#RiffORama - Black Sabbath - Paranoid (1970)
Slechte verliezer, voltijds toffe peer en gitaarslinger par excellence Cedric Maes doet op Radio Willy al enige tijd verwoede pogingen om de gitaarriff in eer en glorie te herstellen middels het wekelijkse “best songs in the world”-programma en in de jaarlijkse 'Riff Top 100'. Wij voegen er deze week graag nog eigengereid een paar aan toe.
De eerste kennismaking verliep via de radio, meer bepaald Veronica’s 'Top 100 Aller Tijden' op Hilversum 3, ergens in de tweede helft jaren zeventig met de cassetterecorder van ITT Schaub Lorenz in aanslag. Superspannend om de daaropvolgende dagen eindeloos te checken welke nieuwe luisterdingen we allemaal vastgelegd hadden.
Eén van de revelaties was Paranoid. Zoals de titel suggereert, gaat dit nummer over een man die paranoïde is. De stuwende gitaar en bas creëren een nerveuze energie om mee te gaan met de op de rand balancerende, wanhopige zang van Ozzy Osbourne. Black Sabbath-bassist Geezer Butler, die de tekst schreef, legde de betekenis van het nummer uit aan het tijdschrift Mojo in juni 2013: "Het gaat alleen maar om depressie, want ik wist niet echt het verschil tussen depressie en paranoia. Het is een drugsding: als je een joint rookt, word je totaal paranoïde over mensen; je kunt je niet met de mensen identificeren. Er is die kruising tussen de paranoia, die je krijgt als je dope rookt, en de depressie daarna.”
Paranoid is een favoriet van de fans, verre van een favoriet van de groep zelf. Geezer Butler vertelde in maart 2004 aan het tijdschrift Guitar World : "Veel van het 'Paranoid'-album is geschreven rond de tijd van ons eerste album, 'Black Sabbath'. We hebben het hele ding in ongeveer twee of drie dagen live in de studio opgenomen. Het nummer Paranoid is geschreven als bijzaak. We hadden eigenlijk een filler van drie minuten nodig voor het album. Tony bedacht de riff. Ik deed snel de songteksten en Ozzy las ze, terwijl hij zong."
In zijn boek I'ron Man: My Journey Through Heaven And Hell With Black Sabbath' zei Iommi dat hij en Ozzy op dat moment waarschijnlijk geen idee hadden wat het woord "paranoïde" zelfs maar betekende. De teksten lieten ze over aan bassist Geezer Butler. Ze beschouwden hem als de intelligente. Gitarist Tony Iommi vult aan: "Het nummer is geschreven als opvulling voor het album - het was nooit de bedoeling dat het iets anders zou worden. Maar het werd een single, omdat het een kort nummer was. En omdat het deed wat het deed, kenden de meeste mensen ons vanwege Paranoid in die dagen."
Hoewel dit de eerste door Black Sabbath geschreven single was, was de debuutsingle van de band eigenlijk een cover van Crows Evil Woman Don't Play Your Games With Me een paar maanden voor de release van Paranoid. Die was uiteindelijk veel succesvoller. Het werd zes maanden na het titelloze eerste album uitgebracht en had een enorme impact in geboorteland Groot-Brittanië, ging naar nummer vier en werd één van de kenmerkende nummers. De groep kwam nooit meer in de UK Top 10 terecht. Maar dat was geen probleem, aangezien de album- en kaartverkoop dat ruimschoots goed maakten.
Tony Iommi nam Paranoid op met een blauw oog, nadat de band verwikkeld was geraakt in een vechtpartij met enkele punkers. Dit incident wordt ook genoemd in Fairies Wear Boots.