Schemerzone #2

Schemerzone #2 selecteert een aantal boeiende alternatieve klanken uit het aanbod van afgelopen maand.

 

 

Met ‘Once Was Ours Forever’ nestelt Jonny Nash zich verder tussen atmosferische dreampop, fluwelen Americana en organische ambient in, op het eigen Melody As Truth-label. De in Amsterdam wonende Schot tekent voor reverbed gitaren en vocalen, regelmatig omringd met een jazzy sax of cello en eenmaal ook de stem van Satomimagae, die eerder dit jaar een folkpopplaat uitbracht. Soms klinken echo’s als van The Durutti Column door en invloeden uit folk en ambient zijn ook hoorbaar. De diepere rust in de muziek zal vast niet los staan van een eerder verblijf in een Tibetaans klooster en Japan, begin jaren 2000.      

‘Hiraeth’ is een Welsh woord waar geen echte Nederlandse vertaling voor is, maar het komt in de buurt van een diep verlangen, vol gemis. Wat Sofie Birch en Antonina Nowacka niet misten voor hun nieuwe samenwerking waren koffers vol instrumenten, met citers, harpen, akoestische gitaren, een oude DX7 Yamaha, een minimoog, vibrafoon, percussie en een pijporgel. Zachte zanglijnen voegen vormen van ontroering toe aan hun meditatieve folk.

Jürg Frey is één van die modern-klassieke muzikanten wiens naam mooi past in de rij met John Cage, Morton Feldman en Alvin Lucier. Als tveertigjarige klarinettist sloot hij zich in 1993 aan bij wat de Wandelweiser-componisten is gaan heten: een groep Zwitserse componisten die op het gelijknamige label nadrukkelijk zuiverheid in het minimale zoeken. Het Italiaanse Blume, dat zich al langer richt op avant-garde en neoklassiek, boekte Manuel Zurria voor zijn interpretatie van Frey’s ‘Extended Circular Music’. Frey, van wie in Den Haag dit najaar nog de wereldpremière van een nieuw stuk staat gepland, neemt het componeren serieus: hij schrijft de noten bewust met de hand en iedere noot heeft een volle klankpersoonlijkheid voor hem. Een goede basis dus voor wat Mark Hollis ooit bedoelde met het adagium dat, voordat je twee noten wil spelen, je beter iedere noot op zich van binnenuit leert kennen en je maar beter geen noot speelt, tenzij ze een functie heeft. Oorspronkelijk werd ‘Extended Circular Music’ geschreven voor een combinatie van cello, viool, altviool en piano, maar Zurria kiest, ook bij een paar composities voor strijkkwartet, voor de fluit: vaak helder, soms fluisterzacht, heel af en toe met niets dan een rustige adembeweging bespeeld.

Voor ‘Only in the Dark’ zocht celliste Annie Blythe de ook al neurodivergente gitarist-componist Brendon Randall-Myers op. Directe aanleiding was Blythes recente zware depressie. De cello drukt zowel donkere als lichtere stemmingen uit, tussen lethargie en dynamiek, harmonie en dissonantie, af en toe bijgestaan door subtiele elektronica. De plaat komt uit met een sensoriële kit als optionele toevoeging. Daarin tactiele, visuele en geurelementen als extra dimensie.

Ook de Franse Aho Ssan (Niamké Désiré) en de Poolse Resina (Karolina Rec) kozen voor cello en elektronica, maar voegden er voor ‘Ego Death’ stem en orgel aan toe. Het resultaat klinkt soms heel rustig en ruimtelijk, maar vaker intens en broeierig.

In de ambient bracht Yann Novak ‘Continuity’ uit op Room40: een enigszins donkere soundtrack rond het groeiende, complexe spanningsveld tussen zowel publieke als private datastromen enerzijds, en behoeften aan transparantie en persoonlijke privacy anderzijds.  

Begonnen als gitarist bij een deathmetalband, stapte Tobias Lorsbach rond de eeuwwisseling over naar de rauwere techno en minimal, wat hem - solo of in duo - tot labels als Overdrive en Klang Elektronik bracht. Intussen, als Logic Moon, is ambient zijn habitat, met dit keer een ernstige inslag: voor ‘Ashes’ stond hij stil bij begrippen als herinneringen en de dood. Spreekt de experimenteerdrang vooral uit een spel met texturen, de plaat nodigt met traag uitgesponnen soundscapes en spaarzame snaren snel ook uit tot eigen diepe(re) bespiegelingen.

Je zou het zuid-Braziliaanse Porto Alegre er niet direct mee associëren, maar het in dark ambient specialiserende Mist is er wel gevestigd. De Sloveense filosoof Edo Žuđelović bracht er ‘Dark Mode Impressions’ uit, een trip vol cyclische dark drones voor wie al even vatbaar is voor existentialisme.  

In dark ambient zijn trouwens maar heel weinig vrouwen actief, maar de Oekraïense ProtoU is er één van. Zij deed op Cryo Chamber met ‘Dark Orbit’ verslag van een denkbeeldige reis doorheen ijle atmosferen, dichte nevels en hermetische zwarte gaten, soms in gezelschap van de Iraanse Alphaxone, of de Nederlandse DUGA-1. Science fiction-adepten zullen het (fictieve) Standard Galactic Alphabet op de hoes herkennen.

