#HetHeiligeJaar2001 - Stephen Malkmus - 'Stephen Malkmus'

Toen we op Pukkelpop 1997 in de namiddag naar Pavement gingen kijken op de main stage, zagen we één van de meest nonchalante, maar tegelijkertijd ook één van de beste optredens ooit bij daglicht. Pavement was een band die we leerden kennen toen frontman Stephen Malkmus zich de toorn van Billy Corgan op de hals haalde door in het nummer Range Life te spotten met het succes van onder andere Smashing Pumpkins. Pavement is al die jaren ostentatief tegendraads blijven doen, wat de grote doorbraak altijd dwarsboomde, maar het was wel de aanleiding tot een ware cultstatus. Tot Malkmus er in 1999 de stekker uit trekt.

In 2001 was Malkmus terug met een eerste titelloze soloplaat. Een plaat waar hij tot op heden bij elke live optreden nog steeds uit put. Zo hoorden we het meeslepende poppy Jenny & The Ess-Dog, het vrolijke Jo Jo’s Jacket en het relaxte Church On White nog passeren tijdens de concerten, die we van hem zagen in 2014, 2018 en 2019. 

Voorafgaand aan het album verschenen Phantasies en Discretion Grove als vooruitgeschoven singles. De eerste is van een ongekende vrolijkheid en voorzien van doldwaze samples. In de tweede zingt Malkmus ingehouden over een onrustig arrangement. 

De plaat zelf opent met Black Book, een dijk van een slackersong. Malkmus richt zich hierin rechtstreeks tot de luisteraar: "I've got some friends / But I got some enemies too / And yes, I got some people in between / People just like you". De rust, die Malkmus in zijn zang uitstraalt, staat in contrast met de rijkelijke distortion op de gitaren. 

Malkmus ontpopt zich op die debuutplaat bij momenten ook tot een verhaalverteller. Weg van de absurditeiten, maar echt met teksten die wel degelijk ergens over lijken te gaan: The Hook is er zo één, ook al gaat het over hoe hij zich na een kidnapping door piraten weet op te werken in die wereld. Het ontroerende Jenny And The Ess-Dog gaat over de relatie tussen een jong meisje en een oudere man, een relatie die in de tweede helft van de song langzaam uiteenvalt. 

Het verschil tussen Malkmus’ debuutplaat en het werk van Pavement is vooral dat het minder sloppy en meer poppy klinkt. Maar Malkmus blijft Malkmus en blijft dan ook als dusdanig klinken; zijn enthousiaste dissonantie herken je uit de duizend. Bovendien blijven de liedjes, hoe poppy ook, nog steeds rammelen. 

Twintig jaar na het solodebuut heeft Malkmus reeds negen platen, al dan niet met begeleidingsband The Jicks, op dediscografie staan. En dat zijn er vier meer dan Pavement. Op zijn vijvenvijftigste blijft Malkmus vastberaden zijn eigen pad volgen zoals hij het in 2001 voor ogen had.