Mountains Come Out Of The Sky: een geschiedenis van de progrock
Achtergrond
In 2010 verscheen de erg leesbare autobiografie van Bill Bruford. Will Romano vroeg de gepensioneerde drummer van Yes en King Crimson om het voorwoord te schrijven bij ‘Mountains Come Out Of The Sky: The Illustrated History of Prog Rock’, waarin de progrock tegen het licht van de geschiedenis gehouden wordt. Het is een referentiewerk geworden dat ongetwijfeld aan een grote vraag voldoet.
Will Romano (°1970) schreef met ‘Mountains Come Out of the Sky’ een boeiende genregeschiedenis, aangevuld met de nieuwste evoluties in de 21ste eeuw. De auteur is beroepshalve journalist en hanteert bijgevolg een journalistieke stijl. En daar hoort enige kritische reflectie op het onderwerp bij. Romano mag dan zelf liefhebber zijn van het genre – en dat is ook nodig om zo’n boek te schrijven – maar zijn teksten zijn gelukkig nooit gênant op een dweperige manier.
Dit boek is een degelijk geschreven en rijkelijk geïllustreerd overzicht van ruim veertig jaar progressieve rock. Romano vertrekt van het verhaal over het prille begin en hangt dit op aan de opkomst van de Moog synthesizer. Prog ging immers oorspronkelijk over de verbreding van de traditionele groepsopstelling (gitaar/bas/drums). De auteur toetst dit gegeven aan de pioniers: Procol Harum, The Moody Blues, The Beatles en Frank Zappa.
Dan volgen de heel grote namen uit de jaren zeventig: ELP, Genesis, Pink Floyd, Yes, King Crimson en Jethro Tull. Elke band krijgt een eigen hoofdstuk in het boek. Romano beperkt zich niet tot een opsomming van de feiten die we doorgaans al kennen, maar vertelt ook waarom ze zo belangrijk zijn voor het genre. De goed gestoffeerde teksten zijn doorspekt met albumanalyses, oude krantenknipsels, meningen en anekdotes. Ook minder beroemde en proggerelateerde goden krijgen behoorlijk wat ruimte. Het gaat om Colosseum, Greenslade, Camel, Gentle Giant, Mike Oldfield, Kansas, Rush en UK.
Naarmate het boek vordert, krijgt het meer en meer een thematische opzet. Als zodanig wordt de ‘Canterbury Scene’ behandeld, waarin Soft Machine, Caravan en Gong elkaar beïnvloedden. Ook de schitterende groepen Hatfield and the North en National Health komen aan bod, maar jammer genoeg beperkt tot twee kolommen. De Prog Folk (Strawbs, Renaissance, Gryphon) wordt terecht in een aparte feature behandeld, net als de Italiaanse en Duitse scholen.
De jaren tachtig zijn uitgesmeerd over drie hoofdstukken. Er is aandacht voor de opstanding van King Crimson, en natuurlijk de gouden jaren van Marillion. Maar onder de veelzeggende titel ‘Throwing It All Away’ (naar een Genesissong uit ‘86) wordt ook verteld over de popularisering van de progsound, of hoe Yes en vooral Genesis moesten worstelen met het popformat dat door de platenbazen werd opgelegd.
De laatste twintig bladzijden behandelen de revival van het genre die medio jaren ’90 ingezet werd. Daar kun je een apart boek aan wijden, maar door ruimtegebrek beperkt Romano zich tot de vijf succesvolste namen: Dream Theater, The Flower Kings, Spock’s Beard, Porcupine Tree en IQ. Een diepgaande bespreking van deze moderne Ridders van de Ronde Tafel vind je hier niet, dat is voor een volgend boek twintig jaar verder.
Na de academische studies van Edward Macan (1997) en Bill Martin (1998) en de kritische monografie van Paul Stump (1997), is er nu zeker ruimte en interesse voor een genregeschiedenis. Het afgelopen decennium heeft het genre weer een steile vlucht genomen, zowel artistiek als commercieel. De publieke perceptie van progrock is duidelijk in positieve zin veranderd. Dat u, lezer, dit artikel volledig gelezen hebt, zegt al genoeg.
‘Mountains Come Out Of The Sky: The Illustrated History of Prog Rock’ (246 blz.) door Will Romano is verschenen bij Backbeat Books.
20 juli 2011