Calexico - Nieuwe vrienden, nieuwe muziek

Bij het betreden van Huis 23 van de AB treffen we Joey Burns en John Convertino rustig keuvelend in de sofa aan. Dat hoeft niet te verbazen, want Burns en Convertino zijn bedaarde, bereisde kerels die hier bovendien al twee albums opnamen. We hebben het over hun nieuwe, nog te verschijnen album ‘Edge Of The Sun’. Bij aanvang neemt Joey snel een foto van ons. “Om het thuisfront even te laten weten wat ik doe om brood op de plank te brengen”, zegt hij vlug.

Heel wat songs op het album zijn geschreven in Coyoacán, Mexico City. Dat lijkt misschien niet ver vanuit jullie hoofdkwartier in Tucson, maar dat is het wel (2170 km, nvdr). Waarom zo ver reizen om songs te schrijven?
Joey Burns: Zoals je vast weet, hebben wij iets met Mexico. We wonen vlakbij de Mexicaanse grens, maar er verblijven deden we nog niet vaak en we speelden er nog maar een keer op een groot festival: Vive Latino. We wilden meer te weten komen over Mexico en meer bepaald over Mexico City. Dankzij Sergio Mendoza, die bij ons speelt en bevriend is en samenspeelt met Camilo Lara, kregen we de kans om daarheen te gaan.

Sergio trok naar Mexico City om samen te werken met Ro Velazquez. En zo ontdekte hij dat Coyoacán een goede plaats zou zijn voor ons. Dus trokken wij daarheen in april 2014 om er tien dagen te schrijven en op te nemen. We werkten in een thuisstudio, dus het was goedkoop en er lag geen druk op ons.

Van de demo’s die we daar opnamen, haalden sommige de plaat, andere niet. Voor de vorige plaat ‘Algiers’ trokken we naar New Orleans. Misschien kan je die twee zien als een tweeluik, alleen is deze in Mexico opgenomen. En misschien volgt er nog wel meer. Wie weet?

John Convertino: Tegenwoordig hebben we beiden een gezin en worden we thuis opgeslorpt door alle verantwoordelijkheden die daarbij horen. Om te kunnen creëren, moeten we daar wat afstand van nemen. We hebben het nodig om ergens te zijn waar je opstaat en weet: ik heb nu niets anders te doen dan musiceren of wat te wandelen om de omgeving op je in te laten werken. Dat is wat we ook deden in Coyoacán: wandelen, joggen, naar musea gaan. Allemaal om de cultuur, de plaatselijke vibe op te snuiven en zo te verwerken in onze muziek. Ik denk dat we in de toekomst nog meer op deze manier zullen tewerkgaan.

Burns: John woont ook al een jaar of drie niet meer in Tucson. Eerst verhuisde hij naar Ohio en daarna naar El Paso, Texas. We kunnen dus niet zomaar eventjes bellen en zeggen: “Laat ons even samen wat muziek schrijven.” Toen hij nog in Tucson woonde, deden we dat wel. Dat ging toen heel spontaan.

Convertino: Het is inderdaad een beetje gek gelopen allemaal. Toen we aan deze plaat begonnen, woonde ik nog in Ohio. We gingen op tournee voor ‘Algiers’ en toen ik terug thuis kwam, woonde ik in El Paso. Met al dat reizen en verhuizen, moeten we wel langere periodes vrij nemen om samen te werken.

Burns: Ook voor mij. Ik ben huisman terwijl mijn vrouw uit werken gaat. Er is altijd wel werk te doen. Gelukkig kan mijn vrouw ermee leven dat ik af en toe alles even achter mij laat voor de muziek.

Jullie hadden het over de vibe en de cultuur, maar heel wat songs, die jullie in Coyoacán opnamen, ontberen net dat terwijl de songs die jullie achteraf opnamen, terug in de Verenigde Staten wel de Mexicaanse sfeer uitademen. Hoe zit dat?
Burns: Geen idee. Soms gaat het zo, zeker? Je kunt dat niet afdwingen. En dat wilden we ook niet. We wilden niets forceren. We hebben ons alleszins opengezet voor de sfeer daar. Misschien duurde het gewoon even voor het doordrong. Of misschien was het pas toen we heimwee kregen naar Mexico dat het in de muziek sloop.

