#NinetiesMomenten - Aphex Twin - Windowlicker (1999)

Altijd een hachelijke onderneming om te gaan voor een reeks beste sngs uit de nineties. Deze keuze is dan ook puur arbitrair. (PS Er wordt niet met de jury gecorrespondeerd).

Hier hadden we - eerlijk toegegeven - iets meer tijd voor nodig. Maar in combinatie met de akelig appellerende videoclip haakte het toch de stalen weerhaakjes in ons muziekhongerig brein, maar dan in de verste en donkerste krochten en bochten.

Uitgebracht op 23 februari 1999 op single, was Windowlicker NME 's 1999 "Single of the year" in de eindejaarslijsten. De titel zou een verwijzing kunnen zijn naar de term "vensterlikker", die in het verleden werd gebruikt als denigrerende term voor iemand met een verstandelijke beperking. Het zou ook kunnen verwijzen naar de Franse term voor etalages kijken (een uitdrukking, die wordt gebruikt om passerende vrouwen aan te duiden) - "faire du lèche-vitrine" - wat zich letterlijk vertaalt als "het raam likken".

Het nummer begint met het belangrijkste melodische motief en de zang van Richard D. James gaat steeds lager. Het komt dan in een gehakte en geschroefde percussiesectie, voordat het hoofdmotief en de vocale melodieën van James binnenkomen met het hoofdrefrein. In de loop van het nummer worden deze en andere elementen met toenemende intensiteit gemanipuleerd.

De single bestaat uit drie delen, elk met een eigen muziekstijl. Een intro, een mix van breakbeats en koorgeluiden, waarbij het stemgeluid, vervormd door een vocoder, van Aphex Twin te horen is. Het tweede deel is samengesteld uit geluiden die volgens wiskundige formules zijn gedefinieerd, hetgeen een experimenteel geluid geeft. Het derde deel bestaat uit samples van een speeldoos uit de nengentiende eeuw.

De videoclip bevat een openingssegment van vier minuten, waarin twee mannen tevergeefs proberen een paar vrouwen op te halen, voordat Richard D. James (Aphex Twin) arriveert in een limousine, een zwarte Mazda MX-5 cabrio met achtendertig ramen en begint te dansen. De clip is een parodie op toenmalige Amerikaanse gangsta-hiphopmuziekvideo's. In dit segment is er gemiddeld elke twee seconden een godslastering (honderdzevenentwintig scheldwoorden en vierenveertig fucks).

Het artwork en de videoclip volgen een motief dat in veel van James' werk voorkomt, waarbij zijn eigen gezicht dat van anderen vervangt. Dat werd gedaan met behulp van maskers en make-up in plaats van met digitale afbeeldingen. Chris Cunningham creëerde het artwork en regisseerde de video. In 2000 werd het nummer genomineerd voor de Brit Award voor beste Britse video, maar verloor het van Robbie Williams 'video met schaatsthema voor She's The One. Tikje te controversieel, durven we suggereren.