teksten en liedjes wel steeds van mij komen, blijft het weliswaar mijn project.

Je geeft zelf aan dat je geëvolueerd bent van "Eefje De Visser, het soloproject" naar "Eefje De Visser, de groep". Hoe uit zich dat in het opnameproces van de plaat?
Eigenlijk zat er in ‘De Koek’ ook al best veel productie; en ook toen heb ik al vrij veel met een band gespeeld. Ik heb toen wel eerst de plaat opgenomen en ben pas daarna een band gaan zoeken om de plaat live mee te gaan spelen. Vanaf dat moment heb ik eigenlijk altijd met band gespeeld. Er is slechts een korte periode geweest dat ik solo gespeeld heb.

‘Nachtlicht’ hebben we wel met de huidige band van vijf gemaakt. Iedereen heeft zijn ideeën gegeven, we hebben samen gerepeteerd en we hebben samen dingen bedacht. Soms werkte dat echt heel goed, maar soms ging het ook niet zoals ik het wou en ben ik met de producer Jacob van de Water, die ook in de band speelt, nieuwe dingen gaan bedenken, die we vervolgens door de band lieten inspelen.

De eindbeslissing lag dus bij jou en de producer?
Uiteindelijk waren we met drie: Pieterjan Coppejans heeft de preproductie voor zijn rekening genomen en achteraf nog mee aan de sound gesleuteld; Jacob en ik hebben vooral de arrangementen, structuren en melodische partijen bedacht.

Hoe begin je aan een nieuwe plaat? Heb je een vast stramien?
Het schrijfproces verloopt best vlot. Ik doe dat al heel lang, maar productie is toch iets relatief nieuws want ik heb nog maar drie platen gemaakt. Ik heb altijd heel veel zelf willen doen, maar ik ben er niet echt ervaren in. De productie is veel lastiger dan het songschrijven. Dat laatste doe ik vooral tussendoor en als ik wat vrije tijd heb, komt er van alles uit. Op een bepaald moment wil je dat dan op plaat gaan zetten en dan kan je nog zo veel kanten op. Het is kwestie van dan even te zoeken. Ik heb me er voor ‘Nachtlicht’ echt achter moeten zetten want het proces kwam heel langzaam op gang. In het begin wisten we het niet zo goed en het duurde wel even voor we er echt wel uit waren welke richting we uit wilden. Maar toen we op dat punt aanbeland waren, hadden we niet zo veel tijd meer en hebben we op korte tijd heel veel moeten doen.

Er worden vaak allerhande labels op je muziek gekleefd, maar hoe zou je je muziek zelf omschrijven?
Ik kan er duizend woorden aan geven, maar melancholische pop is wellicht het meest kernachtige… met op dit moment veel synthesizers (lacht).

Dat je in het Nederlands zingt, hoeft daar niet echt bij vermeld te worden?
Vaak wordt Nederlandstalig nog gezien als een genre, maar dat is het natuurlijk helemaal niet. Mensen hebben bij Nederlandstalig ook vaak al een vooroordeel; en ik moet mijn muziek vaak kaderen wanneer ik zeg dat het Nederlandstalig is. Het is geen schlager of kleinkunst, maar zit meer in de indiepophoek.

Je nieuwe single Scheef werd heel enthousiast onthaald en dient als warmmaker voor je nieuwe plaat. Is de single representatief?
Eigenlijk niet. Ik wou eerst iets uitbrengen dat meer onderhuids was en een emotioneel impact zou hebben. Er staat zeker beter singlemateriaal op ‘Nachtlicht’, maar dat komt later nog wel aan bod. Scheef is niet zozeer representatief voor de plaat, maar er staan wel meer van die dromerige songs op. Daarnaast staan er ook tal van frisse, compacte, geproduceerde liedjes op.

De plaat bevat niet zozeer een grote koerswijziging, maar wat wel opvalt is dat er meer elektronica aan te pas komt.
Sommige mensen schrikken zich inderdaad rot als ze de plaat voor het eerst horen en anderen vinden het inderdaad een beetje in de lijn van het voorgaande. Ik heb zelf het gevoel dat het een heel andere plaat geworden is dan ‘Het Is’. De energie vind ik vooral anders, maar het klopt inderdaad dat ik mijn eigen stijl wel heb. De manier van songschrijven en de combinatie tekst-melodie blijft wel identiek, maar op ‘Nachtlicht’ vind ik vooral de productie meer uitgediept en doordacht. Ik heb er echt meer op zitten broeden dan bij de vorige platen.