Op de eerste dag al, terug in Tucson in de Wavelab Studio, was John nog niet gearriveerd toen we met de anderen besloten wat improvisaties te spelen, wat instrumentale cumbia’s. We namen er drie op en eentje vonden we zo leuk dat we eraan verder gewerkt hebben. Dat werd Cumbia De Donde. De volgende dag kwam John erbij en ik vroeg om er wat drums bij te spelen en de song was klaar. We hadden meteen het gevoel van: cool, dit is het soort songs dat we hadden verwacht van ons bezoek aan Mexico.

Deze plaat roept herinneringen op aan ‘Feast Of Wire’ door de grote variëteit aan stijlen, maar er is ook een groot verschil: op deze spelen heel wat beroemde en minder beroemde muzikanten mee. Hoe kregen jullie die bij elkaar?
Burns: Simpel: via e-mail.

Convertino: Sergio Mendoza, onze keyboardspeler speelde daarbij een grote rol. Hij speelt al zeven jaar bij ons, maar dit keer was hij ook betrokken bij het opnameproces. En hij had, zoals Joey al eerder uitlegde, verschillende connecties in Mexico. Hij bracht ons in contact met Gaby Moreno en Carla Morrison. Een andere vriend van ons was bevriend met Band Of Horses. Bij Falling From The Sky dacht hij aan Ben Bridwell. En Neko Case en Sam Beam (Iron & Wine) kennen we natuurlijk al heel lang.

Burns: Bij Neko was ik zelfs niet zeker dat ze zou reageren. Ze mailde niet terug. Ze is nogal moeilijk vast te krijgen. Maar Sergio zei: “Bel haar op!” En zo lukte het toch. Op den duur werd het een soort van spel. Bij elke song vroegen we ons af: “Wie zouden we hiervoor kunnen vragen?”

Wij hebben natuurlijk vroeger vaak meegespeeld op andermans platen en nu groeide het zo dat zij eens met ons meededen. Het was ook heel leuk om elke dag je mail te checken en dan dingen te zien als: “Hé, Sam Beam stuurde zijn tracks al binnen. Dat was snel!” Wat Sam Beam trouwens deed met het einde van Bullets & Rocks is werkelijk fantastisch. We noemen het “een Crosby, Stills & Nash-ding”.

Convertino: Hij nam de song mee naar een andere tijd, een andere ruimte. De song is erg gedisciplineerd in in vier vierde maat, maar hij gaat ermee aan de haal door de laatste zin te herhalen over die geweldige harmonieën en intervallen.

We hadden het al over de vele stijlen, die jullie incorporeren in jullie muziek. Is het geen nadeel om dan de identiteit van je band te bepalen?
Burns: Wij doen er net ons voordeel mee. Die variëteit IS net onze identiteit en het liet ons toe om overal te spelen. Zowel op rock-, jazz- als op folkfestivals worden wij gevraagd. Het is gewoon wie we zijn. We zijn natuurlijk moeilijk in een vakje te plaatsen. En daar hebben muziekmaatschappijen het misschien moeilijk mee omdat ze iets willen dat duidelijk gestroomlijnd is. Maar fuck that: ik geef niets om succes, om in een vakje te passen alleen maar om meer te verkopen. Het zou natuurlijk leuk zijn om met een grote, chique tourbus door Amerika te trekken of om met een grotere crew te kunnen werken, maar we blijven liever gewoon onszelf. Dat doen we ook op deze plaat. We omarmen wie we zijn en we maken plezier.

Convertino: Calexico heeft nooit trends achterna gelopen of geprobeerd hip te zijn. Het is altijd heel natuurlijk gegaan. Ik ben er zeker van dat we net daardoor al zo lang bestaan. We hebben dan misschien geen bergen poen geschept, maar we hebben wel altijd plezier gevonden in wat we deden, ook al was het soms hard werken. Soms is het moeilijk om onze gezinnen achter te laten om te reizen en te touren. Maar het is het nog altijd waard.

Ook al slopen jullie al heel jullie carrière grenzen tussen muzikale genres, jullie hebben het altijd teder gedaan. Is “tederheid” een ander kenmerk van Calexico?
Burns: Eerder subtiliteit.

Convertino: Dat wisselt nogal. Soms is er veel ruimte voor stilte, voor tederheid in een nummer. Maar soms houden we ook van feesten. Heel wat songs worden live anders geïnterpreteerd dan op plaat. We zullen zien hoe die nummers live zullen evolueren. We hebben ze nog maar een paar keer gespeeld.

