Nick Cave: van punker tot crooner

Achtergrond

De mens heeft doorheen de geschiedenis altijd al een wonderlijke classificatiedrang tentoongespreid. Carolus Linnaeus riep een systeem in het leven om planten te catalogiseren en Ludwig Von Köchel vond het op zijn beurt dan weer nodig om de lijvige partiturenbundel van ene W.A. Mozart wat meer structuur te geven. Aan de ene kant werkt classificatie het verwerpelijke hokjesdenken in de hand, maar anderzijds geeft een goede indeling ons de kans om dingen te begrijpen binnen een brede context.

Taxonomie heeft trouwens ook een grote invloed op werken van gevestigde muzikanten. Neem nu Nick Cave. Bij het grote publiek staat hij vooral om zijn bitterzoete ballads bekend, maar de man heeft in zijn beginperiode heftige ketelmuziek gemaakt die enkel qua thematiek te vergelijken is met zijn latere werk. Cavefans zijn dus niet allemaal over dezelfde kam te scheren. We zetten, naar aanleiding van hun heruitgave, zijn eerste vier platen weer even in de spotlights.

From Her To Eternity (1984)
We schrijven maart 1984. Een door drank en drugs vermoeide Cave ontbindt zijn band The Birthday Party en duikt, gewapend met enkel een paar teksten, de studio in. Het resultaat wordt uiteindelijk 'From Her To Eternity' gedoopt en blijkt jaren later één van de minst toegankelijke Caveplaten te zijn.

De plaat knalt naar binnen met een geschifte cover van Avalanche, de ouverture van 'Songs Of Love And Hate' van Nicks idool Leonard Cohen. Dit nummer zet de toon voor het verdere album. Koorts, bijgeloof en nachtmerrie, je vindt het er allemaal in terug. Luister bijvoorbeeld naar het met zweepslagen doorspekte Well Of Misery, dat je het best kan omschrijven als een hypermoderne versie van een fieldholler. Als je je bij dit nummer niks kan voorstellen, heb je ijswater in je aderen zitten.

Het hoogtepunt van de plaat is echter zonder twijfel de titeltrack. Nachtmerries werden zelden zo treffend in geluid omgezet. Nick Cave bewijst hiermee dat hij eerst en vooral een dichter is. Een stelling die ook voor zijn volgende platen zonder meer blijft opgaan. Dat de plaat een nogal lo-figeluid heeft, draagt alleen maar bij tot de echtheid van de muziek en van de gevoelens die Cave tot uitting probeert te brengen.

De fijne extraatjes van deze uitgave vind je terug op de bijgeleverde dvd. Zo krijg je enkele rarities, waaronder een cover van In The Ghetto en een stuk van de uitgebreide documentaire die voor deze heruitgaves werd gemaakt. Een instapper is 'From Her To Eternity' absoluut niet, maar als je meer wilt dan alleen de hits, moet je zeker eens een poging doen.

The Firstborn Is Dead (1985)
In november 1984 komt Nick Cave met zijn drie Bad Seeds (Barry Adamson, de geniale Mick Harvey en de extravagante Blixa Bargeld) in het dan nog steeds gescheiden Berlijn aan. De volgende twee maanden bezetten ze er de Hansa Studios om er hun tweede plaat op te nemen. 'The Firstborn Is Dead' is een modern bluesalbum waarvan de titel refereert naar de doodgeboren tweelingbroer van Elvis Presley. Ook het nummer Tupelo, tevens de geboortestad van The King, gaat over Elvis.

Het album, weerom gedrenkt in Bible Beltmystiek is ongetwijfeld één van de beste werken die Cave tot nu toe heeft gerealiseerd. Vanaf het gedonder in de intro van Tupelo ben je volledig mee. Een donkere, nogal los klinkende baslijn domineert het nummer en vormt de basis voor Blixa Bargelds onorthodoxe gitaarspel (Bargeld is een linkshandige die rechts speelt).

