Roger Waters - 'Amused To Death'

Achtergrond

Toen ‘Amused to Death’ in 1992 verscheen, kreeg het niet de aandacht die het verdiende. Maar de boodschap is vandaag misschien nog actueler dan drieëntwintig jaar geleden. Roger Waters voelt het in elk geval zo aan, en brengt nu met co-producer James Guthrie een 5.1 remix uit met extra partijen en nieuw artwork.

Waters beschouwt ‘Dark Side Of The Moon’ en ‘Amused To Death’ als zijn beste werken. Beter dus dan ‘The Wall’, waarmee ‘Amused To Death’ zijn cultuurpessimistische kijk en donkere cynisme gemeen heeft. Nadat Waters het ophefmakende boek van Neil Postman gelezen had, kon hij zijn verzamelde obsessies (oorlog, media, kapitalisme) eindelijk kwijt in een alomvattend album. Postmans pamflet ‘Amusing Ourselves To Death’ (vertaald als ‘Wij amuseren ons kapot’) verwoordde al in 1985 een sombere visie op de impact van de beeldcultuur op de menselijke geest.

Centraal in dat boek stond de idee dat we niet onderdrukt worden door een gebrek aan informatie, maar door het televisieformat waarin die informatie gegoten is. Info wordt getransformeerd tot entertainment, en de politieke en militaire leiders en CEO’s krijgen hun beslissingen des te gemakkelijker door de strot van het volk geduwd. Het nieuws wordt gebracht in functie van doelgroepen waardoor de lijn tussen berichtgeving en propaganda flinterdun wordt (“And the Germans killed the Jews / And the Jews killed the Arabs / And Arabs killed the hostages / And that is the news”, zingt PP Arnold in The Perfect Sense Part 1).

Bepaalde profetieën op ‘Amused To Death’ blijken anno 2015 in vervulling te gaan. Zo werd in It’s A Miracle al voorspeld dat door de hegemonie van multinationals winkelstraten over de hele wereld er hetzelfde zouden uitzien. The Bravery Of Being Out Of Range was oorspronkelijk geschreven met de Eerste Golfoorlog in het achterhoofd (“Just love those laser guided bombs”), en zie hoe oorlogen vandaag met drones uitgevochten worden.

De actualiteitswaarde van deze heruitgave is boven elke twijfel verheven. Maar krijgt de luisteraar waar voor zijn geld? Waters wordt immers bekritiseerd wegens het uitmelken van de Floyd-erfenis. Deze keer vangen de criticasters bot, want ‘Amused to Death’ klinkt glorieuzer dan ooit. Bovendien bleef het originele album onder de radar, waardoor het vandaag veel nieuwe luisteraars kan bereiken.

Een Nederlands muziekblad vroeg zijn lezers ooit welke de geluidstechnisch beste plaat uit de rockgeschiedenis was. ‘Amused To Death’ kwam als winnaar uit de bus. Maar het kan nog beter, moeten Waters en Guthrie gedacht hebben. Aan de brug in The Bravery Of Being Out Of Range werd een melodie toegevoegd. Een sample van de Hal 9000-computer uit ‘2001: A Space Odyssey’ werd eindelijk in The Perfect Sense Part 1 opgenomen, nadat eerst door regisseur Stanley Kubrick de toestemming geweigerd was. Gitaarpartijen, die in de stereomix waren gesneuveld, werden gerecupereerd. Gitarist Jeff Beck klinkt in What God Wants en het titelnummer venijniger dan ooit.    

Uiteindelijk zullen ook de liefhebbers die het werkstuk een kwarteeuw geleden al gekocht hebben, overstag gaan voor deze reissue. ‘Amused To Death’ klinkt eindelijk als het meesterwerk zoals het initieel bedoeld was, zeker als je, naast de cd, ook de audio blu-ray van de deluxe editie hebt. Het artwork onthult overigens een frappant detail: de originele gorilla is vervangen door een kind. Maar de lyrics bleven ongewijzigd: “And is it any wonder / That the monkey’s confused?”