R.E.M. - Avonturen in Hi-Fi (1)

Achtergrond

Een band als R.E.M. heeft geen introductie meer nodig. De band rond de uiterst charismatische frontman Michael Stipe heeft zich immers al lang en breed bewezen. Velen zullen de band vooral kennen van hun grote hits in de jaren negentig. Een iets minder grote menigte zal zich de even indrukwekkende, wat kleinere hits van eind jaren tachtig heugen. Wij voelen ons daarom geroepen om deze legendarische band ter gelegenheid van hun dertigjarig jubileum in de muziekindustrie opnieuw onder de aandacht te brengen. Niet alleen om de latere fans kennis te laten maken met de band vóór hun grote doorbraak, maar vooral ook om een overzicht te geven van de indrukwekkende carrière van R.E.M.

Document 1: De I.R.S.-jaren

De imposante tijdlijn van R.E.M. begint in januari 1980 als Michael Stipe en gitarist Peter Buck elkaar ontmoeten in de platenzaak waar Buck werkt. Met medestudenten aan de universiteit van Georgia Mike Mills (bas) en Bill Berry (drums) besluiten ze te werken aan wat liedjes. Dan heb je natuurlijk wel een geschikte bandnaam nodig. Stipe begint daarom wat te bladeren in een woordenboek en stopt op een willekeurige pagina met daarop de afkorting die staat voor "rapid eye movement". R.E.M. is geboren.

De band weet met hun eerste single Radio Free Europe in 1981 de aandacht te trekken van I.R.S. Records die de band contracteert. De I.R.S.-jaren worden door veel liefhebbers doorgaans gezien als de mooiste periode van de band. Ook wij kunnen ons daar goed in vinden.

R.E.M. krijgt veel steun van collegeradio waardoor hun muziek al snel collegerock (de directe voorloper van alternative rock) wordt genoemd. De band ontwikkelt in die jaren hun herkenbare geluid: de cryptische, soms surrealistische songteksten van Stipe die hij in de begin dagen vooral op mompelende wijze zingt, de melodieuze baslijnen van Mills en het jengelende gitaargeluid van Buck. Dat wordt op debuut 'Murmer' (1983) al gedemonstreerd, maar pas echt goed hoorbaar op het tweede album, het prachtige 'Reckoning' (1984) en zijn directe opvolger 'Fables of the Reconstruction' (1985). Terecht krijgen de albums positieve recensies, maar de aandacht is eerder ondermaats.

De laatste twee albums voor I.R.S. lijken zowel muzikaal als commercieel erg belangrijk. 'Lifes Rich Pageant' (1986) is vooral voor Stipe een grote stap voorwaarts. Hij is zelfverzekerder over zijn stem en het gebruik ervan en zingt duidelijker dan op de drie voorgangers. Maar de band slaagt er wederom niet in om het grote publiek te bereiken.

Het weerhoudt de heren er gelukkig niet van om keihard aan de weg te blijven timmeren en te beginnen aan hun vijfde en uiteindelijk laatst album voor I.R.S. Hiervoor gaat de band de samenwerking aan met producer Scott Litt (die ook de meeste albums erna voor zijn rekening neemt). Het resultaat dat in 1987 als 'Document' wordt uitgebracht, toont aan dat die samenwerking een succes is. En ja hoor, de band scoort dan eindelijk een toptienhit met de inmiddels tot de klassiekers behorende single The One I Love. Ook It's The End Of The World As We Know It (And I Feel Fine) en Finest Worksong doen het goed. Het geluid op 'Document' is dan ook veel poppier dan zijn vier voorgangers. Grote platenlabels worden wakker geschud en Warner Bros is er als de kippen bij om R.E.M. te contracteren. De I.R.S.-jaren' worden in stijl afgesloten.

Volgende week: 'Document 2'