Hoera voor de robots!
Wat is het populairste nummer van Pavement op Spotify? Zelf had ik gegokt op Shady Lane. Maar nee, dat landt slechts op de achtste plaats. Het populairste nummer heet Harness Your Hopes. En u heeft het alleen gehoord, als u de in 2008 heruitgegeven versie van 'Brighten The Corners' in huis hebt en bovendien ook de extra cd af en toe in de lader heeft geschoven. Die werd samengesteld met nummers uit de achterste dozen van het diepste archief. Om verzamelaars het geld uit de zakken te kloppen.
Zelfs Stephen Malkmus herkende het nummer niet meteen, toen het gespeeld werd in een café waar hij binnenkwam. Dat leren we uit een artikel dat onlangs op Stereogum verscheen. Wat straffer is: niemand weet precies waarom dat nummer zo populair is geworden. Er zijn alleen enkele theorieën.
Men zou er gemakkelijk van kunnen uitgaan dat het nummer op een gegeven moment in een lijstje van een influencer is beland en daarna doorgegroeid is tot een hit. Maar daar lijkt het niet op, volgens een data-analyst die in het artikel wordt geciteerd. Waarschijnlijker is dat het algoritme van Spotify dit nummer stelselmatig uitkiest om andere playlists aan te vullen. Je weet wel: wanneer het systeem probeert verder te spelen op automatische piloot, waar anders de muziek zou stilvallen. Daardoor zou het aan meer afspeelbeurten komen dan andere, meer gekende en populaire Pavement-nummers.
Dat zorgde hier voor enige hilariteit op de redactie. Want het is niet het beste Pavement-nummer en al zeker niet het moeilijkste. Koren op de molen van de algoritme-haters dus. Je kent hen: zij die die zweren bij manuele curatie van mensen met exquise smaak, onder wie ze zichzelf maar al te vaak rekenen.
Daarom dat ik even in mijn pen ben gekropen. Want als er één job is die geautomatiseerd kan worden, dan is het wel die van smaakmaker. Er zijn periodes dat ik reikhalzend uitkijk naar de wekelijkse Discover-playlist, die wordt samengesteld op basis van mijn luistergedrag op Spotify. Ik vind die avontuurlijk en interessant. En al ligt die in de lijn van mijn luistergedrag, hij durft ook buiten de karakterlijntjes te kleuren.
Tegenstanders beweren dat Harness Your Hopes net door de middelmatigheid zo populair is geworden. Doemdenkers beweren dat, als we de controle verder uit handen geven aan computers, alleen een grijze massa zal overblijven en dat buitenbeentjes geen kans meer krijgen om gehoord te worden. Daarbij negeren ze dat menselijke smaakmakers ook niet meteen bekend staan voor het nemen van creatieve risico's. Oorspronkelijke samenstellers blijven uitzonderingen. En invloedrijke figuren onder hen zijn schaars.
Allicht ook omdat de playlists op de radio al eeuwen worden bepaald door een computer met toegang tot een beperkte database aan muziek en al helemaal geen toegang heeft tot het luistergedrag van miljoenen muziekliefhebbers, verspreid over de hele wereld. Nu Spotify een superieure versie van dit algoritme tot ieders beschikking stelt, zouden we die rijkheid in de vuilbak moeten dumpen en blijven luisteren naar DJ Nonkel Frans, die alle muzikanten tussen Aalter en Zwijndrecht persoonlijk kent?
Waarom nog twijfelen aan de creativiteit van de computer? Als computers het kunnen winnen van grootmeesters in een spelletje go en de beste schaakspelletjes onder computers worden gespeeld, waarom zou plaatjes kiezen dan een exclusiviteit moeten blijven voor wezens van vlees en bloed?
Wat mij betreft mag het zelfs verder gaan en kunnen we ervan uitgaan dat het beste Pavement-nummer nog moet geschreven worden. Waarom zou het algoritme stoppen bij wat Malkmus geproduceerd heeft? Hij kan gerust de rechten opeisen voor het geleverde DNA van nog te schrijven songs, op zijn lauweren rusten en de computer een mooi nooit eindigend oeuvre laten uitbouwen.
Maar beter hou ik deze staatsgevaarlijke ideeën voor mezelf. Voor ze mij opsluiten in de kerker van de daMusic-burcht, tussen het stoffig promo-materiaal dat niemand wil beluisteren. Misschien kan ik van mijn tijd daar gebruik maken om een paar algoritme's op die verzameling los te laten.