In Black Crow King hoor je Cave als een Mississipi bluesman huilen en steunen dat het een lieve lust is. Als je de cover van Crawling King Snake van The Doors kent, dan weet je wat we bedoelen. Ook op dit album staat een cover, en dan nog wel van niemand minder dan Bob Dylan. Zijn Wanted Man krijgt hier een knappe slidegitaar en een heleboel miserie mee.

Ook hier is de bonus-dvd meer dan de moeite. En dan hebben we het vooral over de bizarre videoclip van Tupelo waarbij de Bad Seeds in een orkestbak het beste van zichzelf geven terwijl Cave als een volleerde punkcrooner met een fles wijn een barkruk bezet. Hier kan je ongetwijfeld van genieten tot "Judgement Day".

Kicking Against The Pricks (1986)
Over croonen gesproken: Cave begint rond 1986 stilaan te ontdekken dat hij met zijn stem meer kan dan verhalen vertellen en schreeuwen. De stille, doch bittere balladeer begint in hem te groeien. Rond die tijd werkt hij ook aan zijn roman 'And The Ass Saw The Angel', een verhaal in de donkere gothic stijl van Flannery O'Connor en William Faulkner.

Het coveralbum 'Kicking Against The Pricks' lijkt dus nu een nogal logische carrièrewending. Bij de release van de plaat keken de meeste fans echter toch wel met een bedenkelijke blik naar de in rook gehulde charmezanger from hell op de hoes.

De plaat opent met het wondermooie Muddy Water, geschreven door Phil Rosenthal (maar in de credits verkeerdelijk toegekend aan John Bundrick). De kleine vioollijntjes worden in dit nummer gespeeld door Caves moeder Dawn. Ook het schrikwekkende Hey Joe, bekend in de versie van Hendrix, is een albumtopper. De trillende piano en de meanderende percussie geven het echt de allure die een murderballad moet hebben.

Op de dvd vinden we nog een knallende versie van Black Betty en een minder geslaagde uitvoering van Orbisons Running Scared (beiden ook te vinden op de B-sides and Rarities collectie uit 2005). Cave is na dit transitiealbum duidelijk klaar voor de toekomst.

Your Funeral... My Trial (1986)
Cave staat niet stil. Hij blijft verder zoeken naar de ultieme manier om zijn fascinatie voor donkere verhalen vorm te geven. En dat lukt hem op de dubbel-ep 'Your Funeral... My Trial' als nooit tevoren. Van de dubbele vocalen van Sad Waters tot de snijdende gitaar op Long Time Man, alles staat in functie van het beeld dat Cave wil schetsen.

'Your Funeral... My Trial' bevat enkele van de beste Nick Cave nummers ooit. Denk maar aan The Carny, die infernale wals waarbij je je niks anders kan inbeelden dan een rondreizend circus dat in haar geheel ten onder gaat. En dan moet Stranger Than Kindness nog komen. Het vreemde, schurende gitaarwerk van Blixa Bargeld is op dit nummer uitgegroeid tot een hallucinante krachttoer.

De hoes van deze plaat zegt genoeg. Een dame die zonder slip haar voetzolen verzorgt, staat recht tegenover een vrouw die een doek met het gelaat van Christus vasthoudt. Het eeuwige gevecht tussen de zonde van de aantrekkelijkheid en de deugd van het hogere. Om dat alles in één plaat te gieten moet je een groot dichter én muzikant zijn.

En dat is Nick Cave. Want hoe goed die eerste platen ook zijn, hun opvolgers moeten absoluut niet onderdoen. Denk maar aan 'The Tender Prey' met The Mercy Seat. We hoeven u niet te vertellen dat we al reikhalzend uitkijken naar een nieuwe lading reissues van de man met duizend gezichten.

Nick Cave speelt met zijn Bad Seeds op zaterdag 4 juli op de main stage van Rock Werchter.