Vanwaar de titel trouwens?
Nachtlicht is een woord dat een paar keer terugkeert in mijn liedjes. Uiteindelijk is enkel Wakker daarvan op de plaat terechtgekomen, maar ik heb ruim twee jaar geleden al een song geschreven met "nachtlicht" erin. Ik vind het een mooi woord dat heel natuurlijk in me opkomt. Ik vind het ook een erg visueel woord ook; het nachtelijke stadsleven zit er wat in, maar het is ook licht en donker, dag en nacht. Ik vind de donkere en lichte kanten van mensen, het leven en mezelf altijd interessant om over te schrijven.

Zie je jezelf eerder als een dag- of als een nachtmens?
De nacht op zich is misschien wel boeiender, maar de dag voelt voor mij wel opgewekter en dan ben ik ook actiever. De nacht is riskanter (lacht), maar de dag haalt meer de lichte kant in mij naar boven. Ik ben bovendien heel gevoelig voor licht en zon. Ik krijg daar een ongelofelijke energie van. In het donker in groep is meestal heel aangenaam, maar alleen in het donker is alleen maar naar.

Je zit op dit moment aan een ritme van een plaat om de twee jaar. Is dat bewust of eerder toevallig?
Dat is niet zo bewust. Het is een cyclus, die ontstaat: je brengt een plaat uit, je gaat touren, je doet een festivalseizoen, je doet nog een tour of een theatertour, je gaat een plaat maken en dan ben je twee jaar verder en komt die weer uit. Het zou kunnen dat ik daar voor de volgende plaat wat langer over ga doen. Ik heb wel al veel ideeën voor een nieuwe plaat, dus het zou ook opeens supersnel kunnen gaan. Het is dus echt afhankelijk van hoe alles verloopt met ‘Nachtlicht’.

Wat doe je het liefst? Een album opnemen of live spelen?
Ik ben eigenlijk echt van het live spelen gaan houden doordat ik een plaat had waarmee ik kon touren. Daarvoor was ik echt meer iemand die liefst schreef en bedacht; het creatieve proces, zeg maar. Op dit moment vind ik het eigenlijk even leuk. Spelen op een podium, wat je in samenwerking gemaakt hebt, geeft wel een gevoel van tevredenheid omdat je op dat moment deelt wat je gemaakt hebt. Ook de interactie met het publiek en met de band trekt je echt uit je isolement en is op zich fantastisch. Het maken en bedenken zelf blijft wel het uitgangspunt.

Wat zijn je grootste muzikale invloeden?
Dat gaat echt alle kanten op. Ik vind dat een lastige vraag, want ik merk dat ik niet echt duidelijke inspiratiebronnen heb. Uiteraard ben ik beïnvloed door alles wat ik van jongsaf heb meegekregen. Mijn ouders hielden van de beter popmuziek. Minder The Rolling Stones en Pink Floyd, maar eerder afgewerkte, afgeronde pop zoals The Beatles, Crowded House, Carole King, Crosby, Stills & Nash en dat soort dingen. Zelf luister ik nu naar de eigenzinnig singer-songwriters met bijzondere producties, want daar val ik ook hard voor. Ik luister niet vaak naar Leonard Cohen, maar hoor liever iets meer aangeklede muziek. Metronomy is één van mijn lievelingsbands, Frank Ocean heb ik grijsgedraaid, Bon Iver, maar dan vooral zijn tweede meer uitgewerkte plaat

Heb je ook helden in een totaal andere richting dan de muzieksector?
Weinig. Ik luister veel naar muziek, maar daarbuiten ben ik weinig bezig met kunst of film. Ik houd er wel van, maar ben er niet echt bewust mee bezig. Gewoon genieten.

Wat zijn je eerste muzikale herinneringen?
Ik weet nog, toen ik een jaar of zes was, dat er een liedje was van Carly Simon - nummer zes van het bandje weet ik zelfs nog - waar ik helemaal wezenloos van was. Ik wilde dat steeds opnieuw horen. Het was een liedje waar op het einde de strofes, bridge en het refrein helemaal door elkaar werden gemixt tot een soort van bombastisch geheel en dat vond ik toen heel bijzonder. Verder werd er ook veel muziek gemaakt thuis. Mijn ouders kennen elkaar via de muziek, dus ik weet niet beter. (lacht)

Wanneer wist je: “Muziek is wat ik wil doen”?
Dat heeft op zich even geduurd. Ik maak wel al van jongsbeen liedjes en ook in mijn puberteit veel geschreven, maar ik wilde toen op een gegeven moment gaan illustreren en ging toen naar de kunstacademie. Ik merkte dat ik daar toch niet zo mee bezig was, want voor mijn toelatingsproef had ik vooraf helemaal niks gedaan. Ik besloot dan die toelatingsproef niet te doen en een jaar te gaan werken. Tijdens die periode bekeek ik of ik niks met muziek kon gaan doen.

Wat heb je precies gedaan van werk?
In verschillende cafés in Den Haag en Utrecht heb ik gewerkt. Daarnaast heb ik ook nog in de thuiszorg gewerkt. Echt met overgave heb ik dat allemaal niet gedaan, maar het gaf me financieel wat ademruimte om met muziek bezig te kunnen zijn.