Cosmic chill, neo elektro, tribal, bass, organische idm: rRoxymore, alias van de Franse Hermione Frank, heeft weinig last van keuzestress en legt haar brede muzikale blik vast op ‘Juggling Dualities’ via !K7.

Een graad van introspectie is vaak niet alleen een gevolg, maar ook een bron van ambientmuziek. Dat geldt zeker ook voor de nieuwe van Benoît Pioulard op zijn eigen disques d’Honoré-label. De plaat volgde op de dood van zijn vader, en werd gemaakt tijdens een aantal persoonlijke worstelingen. ‘Stanza IV’ is daarom bewust eerder meditatief van opzet, met vier trage stukken waarin elektrische, akoestische en basgitaar, kalimba, melodica, Moog, tapes, stemwerk en klokken door elkaar heen vloeien. Drie kwartier later brengen ondermeer Markus Guentner, arovane en Clarice Jensen eigen, soms dubbier of neoklassiek ingevulde interpretaties hiervan.

Ergens aan de rand van een Belgisch woud, in de halfschaduw van de elektronica, opereert Daniël Jolan, schuilnaam 't Geruis. Met platen op Lost Tribe Sound, Line, Laaps en Quiet Details is hij één van die zeer weinige Belgen die het tot internationale ambientreleases bracht. ‘The Kindest Encounter’ vond gehoor bij het Britse Home Normal. Typerend is het ambachtelijk gevoel dat uit zijn muziek spreekt. In zijn organische sfeerschetsen zijn zeker soms invloeden te horen van bijvoorbeeld Boards Of Canada of William Basinski, maar zijn creatieve knip- en plakwerk met zowel synths, oude tapemachines als fieldrecordings kent voldoende eigen zin voor mysterie om je daar niet aan te storen. In Een Kleine Bocht Verder Omhoog vloeien die invloeden mooi samen.

De Britse Simon Vince vond als HERE een schuilplek op het Amsterdamse Shimmering Moods Records, dat aangesproken werd door zijn intimistische, soms wat wankelmoedige elektro-akoestische ambient op ‘Spaces Between Words’.

‘Hrafnamynd’, IJslands voor ‘ravenfilm’, is de titel van een nieuwe experimentele documentaire van Edward Pack Devee, die voor de soundtrack Patricia Wolf contracteerde. Pack Devee trok voor de docu terug naar het IJsland van zijn kinderjaren, onder meer een pratende raaf op zijn pad treffend. Wolf creëerde er met de UDO Super Audio 6 synth, een gitaar en veldopnamen een introspectieve ambient score bij, die ook zonder beelden spreekt. Ze concerteert met Loscil op 10 september in Botanique.

John Also Bennett, de partner van Christina Vantzou (met wie hij ook al enkele platen maakte), vestigde zich vorig jaar in Athene met open zicht op het Parthenon. In die studio speelde hij het bijwijlen bedwelmend rustige ‘Ston Elaióna’ (‘in de olijfgaard’) in met basfluit, een Yamaha DX7-II en SY77, digital oscillatoren en een eurorack module. Voor Seikilos Epitaph ging hij zelfs aan de slag met ’s werelds oudste integraal bewaarde compositie, een lied uit het Griekenland van één tot twee eeuwen voor de huidige tijdstelling.

In juli 2019, bijna vijftig jaar na de eerste bemande maanlanding, zetten rEAGENZ, zijnde David Moufang en Jonah Sharp, dat huzarenstuk in het licht met een live improvisatieconcert in Heidelberg. De als vertrouwd warmbloedige trippy ambient trance werd, elf jaar na ‘The Periodic Table’, digitaal uitgebracht als ‘Moon 50’.

De:Tuned heeft als Antwerps technolabel al jaren een hart voor de betere techno en elektronica, liefst met invloeden uit de vroege jaren negentig. Dat leidde tot (deels ook re)releases van ondermeer Dan Curtin, Nuron, As One, Robert Leiner en Luke Vibert. Vijftien jaar na de laatste plaat, bracht ook Terrace ofte Stefan Robbers er nu een nieuwe lp uit. Zijn gelaagde ‘Branches’ hoort tot zijn beste werk, en legt weer een accent op wat vele techno-nostalgici, en recent meer openlijk ook Kenny Larkin, zijn gaan missen in de huidige techno: melodie. Een tegengewicht dus voor de geleidelijk veel sterker op ritmes en eventuele grooves gerichte, hardere techno, die de laatste jaren is gaan domineren, ook in de underground.

Het verlies van een vriend en vriendin uit de Berlijnse scene bracht de Franse Arkan, labelbaas van het Berlijnse Drawner Records, tot het maken van ‘Gaman’, een ep vol beheerste techno met subtiele vegen trance. Muziek met de voeten op de dansvloer dus, maar met het hoofd in wolken van rouw.

Tot slot spanky ghetto tech met verzamelaar 'WRKTRXLTD01', op Truncate.