Burns: Er zit een grote dynamiek in deze band, een pak subtiliteit ook. We zijn een beetje als Buena Vista Social Club. Dat zijn eigenlijk jazzmuzikanten en ze werden pas wereldwijd opgemerkt toen ze in de herfst van hun leven zaten. Ze spelen feestmuziek, maar wel heel gestructureerd. Net als wij. Dit geeft ons ook weer zoveel mogelijkheden.

Convertino: Bij Calexico spelen ook een paar gasten die een pak jonger zijn dan wij twee. Zo bouwen we bruggen naar andere generaties. Wij leren van hen en zij van ons. Daardoor kunnen we ook een heel divers publiek aantrekken. Gisteren speelden we in Londen in een winkel en er waren mensen van overal: van Spanje tot Australië. En we zien meer en meer dat hele families naar onze shows komen. Dat is heel tof.

Dan zullen jullie je zeker goed voelen op Dranouter. Dat is niet alleen een grensdorp, maar ook een echt familiefestival.
Burns: Geweldig! We kijken er al naar uit. We houden sowieso van België. Het is fantastisch hoe jullie hier al die talen spreken: Frans, Nederlands, Engels, Duits. Jullie hebben een interessant, kindvriendelijk land.

Jullie breken niet alleen muzikale grenzen. Ik kreeg de indruk dat sommige songs over migratie gaan, over een betere plek zoeken om te leven.
Burns: Verhalen van migranten zijn per definitie boeiend. En het vraagstuk van migratie is iets wat mensen over de hele wereld bezig houdt.

Convertino: We hebben zelf allebei een vreemde achtergrond. Joey heeft Ierse wortels en mijn familie emigreerde vanuit Italië. De Verenigde Staten zijn gebouwd op migranten. Dat kan je niet ontkennen. We kunnen ons dus zeker herkennen in de verhalen die migranten vertellen. De uitdagingen van onze families toen zijn dezelfde als die waarmee migranten heden ten dage geconfronteerd worden: de taal en de gebruiken leren, werk vinden, enz. Er zou ook geen verschil mogen zijn in het accepteren van het feit dat mensen een beter leven willen opbouwen. Maar er is wel een verschil in de beleving ervan. Het is dan ook goed dat Obama de regels wil veranderen. Hij wordt daarbij wel bekritiseerd door de Republikeinen, maar zij maken er zich gemakkelijk vanaf: ze bieden geen alternatief. Gelukkig willen de meeste mensen dat, als je in de Verenigde Staten geboren bent, je samen kan blijven met je familie en niet gedeporteerd wordt. Families uit elkaar halen creëert gewoon meer chaos.

Burns: Grenzen moeten daarom niet verdwijnen. Grenzen zijn interessant: het einde van iets en tegelijk een begin van iets. Of andersom. Grenzen mogen alleen niet zo strikt zijn.

Op jullie album spelen twee Griekse en twee Spaanse muzikanten mee. Zij komen allemaal uit het “armere deel” van Europa. Is dat toeval?
Burns: Oh ja. Ik ben al lang fan van Amparo Sanchez. Ze speelde al op drie platen met ons mee. Het is meer een kwestie van overeenkomst in de muziek tussen Spanje en Zuid-Amerika.

Convertino: En Jairo Zaval speelde ook al mee op ‘Algiers‘.

Burns: We speelden ooit in Griekenland en onze bassist zag toen de band Takim. Toen we tijdens een vakantie opnieuw in Griekenland waren, bezochten we de Lizard Sound studio waar zij werkten. We vonden ze fantastisch met die bouzouki, de oud (soort luit, nvdr), qanun (soort hakkebord, nvdr) en de viool. Ze hebben een geweldige techniek en sound en ze zorgen ervoor dat World Undone fantastisch klinkt.

Convertino: En in plaats van de studiotijd te betalen, hebben we met hen Stray (dat oorspronkelijk op het album ‘The Black Light’ stond, nvdr) opgenomen voor hun plaat. Ze hebben de song zelfs gebruikt als themasong voor een soort van nieuwsshow op tv.

Burns: Dat was een leuke tijd. Eric Burdon (van The Animals, nvdr) kwam toen ook langs. Zijn huidige vrouw is Grieks en ze waren in de buurt. We stuurden hem achteraf de song op.

