R.E.M. - Avonturen in Hi-Fi (2)

Achtergrond

Een band als R.E.M. heeft geen introductie meer nodig. De band rond de uiterst charismatische frontman Michael Stipe heeft zich immers al lang en breed bewezen. Velen zullen de band vooral kennen van hun grote hits in de jaren negentig. Een iets minder grote menigte zal zich de even indrukwekkende, wat kleinere hits van eind jaren tachtig heugen. Wij voelen ons daarom geroepen om deze legendarische band ter gelegenheid van hun dertigjarig jubileum in de muziekindustrie opnieuw onder de aandacht te brengen. Niet alleen om de latere fans kennis te laten maken met de band vóór hun grote doorbraak, maar vooral ook om een overzicht te geven van de indrukwekkende carrière van R.E.M.

Document 2: De Warner Brosjaren

R.E.M. zit nu bij een van de grote platenmaatschappijen en dat is duidelijk andere koek dan bij een klein label. Vraagstukken als "Gaat de band nu geen commerciële rotzooi maken?" steken de kop op. Maar hun majorlabeldebuut 'Green' (1988) bewijst dat de band niets aan kwaliteit heeft ingeboet. De singles Orange Crush en Stand weten keurig de hitlijsten te bereiken en de fanbasis groeit gestaag.

De doorbraak naar mainstreamsucces laat daarna niet lang meer op zich wachten. Het zevende studio album 'Out of Time' (1991) katapulteert R.E.M. tot supersterren met grote hits als het wonderschone Losing My Religion en het opgewekte Shiny Happy People. 'Out of Time' mag dan wel een commercieel succes zijn, muzikaal kan hij niet tippen aan zijn voorgangers. Het feit dat de band dezer dagen weigert om Shiny Happy People live te spelen illustreert dat des te meer.

Misschien had R.E.M. een dergelijk album nodig om zichzelf weer te herpakken. Opvolger 'Automatic For The People' (1992) is een essentieel album met juweeltjes als Drive, Try Not to Breathe en de hits Man on the Moon en Everybody Hurts. John Paul Jones verdient hier een aparte vermelding. De Led Zeppelinbassist schreef namelijk de orkestrale arrangementen en deed dat op briljante wijze.

Dan gaat het bergafwaards. Het jaar 1994 begint voor de band bijna meteen in mineur. Tijdens de opnames voor het album 'Monster' overlijdt Nirvanafrontman, en tevens goede vriend van Michael Stipe, Kurt Cobain. Vooral Stipe (die eerder al acteur en vriend River Phoenix verloor) is zwaar aangeslagen en het nummer Let Me In lijkt dan ook een open brief aan Cobain waarin Stipe lijkt te zoeken naar antwoorden. Een bizarre kanttekening hierbij is dat het nummer door Mills met veel distortion wordt ingespeeld op Kurt's Fender Jagstanggitaar. Het geluid op 'Monster' is rauw en wordt, ondanks het feit dat het parels als Strange Currencies en Bang and Blame bevat, matig ontvangen.

Pech blijft de band nog een tijdje achtervolgen, vooral tijdens de 'Monster Tour' in 1995. Zo moet Mike Mills worden geopereerd aan een acute blindedarmontsteking en stort tot overmaat van ramp Bill Berry in tijdens een optreden als gevolg van een hersenaneurysma, maar herstelt gelukkig volledig. De band verlengt zijn contract bij Warner Bros. voor een slordige tachtig miljoen dollar en brengt hun misschien wel meest spannende album tot op heden uit: 'New Adventures In Hi-Fi' (1996).

De band weet het pechduiveltje echter niet af te schudden en in oktober 1997 krijgt de groep de zwaarste klap uit hun carrière te verduren: Bill Berry verlaat R.E.M. op de voorwaarde dat ze doorgaan zonder hem. Hoe het dan verder moet zonder drummer? Stipe beantwoordt de vraag lakoniek: "For me, Mike, and Peter, as R.E.M., are we still R.E.M.? I guess a three-legged dog is still a dog. It just has to learn to run differently."

De albums die volgen na Berrys vertrek weten niet het niveau te behalen dat we min of meer van de heren gewend zijn. 'Up' (1998) heeft met hits als Daysleeper en Lotus nog wel een paar redelijke nummers in zich, maar op 'Reveal' (2001) en 'Around The Sun' (2004) lijkt de band de plank vaak mis te slaan. Als R.E.M. in januari 2008 hun veertiende werkje 'Accelerate' aankondigt houden we de adem in. Kunnen ze nog een sterk album afleveren? Maar als we de plaat hebben gehoord, kunnen we concluderen dat ze hun beste en meest geïnspireerde album sinds 'New Adventures In Hi-Fi' hebben afgeleverd.

Het jaar 2011 wordt voor R.E.M. een zéér bijzonder jaar. De band viert dan niet alleen hun dertigjarig jubileum, maar laat tevens hun vijftiende studioalbum 'Collapse Into Now' op de wereld los. Een ding staat vast: het document 'De Warner Brosjaren' kunnen we voorlopig nog niet afsluiten, en dat is maar goed ook.