Tien tips voor de beginnende singer-songwriter - deel 1
Achtergrond
De zomer is in 't land en voor velen lonkt de vakantie. Jongeren en minder jongeren van allerlei slag nemen de gitaar ter hand. Nadat Losing My Religion en Suzanne in de vingers zitten, komt veelal de zin om de eigen zieleroerselen op muziek te zetten. Dat vinden wij uitermate fijn. Maar op een gegeven moment komen die zieleroerselen al eens op een demootje of zelfs op een heuse cd te staan. En daar begint de ellende. Vooral voor ons, recensenten. Om te voorkomen dat wij in het najaar overspoeld worden door afgrijselijke navelstaarderijplaatjes, geven wij enkele tips voor de aspirant singer-songwriter.
Less is nothing.
Je denkt misschien dat die nummertjes van Nick Drake, Leonard Cohen, Johnny Cash' American Recordings of de jonge Bob Dylan niet veel om het lijf hebben en dat je dat zelf ook wel kan. Maar vaak maken kleine details, sfeergeluidjes, korte stukjes ander instrument het verschil. Of wordt er gewoon veel beter gitaar of piano gespeeld dan je op het eerste gehoor zou zeggen. En ook: over ogenschijnlijk simpele songs is vaak erg lang nagedacht. Denk dus niet dat je ervan afkomt met twee halve akkoorden en een flard tekst. "Less is more" is een stoplap voor mensen die te lui of te onbekwaam zijn om werk te maken van hun songs.
Maar sound is niet alles.
Het omgekeerde komt ook vaak voor: sinds enige tijd kan elke pc omgetoverd worden tot meersporenstudio en de verleiding is groot om laag na laag na laag klanken te bouwen tot een song die niks om het lijf heeft. Dat kàn werken of leuk zijn als divertimento, maar bouw niet je hele oeuvre op rond klanktapijtjes. Tenzij je een muzikant van wereldniveau bent. Of Vangelis.
Engels is een heel arme taal.
Zelfs voor de meeste native speakers. En wee degene die argumenteert dat er dan "veel nuances in één woord zitten" omdat er maar één woord bestaat om een hele hoop dingen te omschrijven. Dan kan je al even goed een beetje gaan grommen: een grom kan zoveel dingen betekenen dat grommen dus wel erg rijk moet zijn. Quatsch! Met een summiere woordenschat is het gros van de Engelstalige pop- en rocksongs te begrijpen. Het is ook makkelijk om iets op te bouwen rond "I love you". Je loopt dan het risico jezelf vast te rijden in dezelfde roestige clichés als elke andere aspirant. Ofwel sla je een woordenboek open en kies je er een paar moeilijke woorden uit, die dan zo haaks op de simpliciteit van de rest van het materiaal staan dat het belachelijk wordt. Wil je toch verder in het Engels, lees dan een halve bibliotheek aan Engelstalige boeken alvorens twit papier vast te nemen.
Route 66 loopt niet door Berchem.
Belachelijk zonder meer: een gastje van vijftien uit een provinciegat dat gaat zingen over cruisen over the highway. Goed, met een beetje fantasie kan je je misschien wel inleven in een hollywoodfilm. Maar hollywoodfilms staan bol van de clichés en jouw songs zullen niet interessanter zijn dan de zoveelste road movie. Haal niet zomaar een paar automerken uit de songs van Springsteen. Bij hem is een Camaro niet zomaar een Camaro. Probeer eens iets te beschrijven wat je zelf kent. Lastiger, persoonlijker en vooral: interessanter.
Tiener zijn is lastig. We WETEN het!
Niemand begrijpt jouw exclusieve, immense problemen. Je voelt je "so alone". Met je puistenkop geraak je niet aan een lief en met songs over hoe zielig je jezelf vindt hoop je het hart te laten smelten van dwepende blondines met een fameus balkon. Vergeet het maar. Op een paar uitzonderingen na zijn liedjes over "teenage angst" gewoon getoonzette bewijzen van het feit dat je absoluut geen benul hebt van wat er in de echte wereld aan problemen en oplossingen bestaat, dat je zo egocentrisch bent dat je denkt dat de hele planeet rond je kont draait en dat jouw kleine probleempjes van interplanetair belang zijn, dat je denkt dat anderen je interessanter vinden als je de triestige peer uithangt, dat de weg naar volwassenheid geplaveid is met zware, emotionele ellende en dat het leven later één miserie is, dat je je laatste fijne jaren aan het slijten bent om daarna nog vijftig jaar tegen je goesting 's morgens vroeg te moeten opstaan terwijl je lelijke oude vrouw 's morgens uitgedroogd brood smeert met verlepte choco om mee te nemen naar de fabriek waar je in een stoffige blauwe overall afgestompt tandwieltjes moet inwrijven met stinkend groen vet. Waarom zijn wij niet geïnteresseerd in je gemekker daarover? We hebben het ook allemaal wel eens gevoeld op een blauwe maandag en een paar jaar later kijken we ietwat beschaamd terug op de onnozelheden die wij toen verkochten en het belang dat wij aan ons eigen persoontje hechtten. Tienermiseriealbums leiden dus tot plaatsvervangende schaamte. No es buen.
De volgende vijf tips vind je hier binnenkort. Wie al een vingeroefening wil, kan zich tot die tijd onledig houden met het op rijm zetten van bovenstaande tekst. Succes!