Wat is het hoogtepunt uit je muziekcarrière tot nog toe?
De Roma in Antwerpen vond ik heel erg leuk. Vooral omdat het voor mij een nieuw begin was, maar ook omdat het zo'n mooie zaal is en er een leuke, positieve sfeer hing.  Lowlands in 2011 was ook een zeer bijzondere show. Het was de eerste keer dat ik iets maakte waar de mensen ook helemaal op gingen dansen en waar er echt een megagrote menigte voor me stond. Ik had dat echt nog nooit meegemaakt. Ik had ook helemaal niet gedacht dat mijn muziek zoveel mensen zou aanspreken. Eigenlijk heb ik zo wel meerdere van die verschillende hoogtepuntjes, maar dit zijn zaken, die spontaan in me opkomen. De Gentse Feesten afgelopen zomer heb ik ook heel leuk gevonden.

Waar zou je willen staan binnen tien jaar op muzikaal vlak?
Ik zou willen doorgaan op de manier zoals ik het nu doe, maar ik zou alles willen uitbreiden. Uiteindelijk zou ik het ook heel leuk vinden om met een filmmaker samen te werken en muziek en film te combineren of iets te doen met dans. Ik heb allerlei creatieve plannen, maar die kan ik nu niet uitvoeren omdat er geen tijd voor is, maar ook omdat er geen geld voor is.

Ik hoop uiteindelijk op de mooiste plekken van Nederland en België te kunnen spelen en dat zonder beperkingen vanwege tijd en geld. Ik hoef geen stadionconcerten te geven. Dat is niet mijn ambitie, maar ik wil wel De Roma, Paradiso en dergelijke zalen uitverkopen. In Nederland lukt dat al aardig, maar het zou fijn zijn om daar in België ook in te slagen. Ik droom ook van het buitenland, maar dat is moeilijk met Nederlandstalige muziek. Ik kreeg van daaruit wel al veel reacties van mensen, die het niet erg vinden dat ze het niet kunnen verstaan. Ik denk dan vaak aan Sigur Ros, want die doen dat ook. Ik ga het ooit wel proberen en dan zien we wel hoe het loopt.

Je denkt er niet over na om het in een andere taal te proberen om het internationaal waar te kunnen maken?
Daar heb ik wel al over gedacht en ik heb het ook al geprobeerd, maar het werkt eigenlijk niet. Ik merk dat de taal en de klank van de woorden zo bepalend zijn voor mij dat ik me daar niet aan wil aanpassen. Ik hoop gewoon dat dat genoeg is.

Hoe groot is het verschil in populariteit en bekendheid tussen Nederland en België op dit moment?
In Nederland krijg ik heel weinig airplay. Niet dat ik niet gedraaid word, maar ik zit zelden in de playlist. Ik heb daar live dan weer een grote aanhang. Daar kan ik touren en weten dat er sowieso veel publiek op zal afkomen. Hier heb ik wel veel meer airplay op Radio 1 en bij 'Duyster', maar moet ik nog een publiek opbouwen. Ik begin hier nu echt shows onder eigen naam te doen als hoofdact, want voorheen heb ik vooral voorprogramma’s gedaan.

Hoe groot schat je de invloed van een programma als 'Duyster' in op je bekendheid?
Ik heb het idee dat dat wel een grote invloed heeft gehad. Ik weet nog toen ik voor het eerst op 'Duyster' gespeeld werd dat ik niet goed wist wat voor programma het precies was. Ik merkte toen eigenlijk - rond die periode deed ik het voorprogramma van Renée - dat er ook mensen voor mij kwamen. Tijdens die tour ben ik erachter gekomen dat de mensen in België echt wel wisten wie ik ben en wat ik doe.

Stel dat je volledig carte blanche krijgt om een festivaldag samen te stellen? Geld is geen enkel probleem en ook van het nog bestaan van groepen of in leven zijn van artiesten hoef je je niks aan te trekken?
(Verwonderd) Ik zou alles wat ik tof vind programmeren. Sowieso Michael Jackson en Metronomy. Ik zou het graag heel gevarieerd willen. Ik zou alle bands waar ik fan van ben kunnen noemen: Bat For Lashes, Joanna Newsom, Crowded House. Ook graag iets dansbaars zoals Moloko of Faloc Benz. Dat laatste komt uit Nederland en vind ik heel leuk. Dat kom allemaal spontaan in me op.

Waar zie je jezelf staan in die line-up?
Tijdens de zonsondergang. Ik vind dat altijd een heel fijn moment om te spelen. De tijd daaromheen zal ik wel gaan kijken naar alle andere bands.

Wij komen zeker kijken!

‘Nachtlicht’ ligt vanaf vandaag in de winkelrekken.