Incubate 2013: SXSW op Brabantse wijze

Achtergrond

Dit jaar doen we voor het eerst verslag van Incubate, het festival voor onafhankelijke kunst en cultuur dat sinds 2005 in Tilburg wordt georganiseerd. Het festival staat te boek als laagdrempelig, dwars en experimenteel. Zo werden op de editie in 2011 precies 103 piano's in het stadscentrum geplaatst. Ze maakten deel uit van een project van Luke Jerram; een week lang kon iedereen aanschuiven om iets te spelen. Vorig jaar mocht de controversiële Sloveense band Laibach het festival afsluiten. Dit jaar kan op donderdag en vrijdag een conferentie bezocht worden waarop innovaties in het kunstenveld centraal staan.

Het evenement biedt dus plaats aan verschillende kunstvormen als film, theater, en beeldende kunst, maar de nadruk ligt er op muziek en het ontdekken van nieuwe artiesten in het ondergrondse. Als opening van het clubseizoen is Incubate daarmee sinds jaar en dag vaste prik voor liefhebbers van alternatieve pop. Het opzet in Tilburg is eenvoudig: overspoel de binnenstad gedurende een week met driehonderd (300!) acts, nodig vrienden, wetenschappers en journalisten uit, en kijk wat er gebeurt. SXSW op zijn Brabants. De grootste namen op het affiche van dit jaar zijn onder meer A Place To Bury Strangers, Built To Spill, Cocorosie, Gang Of Four en Biosphere. Wij mogen voor het overige alvast vijf muzikale tips geven,  maar ga vooral zelf een kijkje nemen.

Maandag 16 september: Lambchop

De aftrap van het festival zal dit jaar worden gegeven door Lambchop. Op papier een mooie openingszet. De eigenzinnige groep rond Kurt Wagner kan onderwijl gerust doorgaan voor een levende legende binnen de alternatieve countryscene. Vorig jaar kwam alweer hun elfde reguliere full length uit. Het indringende ‘Mr. M’, dat werd opgedragen aan de minstens zo legendarische maar minder kwieke Vic Chesnutt (God hebbe zijn ziel sinds kerstmis 2009), is een prima instapplaat voor nieuwe luisteraars. Poëtische, melancholieke, en bovenal rijk gearrangeerde kamermuziek met een hoek af. Geen wonder dat de groep uit Nashville geprogrammeerd staat in de schouwburg. Lambchop bewees in het verleden al vaker uitstekend op zijn plek te zijn in theatrale omgevingen.

Wat het concert op Incubate nog specialer maakt, is dat de band samen zal werken met de lokale kunstenares Michelle van Mil. Zij voorziet tijdens de negentig minuten durende show in projecties op dertien verschillende beeldschermen. Dat we ons op een multimediaal spektakel mogen gaan verheugen is wellicht wat overdreven – het is en blijft een luisterconcert met zitplaatsen – maar het zijn niettemin precies dit soort samenwerkingen die een atypische headliner nog wat extra cachet mee kunnen geven.

Dinsdag 17 september: RAAF

Het duo RAAF wordt gevormd door Yaraaf Tinbird en Maraaf Westervogel. Dat gezegd hebbende; u zou ze mogelijk al hebben leren kennen als mede-oprichters van het steeds fameuzere Geertruida. Dit label, opererend vanuit het statige Haarlem, concentreert zich met name op het betere noise-overgoten duw- en trekwerk. Het getroebleerde 'Our Love Can Never Last', tot dusver het enige echte wapenfeit van RAAF, klinkt niet anders. We horen een drumcomputertje, maar eerst en vooral een bak loeiende, snerpende gitaren in de lijn van groepen als A Place To Bury Strangers en Serena Maneesh. Pakkende song van een band om in de gaten te krijgen en te blijven houden. RAAF speelt bovendien in het gezelligste café van de stad: Cul de Sac, op een steenworp afstand van poppodium 013.

Woensdag 18 september: Sky Needle

Een avant-gardistisch collectief uit Brisbane, Australië dat zich toelegt op musique concrète: waarom ook niet? Sky Needle werd in 2009 aan de voet van de gelijknamige in onbruik geraakte toren opgericht, en besloot direct alleen op zelfgemaakte instrumenten te spelen – 'in honour of this giant phallic absurdity'. Juist ja. De groep bracht intussen al enkele lp's en 7-inches met hun psychedelische, grotendeels geïmproviseerde koekjestrommelpop uit, die bijzonder nieuwsgierig stemmen naar de live-show. Dat treft; de band is voor de eerste maal op tournee door Europa. Te bezichtigen in Paradox, het Tilburgse podium voor jazz, wereldmuziek, modern klassiek et cetera. Eens kijken of ze alles heel zullen houden.

Vrijdag 20 september: Mujeres

Waarom almaar aandacht blijven schenken aan overzeese groepen als er heel wat dichter bij huis genoeg gruizige, wilde, met alcohol doordrenkte garagerock te horen is? Een legitieme vraag die programmeur Peter Meeuwsen zichzelf stelde. Zie daar Mujeres uit Barcelona. Ze hebben niets te maken met het inmiddels ten grave gedragen Women uit Calgary, maar des te meer met Black Lips uit Atlanta. Mochten Mujeres, die vorig jaar al werden uitgenodigd op het vermaarde SXSW, tijdens hun liveshow ook maar een beetje in de buurt komen van hun Amerikaanse soortgenoten, dan staat ons een goed feest te wachten. En kunnen we met een schoon geweten over het aantal afgelegde kilometers gerust nog een extra pintje bestellen.

Zondag 22 september: Fire!

Fire! is het jazzproject van Mats Gustafsson. Hij mag dit jaar al voor de derde keer op rij terugkeren naar Tilburg, en het enthousiasme van de programmeurs is goed te verklaren door eenieder die de Zweed al eens aan het werk zag of hoorde. Gustafsson is één van de meest begenadigde rietblazers in hedendaagse jazz, maar kan ook bovengemiddeld aardig uit de voeten op het orgel. Zijn muziek wordt doorgaans omschreven als freejazz, maar zij die wat minder ingevoerd zijn in die stroming hoeven daar niet meteen van terug te deinzen: hoewel er flink tekeer wordt gegaan, vliegt de muziek dankzij een beheerste ritmesectie nooit volledig uit de bocht. Het is de vraag in welke hoedanigheid Fire! zondag aan zal treden – het trio werd al meermaals aangevuld tot een ziedend orkest van dertig leden. Laat u verrassen!

Incubate vindt plaats van maandag 16 september tot en met zondag 22 september in Tilburg.