The Beach Boys - The Smile Sessions

Achtergrond

Oké, de jongens poseerden in gekke, gestreepte hemdjes. De meesten waren te papperig om met een surfplank geassocieerd te worden. Maar wat was hun muziek heerlijk, en hoe blijven hun harmonieën tot vandaag onovertroffen. Tot zover het goede, niet kapot te krijgen nieuws.

Wie het precies geweest is, weten we niet. Hun ouders, het management, de platenbonzen? Maar op een bepaald moment heeft iemand voorgesteld om deze vrolijke gasten in een denkbeeldige competitie te stoppen met The Beatles, destijds hét fenomeen uit de UK en na Elvis’ hoogtepunt een steen des aanstoots voor de Amerikaanse platenindustrie die maar moeilijk het wereldwijde succes van de Fab Four kon verkroppen.

Nu evolueerden die Liverpoolse genieën “at the speed of sound” van een hitfabriek naar een conceptgroep die er in hun Abbey Road studio’s duchtig op los experimenteerden. En dus moesten en zouden de Beach Boys hetzelfde doen. En hier liep het mis, en wel op twee fronten.

Kortom, Brian zonk weg in een paranoïde gekte die hem niet alleen van de rest van de wereld isoleerde, maar – muzikaal nog fataler – van de rest van zijn zingende kompanen. Na een tijdje waren de heren niet langer “on speaking terms” en puzzelde die knotsgekke Brian verder aan Smile, tot ook het puzzelen stilviel.

Dat Brian geen helpende hand had, was de tweede ramp. The Beatles hadden de klassiek geschoolde producer George Martin om hun muzikale dromen in goede banen te leiden. Phil Spector creëerde een eigen “Wall of Sound” waarvan iedere muzikant precies wist wat men er kon van verwachten. Zo iemand had Brian niet. Zijn fantasie werd bijgevolg niet gekanaliseerd en durfde al eens overlopen. En dat merkt men hier maar al te duidelijk. Waarom niet een zoveelste overdub aan een al verzadigde opname toevoegen? Waarom niet nog meer spelen met allerlei aparte geluidjes, of ze nu bij elkaar passen of niet? Waarom nog meer van dit en van dat?

En dan krijgt men uiteindelijk het gevoel : dit is er echt over. Dit hebben we niet gevraagd, dit is niet nodig en beschadigt eerder de faam van The Beach Boys dan haar te vergroten. Hoeft men in de operatiezaal aanwezig te zijn om de ervaring van een geslaagde operatie te hebben ? De vraag kan gesteld worden, het antwoord is aan de luisteraar.

Niet dat op deze uitgave geen heerlijke vocalen en prachtige melodieën te horen zijn. Het openingstrio Our Prayer, Gee en Heroes And Villains staat als een kloeke vuurtoren. Vege-Tables is echt betoverend, inclusief de perfecte ritmewisselingen. Wat moet er na al die jaren van terechte lof nog gezegd worden over Good Vibrations, de feelgood song bij uitstek? Na een halfuur magistrale muziek, arrangementen, harmonieën en melodieën is iedereen die een strandkorrel muziekgevoel in zich heeft overtuigd : ‘Smile’ is klasse!

Maar waarom een stereomix van Heroes And Villains en dan nog eens van hetzelfde nummer een “sections” stereomix toevoegen? Bonus tracks: meestal zijn ze overbodig, hier schaden ze haast. Wind Chimes begint goed maar ontaardt in een ordeloos geëxperimenteer met klanken en geluiden. Van de oorspronkelijke tover blijft nog weinig over.

Wat wel opvalt - en dat is een aangename vaststelling - is dat Brian Wilson kennelijk ook de mosterd heeft gehaald uit de uitgebreide schat van de Amerikaanse folksong. My Only Sunshine en You’re Welcome rusten onbeschaamd op patronen die al lang in de collectieve singalongs op de prairie weerklonken. Wilson doet er dan wel magische dingen mee, maar de basis is erg herkenbaar.

Conclusie: dit is geen nodig plaatje, zeker niet na de geactualiseerde ‘Smile’ opname uit 2004 (weliswaar niet met de originele muzikanten uit de sessies van 1965). Bovendien toerde hij met dat gezelschap uitgebreid rond de wereld zodat de fan amper nog iets nieuws te horen krijgt. Op ‘The Smile Sessions’ staat bij momenten magistrale popmuziek van Zonnekoning Brian die hoorbaar aan overvloed ten onder ging.