Convertino: We hadden het al over generaties. Hij maakte al muziek toen wij geboren werden. Hij heeft The Beatles, The Rolling Stones en al die sixtiesbands in zich. En hij speelt nog steeds en heeft er ook nog steeds plezier in. Dat is inspirerend!

Burns: En hij is dan weer fan van ons! Niet te geloven. Hij woonde een tijd in Joshua Tree en toen heb ik hem een eerste keer ontmoet op een wake voor een clubeigenaar die overleden was. Daar zong hij House Of The Rising Sun.

Jullie album heeft ook iets met “the sun”. Het heet ‘Edge Of The Sun”. Wat was er eerst: de titel of de nummers?
Burns: De titel kwam pas achteraf, veel later zelfs. Zoals je zelf opmerkte, zit er veel licht en donkerte in de nummers. Je ontdekt als muzikant vaak pas achteraf verbanden. Dit interview helpt ons om onze eigen plaat beter te begrijpen.

Ook de maan heeft zijn plaats: in Miles From The Sea zing je “And the moon brings him back” en natuurljk ook in Moon Never Rises waarin het ontbreken van het maanlicht staat voor een gevoel van totale verlorenheid.
Burns: Ja… zon schijnt op maan, maan in het duister, duister in het liedje, het liedje van de vogel, de vogel in het boek, het boek op het bed, het bed in het licht, het licht in huis… Ik denk dat de kinderboeken, die ik de laatste tijd heb gelezen, ook invloed op mij hadden. Er is dat kinderboek: 'The House In The Night' dat ik voorlas voor mijn tweelingdochters van drie-en-half. En dat beïnvloedde me zeker voor de eerste song van de plaat, Falling From The Sky, waarin de ene zin leidt naar de volgende.

Ik houd van al dat soort natuurlijke metaforen. Zeker wanneer ik me middenin een uitgestrekte woestijn bevind. Elke keer wanneer ik de hond uitlaat, kijk ik waar de maan zich bevindt. En natuurlijk ben ik ook elke morgen weer blij als ik de zon weer zie. Zeker nu in de winter, als ze uit zo’n lage hoek schijnt. We wonen ook in zo’n jarenvijftighuis met grote ramen. En het is elke keer weer leuk om te kijken waar het licht binnenkomt.

Convertino: Dat heb je ook in El Paso. In de jaren vijftig begonnen architecten bewust ramen te plaatsen om te spelen met het licht. En in de kamers plaatsten ze spiegels om dat licht te weerkaatsen. Maar wat je zegt klopt ook met de cover van het album. Je hebt die bol in de linkerbovenhoek waarvan je hersenen meteen denken dat het de zon is, maar het zou net zo goed de maan kunnen zijn. 

Burns: De eerste versie van die cover was in felle kleuren rood en oranje, maar die vonden we niet goed. We keurden hem af wegens te veel voor de hand liggend. Nadien dachten we: laten we die tekening wel gebruiken, maar dan in nachtkleuren. Die passen beter bij de tekst van sommige van de songs. Het feit, dat de menselijke figuur van binnenuit verlicht lijkt te zijn, past ook beter bij de evolutie van de verhalen, de gevoelens die in de songs verteld worden. Het album maakt een soort van bewustwordingsproces door. En dat zie je in die figuur.

In Tapping On The Line schetsen jullie een donkere wereld. En ook World Undone en Follow The River zijn behoorlijk duister, maar die laatste heeft wel een element van hoop in zich. Zijn jullie ondanks alles optimistisch?
Convertino: Oh ja, zeker, zowel persoonlijk als professioneel.

Jullie tour start in april. Hoe gaan jullie die songs brengen? Al die muzikanten gaan waarschijnlijk niet mee touren.
Burns: Natuurlijk niet, maar als er een voorprogramma is, kunnen zij bepaalde rollen op zich nemen. Of misschien is er wel een lokaal muzikant, die we kennen of waar we van gehoord hebben, die een inbreng kan hebben. Zo kunnen we weer nieuwe mensen leren kennen. En wie weet kunnen we daar later weer mee samenwerken.

Convertino: En zo vinden we weer nieuwe wegen naar nieuwe vrienden, nieuwe muziek.

Wat een mooi idee. Tot in de AB, op 27 april!